BTSO Başkanı İbrahim Burkay, Bursa’nın son yıllarda çok ciddi yabancı sermaye kaybına uğradığını belirterek, “Bursa mevcut ekonomik modelle devam ederse, önümüzdeki 10 yılda Türkiye’nin ilk 10 ekonomisi içinde bile yer bulamayabilir” dedi. Akademik odaların tarım arazisi üzerine kurulduğunu iddia ettiği yeni OSB hakkında da konuşan Burkay, “100 yıldır o bölgede tarım yapılmıyor. Ekilebilir topraklar olsaydı, o köylü toprağını bırakır, gençler şehre göç eder miydi? ” dedi.

 

Yerli otomobilin Bursa‘da üretilmesi gerektiğini de söyleyen Burkay, otomobili üretecek firmaya yeni OSB’de yer garantisi verdiklerini kaydetti. BTSO olarak vaatettikleri 16 makro projeyi bir bir hayata geçirdiklerini de belirten Burkay, “Projelerimizi Bursa iş dünyası sahiplendi. Şimdiden 12 projeyi hayata geçirdik” diye konuştu. Burkay, sağlığıyla ilgili de mesaj vererek, “Sağlığım çok iyi” dedi.

 

Pazar Söyleşisi’ne konuk olan BTSO Başkanı İbrahim Burkay, göreve geldiği günden bu yana ilk röportajını verdi. Burkay, yerli otomobilden, akademik odaların karşı çıktığı yeni OSB‘ye, BTSO projelerinden Bursa ekonomisine varıncaya kadar, sarsıcı açıklamalar yaptı.

Yeni OSB‘yle ilgili eleştirilere yanıt veren Burkay, yerli otomobilin Bursa‘da üretilmesi konusunda yaptıkları çalışmaları anlattı. Vadettikleri projeleri bir bir hayata geçirdiklerini de belirten Burkay, Bursa ekonomisiyle ilgili de önemli açıklamalar yaptı. Sessizliğini bozan Burkay’ın açıklamalarında, iş dünyası, Bursa ve Türkiye ekonomisiyle ilgili çarpıcı ifadeler var.

 

İbrahim Burkay kimdir?

 

1963 yılında Bursa‘da doğdu. Bursa’nın ünlü tekstilcileri gibi o da Kapalıçarşı‘da iş yaşamına adım attı. Başta ev tekstili olmak üzere çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren Burkay Grup‘un Yönetim Kurulu Başkanlığı görevinin yanı sıra, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekilliği, Uludağ Tekstil İhracatçılar Birliği Başkanlığı görevini yürüttü. 2013 yılından bu yana da Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı görevinde.

 

YERLİ OTOMOBİL BURSA’DA ÜRETİLMELİ

 

-Yerli otomobilin Bursa’da üretilmesi için Vali Karaloğlu’nun çabası var. Geçen günlerde konuğunuz olan İstanbul Sanayi Odası da, yerli otomobil için Bursa’yı adres gösterdi. BTSO, bu konuda neler yapıyor?

 

Burkay:. Bugün dünyadaki en büyük 10 ekonomiye baktığımızda o ülkelerin otomotiv sektöründe de ilk 10’da olduğunu görüyoruz. 10 büyük ekonominin içine girmek istiyorsanız kendi otomobilinizi üretmeniz şart. Bunu, ülkeyi yönetenler de görüyor. Sanayi Bakanı Fikri Işık yerli otomobilde çok önemli çalışmalar yaptı. Bursa olarak tarafsız kalmamız mümkün değildi. Ve biz de tarafız dedik, BTSO olarak yerli otomobilde aktif rol alacağımızı beyan ettik. Sayın Bakan’a da ‘Biz Bursa kamuoyu ve iş dünyası olarak, yerli otomobilin Bursa’da üretilmesini talep ediyoruz” dedik.

 

-Yani Bursa biçilmiş kaftandır diyorsunuz yerli otomobil için.

 

Burkay: Tabii. Türkiye, yerli otomobili başarmak istiyorsa, bu üretim Bursa‘da olmalı. Bursa bunu istiyor diye değil, bu projenin hayata geçmesi için üretim merkezi Bursa’da olmalı.

 

-Hangi adımları attınız?

 

Burkay: Biz, Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi‘nin bir bölümünü, yerli otomobil üretimine ayırdık. O bölgede yerli otomobili üretecek yatırımcı şirkete yer tahsisiyle ilgili garanti verdik.

 

Yani yerli otomobil için yeni OSB’yi adres gösteriyorsunuz

 

Burkay: Evet. Yeni nesil endüstri bölgeleri çok önemli. Türkiye’nin zenginliğini üretebilecek bölge Marmara havzasıdır. Bu havzada dünya ile rekabet gücünü artırabilecek oluşumların yer aldığı endüstri bölgelerine ihtiyaç var. TEKNOSAB, sanayiyi birkaç adım öteye taşyacak bir proje. Çünkü burada lojistik alt yapı çözümlemeler sanayiciye sunulacak, mükemmelliyet merkezleri olacak, üniversite burada inşa edilecek, teknoloji geliştirme merkezleri olacak.

 

REFORM PAKETİ İŞ DÜNYASINI ÜMİTLENDİRDİ

 

-Hükümetin Reform Paketi’nde sanayicilere yönelik bölümler de var. Hükümetin attığı adımlar, beklentilerinizi karşıladı mı?

 

Burkay: Başbakan‘ın açıkladığı paketi, uzun zamandır konuştuğumuz orta yüksek ve ileri teknolojiye geçişte endüstriye itici güç veren, kapsamlı bir reform paketi olarak değerlendiriyoruz. Bu, iş dünyasını da ümitlendirdi. Türkiye, 30 milyar dolardan 150 milyar dolar ihracata, 3 bin dolardan 10 bin 800 dolar kişi başı milli gelire ulaşmış bir ülke. Ama bunu daha da ötelere taşımak, farklı iş modelleri, farklı yaklaşımlar gerektiriyor. Pakette iş dünyasıyla ilgili 34 madde var. AR-Ge teşviklerini, Türkiye‘nin dönüşümünü ve büyümesini sağlayacak olan KOBİ‘lere destek verilmesini çok önemsiyoruz. Girişimcilere 50 bin lira destek verilmesi çok olumlu. Yeni teşvik paketinde, orta yüksek ve ileri teknolojideki teşviklerin, beşinci bölge ve OSB içindeyse altıncı bölge kapsamında değerlendirilmesi, teşvikte 50 milyon dolar sınırının kaldırılması, orta yüksek ve ileri teknolojiye geçişimizi sağlar. Beklentimiz bu.

 

YENİ OSB ŞART

 

-Kamuoyundaki adıyla Batı OSB, sizin ifadenizle TEKNOSAB’ın kuruluş aşaması ne durumda? Yeni OSB’ye neden ihtiyaç duydunuz?

 

Burkay: Yeni sanayi alanlarının oluşumuyla ilgili sürecin kimlerle yürütüleceği ve patronajın kim olacağı 2010 yılında çıkan OSB‘lerle ilgili yasada belirlenmiş. Biz de bu adımları sırasıyla takip ediyoruz. Röportaj yaptığımız yer Türkiye‘nin ilk OSB‘si. Burası Bursa‘nın sahip olduğu tüm zenginliklerin üretildiği bölge. Bursa ihracatta ikinciyse, sanayi ve üretimde Türkiye’nin merkeziyse Bursa OSB sayesindedir. Ancak 2015 yılındayız. TEKNOSAB, Bursa‘nın önümüzdeki 100 yılını şekillendirecek vizyon projedir. Türkiye‘deki yabancı sermayenin dağılımına baktığımızda , Bursa’nın son 10 yılda ciddi anlamda yatırım kaybettiğini görüyoruz. Bu aynı zamanda Türkiye ekonomisinin de kaybıdır. Bursa bu ekonomik modeliyle devam ederse, önümüzdeki 5-10 yıl içinde, kendisini Türkiye’nin ilk 10 ekonomisi içinde bile bulamayabilir. 1961’de sanayi vizyonunu ortaya koymuşuz, peki ya sonrası? Ondan sonra, belde belediyelerin ortaya koyduğu sanayi politikalarını görüyoruz. Bu OSB‘lerin de ne alt yapısı ne çevreyle ilgili kaygıları olmuş ve çoğu da tarım arazilerinin üzerine kurulmuş. Şimdi biz bunları Islah OSB‘ler adı altında alt yapıları, çevre ve arıtma yatırımlarıyla uğraşıyoruz.

 

ALANI BİZ SEÇMEDİK

 

-Akademik odalar, yeni OSB’nin tarım arazileri üzerine kurulduğunu söylüyorlar. Bu iddiaya ne diyorsunuz?

 

Burkay: Yeni OSB‘lere kanun gereği 15 bakanlık olur veriyor. Zaten bir yerde tarım yapılıyorsa, sanayi yapmanız mümkün değil. Çünkü verimli bir tarım arazisinde isteseniz de sanayi üretemezsiniz, çok değerlidir. Tarımın yapılmadığı dördüncü, beşinci sınıf tarım alanlarında sanayi üretimi yapabilirsiniz. Bu da kanunda tarif edilmiş. Biz sadece alan isteriz. Hangi alan uygunsa, ilgili makamlar ve bürokratlar tespit eder.

 

Yani yeni OSB’nin kurulacağı bölgeyi siz seçmediniz mi?

 

Burkay: Bizim bölgeyle ilgili bir talebimiz olabilir mi? Biz sadece, yüksek teknolojili yeni endüstri bölgesine olan ihtiyacı ortaya koyarız. Yeni nesil gençlerin hepsi üniversite mezunu. Gençlerimizin, yüksek ve ileri teknoloji alanlarında üretim yapması lazım. Bunu nerede yapacağız? Bursa‘da sanayi çok gelişmiş diyoruz ama 13 sanayi bölgesinin toplamı Guangzhou’daki bir tane sanayi bölgesinin yüzde 30′u bile etmiyor. Bizde 2 bin dönümlük OSB içinde 100 tane fabrika üretim yaparken, Uzakdoğu’da, Asya’da sadece bir fabrika 1,5 milyon metrekare kapalı alanda üretim yapıyor.

 

Yani mevcut OSB’ler ihtiyaca cevap vermiyor diyorsunuz, öyle mi?

 

Burkay: Sonuç zaten ortada değil mi? Bursa’da sanayi parselleri metrekare başına 600-700 dolar. Sanayi yeri bol olan bir kentte fiyatlar böyle olabilir mi?

 

ORADA TARIM YOK

 

–Tekrar odaların itirazına gelirsek, onlar yeni OSB’nin tarım arazisi olduğunu söylerken, sizin iddianızın dayanağı nedir?

 

Burkay: OSB Yasası çıktığı zaman, herkesin fikrini ve çekincelerini söyleme hakkı vardı. Yasa çıktıktan sonra onlarca OSB kuruldu. Yasada yazılanlar dışında hiçbir yer tahsis etmeniz mümkün değil. Sanki bu işler basitmiş gibi, ‘BTSO geldi yer seçti’ deniliyor. Böyle bir dünya yok. Çevreden arkeolojiye kadar 16 bakanlığın kurumları, söz konusu bölgede, ekilebilir alan var mı, çevreye zararlı mı diye bakıyor. Millet diyor ki, bu alan Ramsar sınırları içinde. Ramsar sınırları içinde OSB kurmak mümkün mü? Öyle şeyler gördüm ki, yemyeşil fotoğraflar çekip, TEKNOSAB’ın kurulacağı yer olarak yansıtıyorlar. Oysa, 100 yıldır o bölgede tarım yapılmıyor. Ekilebilir topraklar olsaydı, ö köylü toprağını bırakır, gençler şehre göç eder miydi? Bölgede genç yok, köylülerin hepsi 60 yaşın üzerinde.

 

3 YILDA KURARIZ

 

Peki böyle bir OSB kurulurken neden akademik odalardan görüş almadınız?

 

Burkay: Bursa’nın 1/100 binlik planlarına baktığınız zaman o bölgenin ne olduğu belli. Görmek isteyen oranın tarım arazisi olmadığını net bir şekilde görür. Geçmişte yapılan olumsuz uygulamalar sanki buraya da taşınacakmış gibi bir korku ve önyargı var. Bu da gelişimin önünde bir engel oluyor. Biz kentin ortak aklını şekillendirerek, bu projeyi ortaya koyduk. Bazı konularda eksiklerimiz olabilir ama o eksiklikleri gidermek için de akademik odalar da dahil herkesin fikrine açığız. Bu yatırım sadece Bursa’nın ve evlatlarımızın değil ülkemizin de geleceğidir. Bursa sanayi kentiyse eğer, modern ve yeni nesil endüstri bölgelerini kurmamız gerekiyor. Aksi takdirde, tarım araizileri üzerine kurulan tesislerle devam eder ve bunların çevre, alt yapı sorunlarıyla uğraşırız. Odalar da dahil, Bursa‘nın önümüzdeki 100 yılını şekillendirecek ve sanayi kimliğimizi muhafaza edebecek bu projeyi herkesin desteklemesini istiyoruz.

 

Yeni OSB’nin kuruluşuyla ilgili bir tarih vermeniz mümkün mü?

 

Burkay: Bunlar kolay süreçler değil. Deri OSB’nin kuruluşu 17 yıl, Tekstil OSB‘nin 15 yıl sürmüş. Bizse 3 yılda burada üretime geçmek istiyoruz. Olur mu? Bursa isterse olur.

 

PROJELERİ HAYATA GEÇİRDİK

 

Biraz da BTSO’dan konuşalım. Göreve gelirken, 16 makro proje sözü vermiştiniz. Projelerinizin kaçını hayata geçirdiniz?

 

Burkay: Projelerimizi Bursa iş dünyası sahiplendi. Şimdiden 12 projeyi hayata geçirdik. Konsey yapılanmasını gerçekleştirdik, OSB Teknokent’in temelini attık. Gökmen projesi hayaldi gerçekleştirdik. Türkiye‘nin tek uzay temalı havacılık projesini hayata geçirdik.

 

-Hükümetin 2023 ihracat hedefi 500 milyar dolar. Bunun için de yükte hafif, pahada ağır ürünlerin ihraç edilmesi gerekiyor. BTSO, Bursalı iş insanlarının bu hedefi yakalayabilmesi için neler yapıyor?

 

Burkay: Türkiye‘de 1 kg ürününün ihracatı ortalama 1,68 dolarken Bursa’nın yaklaşık 4 dolar. Yani Türkiye‘nin 2023’te koyduğu hedefi Bursa bugün yakalamış durumda. Ama biz ‘bu hedefi yakaladık haydi işimize bakalım’ demiyoruz. Türkiye‘nin 2023 hedefini yakalaması içn Bursa‘nın da kg başına ihracat ortalamasını 8 dolara çıkarması lazım. Bunun için de sürekli proje üretiyoruz. Uzay Havacılık Savunma Kümesi’ni kurduk. Burada, Boeing’den Air Bus’a kadar parça üretecek 130 firmamız var. Bunun gibi 6 kümemiz var ve çok önemli çalışmalar yapıyorlar. Uluslararası Rekabet Geliştirme projelerimizi hayata geçirdik ve her projede firmalar 4,5 milyon dolar devletten destek alıyor. Biz, gezmek için dünyayı dolaşmayacağız dedik. Önceki yıl binden fazla firmayı dünyanın en önemli etkinliklerine ve fuarlarına götürdük. 2015’te bin 500 firmayı götürdük. Dış ticarete eğilimi olan firmaları, dünyanın en önemli kongre ve seminerlerine götürürek, alanlarındaki gelişmeleri yakından takip etme imkanı sağlayacak organizasyonlara götürüyoruz. Her bir firmaya gittikleri ülkede bin lira destek sağladık. Bunların tümünü, Bursa’nın kg ihracatını 8 dolara çıkarması için yapıyoruz.

 

SAĞLIĞIM ÇOK İYİ

 

Son olarak sağlığınızı sormak isterim. Ciddi bir rahatsızlık geçirdiniz. Şimdi ne durumdasınız. Temponuzu yavaşlattınız mı?

 

Burkay: Öncelikle teşekkür ederim. Hiç ummadığım bir zamanda oldu. Uzun yıllar önce de amca çocuklarım kalp krizinden vefat etmişti. Rabbim bana kalp krizini geçirmeden, bu rahatsızlığımı tespit etme fırsatı verdi. Başarılı bir operasyon yapan Ethem ve Hayati Hocama da teşekkür ederim. Şu an sağlığım çok iyi. Rahatsızlığımdan dolayı tempomu düşürürüm diye bir ümidim vardı ama gündem o kadar yoğun ki tempomu düşürmem mümkün değil. 

 

 

Fotoğraflar: Aykut GÜNGÖR