Yüz yüze eğitime sayılı günler kala yaklaşık 1,5 yıldır iş yerleri kapalı olan kantinci esnafı son hazırlıklarını yapıyor. Bursa Kantinciler Odası Başkanı Recep Çam, son dönemdeki zamları hatırlatarak, “Bizim derdimiz çocuklarımızı mağdur etmeden yemeğin ucundan yemek. Fiyatlar asgari ücret artışı düzeyinde olur. Yüzde 20, 22 civarında bir artış bekliyoruz” dedi.
Okul kantinlerinde bakkallardaki gibi veresiye defterlerinin olduğunu belirten Çam, “Öğrencinin parası yoksa bile karnını doyurabilir. Çocuklara belirli bir limit sağlarız. Bakkallar gibi veresiye defterimiz var” diye konuştu. Kantinlerde kurumsal firmaların ürünlerini sattıklarını belirten Çam, kendilerinin yiyip içmediği hiçbir ürünü, öğrencilere satmadıklarını kaydetti.
——————
6 Eylül’de tüm Türkiye’de okullar açılacak.
Uzun bir pandemi arasının ardından yüz yüze eğtim ve öğretime hazırlanan eğitim camiasında, bir yandan da kantinciler son hazırlıklarını yapıyor.
Bursa Kantinciler Odası Başkanı Recep Çam, okulların açılmasına günler kala sorularımızı yanıtladı.
“HALİMİZE ŞÜKÜR”
-Kantinci esnafı olarak pandemi nedeniyle yaklaşık 1,5 yıl iş yapamadınız. Genel olarak kantincilerin durumu nasıl?
Evet 1,5 yıldır iş yapamadık ama halimize şükrediyoruz. Çünkü sağlıklıyız. Evet maddi açıdan çok sıkıntı yaşadık ama manevi yönden Allah destek verdi. Umarım kayıplarımızı telafi edebileceğiz.
“MESLEĞİ BIRAKAN ÜYEMİZ YOK”
-Bu süreçte iş değiştiren üyeleriniz oldu mu?
Tabii oldu. Bu arkadaşların kimi servis şoförlüğü yaptı, kimisi anne ve babasının yanında kimisi de farklı işlerde çalıştılar. Ama onların mesleği kantincilik olduğu için okullar açılınca devam edeceklerdir. Mesleği bırakan üyemiz yok.
-Kısıtlamalar boyunca verilen destekler yaralarınıza merhem oldu mu?
Tabii oldu. Az veren candan, çok veren maldan derler. Hiç yoktan iyidir. Türkiye genelinde 12 bin üye destek aldı. Az da olsa nefes aldık.
“ELİMİZ KAPI KOLUNA DEĞSE TEMİZLEYECEĞİZ”
-6 Eylül’de yüz yüze eğitim başlıyor. Pandemi koşulları gereği, kantinlerde ne gibi değişiklikler olacak?
Zaten bizim maske, mesafe hijyen kuralını biliyor esnaf. Ama bundan sonra da maskeyi hiç çıkarmamak kaydıyla, hijyene daha çok önem vereceğiz. Üyemiz kapı koluna değdiğinde bile kolonya ile ellerimizi temizleyerek işine daha çok özen gösterecek.
-Bu süreçte hijyen farkındalığı da arttı. Kantinde satılan ürünlerin güvenirliliği konusunda neler söylersiniz?
Üyelerimiz bu konuda çok hassas. Şimdi daha çok özen gösteriyorlar. Zaten kurumsal firmalarla çalışıyoruz. Üyelerimize, kendinizin yemediği, içmediği ürünleri satmayın diyoruz. Üyelerimiz de kendilerinin yemediği ve içmediği ürünleri çocuklara satmıyorlar.
-Yeni eğitim-öğretim yılı kayıplarınızı telafi edecek mi?
Normal şartlarda kayıplarımızı kısa zamanda telafi etmemiz mümkün değil. Çünkü zincirin kopan halkaları çoğaldı. Kayıplarımızı 6 ayda, 1 yılda telafi edemeyiz. Bir okullar açılsın, evimize ekmek götürmeye başlayalım, daha sonra kayıplarımızı yavaş yavaş telafi ederiz.
“ÜRÜN FİYATLARI ARTACAKTIR”
-Yeni eğitim-öğretim yılında ürünlere zam olacak mı?
Biz buna zam değil, güncelleme diyoruz. Zam dersek farklı algılanır. Biz 2 yıldır fiyatları unuttuk. Benzine, gıda ürünlerine, her şeye zam geldi. Bizim zam yapmamız, tedarikçilerimize bağlı. Fiyatlar güncellenecektir. Çünkü yüzde 30 ile yüzde 40 arasında açık var. Bizim derdimiz çocuklarımızı mağdur etmeden yemeğin ucundan yemek. Fiyatlar asgari ücret artışı düzeyinde olur. Yüzde 20, 22 civarında bir artış bekliyoruz.
“YARI KİRA ÖDÜYORUZ”
-Pandemi sürecinde kapalı olan kantinler kira vermiyordu. Gelecek dönem kira indirimi bekliyor musunuz?
Kira indirimi bekliyoruz ama zaten kiraların yüzde 50’sini ödüyoruz şu an. Mesela kiramız 10 bin liraysa pandemiden dolayı 5 bin lira ödüyoruz. Milli Eğiim Bakanlığı’ndan gelecek yazıya kadar yüzde 50 oranında kira vereceğiz.
-Biraz da Bursa’daki kantinleri ve kantincileri konuşalım. Bursa’da kaç okul kantini var?
Bursa’da kayıtlı olarak 480 üyemiz var. İlçeler de dahil buna.
“PARA KAZANMIYOR EVİMİZE EKMEK GÖTÜRÜYORUZ”
-Okuluna göre değişir ama okul kantinciliğinin kârlı bir iş olduğunu düşünüyor musunuz?
Ticarette kâr ve zarar kardeştir. Para kazanmamız, kâr yapmamız biraz da bize bağlı. İşinize sahip çıkıyor ve dikkat ediyorsanız para kazanabilirsiniz. Bir de çok para kazanmak mı yoksa evine ekmek götürmek mi tercih edilen bir durum? Bir kişi yeni kantinciliğe başlamışsa, ilk yıllarda hem evini, hem arabasını almak istememeli. Böyle bir dünya yok. Çünkü ilk 3 yıl para kazanamazsınız. Burada amaç evine ekmek götürmek olmalı.
“KALİTESİZ MAL SATMAYIZ”
-Gıda gibi riskli bir sektörde faaliyet gösteriyorsunuz. Yüzlerce öğrenci sattığınız ürünleri tüketiyor. Bu noktada kantincinin öğrenci sağlığına gösterdiği hassasiyetle ilgili neler söylersiniz?
Kantinleri çalıştıranlar da anne ve babadır. Dolayısıyla okula gelen çocukların tümüne evladı gibi bakmalılar. Zaten öyle de bakıyorlar. Anne ve baba şefkatiyle davranıyorlar öğrencilere. Kurumsal firmaların ürünlerini satıyoruz. Kantincilerin kalitesiz mal satacaklarına inanmıyorum.
“PARASI OLMAYAN ÖĞRENCİYİ AÇ BIRAKMAYIZ”
-Bakkallarda veresiye sistemi günümüzde de sürüyor. Kantinlerde parası olmayan öğrenciye veresiye açıyor musunuz?
Şimdi biz üyelerimize, öğrencilere parasız alışveriş yaptırmaları konusunda bir şey demiyoruz. Ancak zaten parası yoksa öğrencilerimiz karnını doyuruyor. Veli, “Çocuğum yesin ay sonu öderim” der. Biz de çocuklara belirli bir limit sağlarız. Veresiye defterimiz de var, aynı bakkallar gibi.
-Kantincilerin en çok şikâyet ettiği konuların başında okul çevrelerindeki seyyar satıcılar geliyor. Yeni dönemde de bu sorun önünüzde duracak mı?
Bu şikâyetlerin bitmesi zor. Toplumu aydınlatmak lazım. Bilhassa merkezde olmayan bölgelerde, seyyar satıcılar para kazanmaya çalışıyor. Ancak merkezi yerlerde olmuyor. Mümkün oldukça belediyelerin zabıta ekiplerine yazı yazarak, seyyar satıcıların okul çevrelerinde satış yapmalarının önüne geçmeye çalışıyoruz.
“EVDEN YEMEK GELİYORSA KENDİMİZİ SORGULAMALIYIZ”
Geçmiş yıllarda öğrencilerin evden yemek getirdiklerini biliyoruz. Hâlâ evden yemek getiren öğrenciler var mı?
Evden yemek getirenlere karşı çıkamayız. Veli, çocuğunun sağlıklı beslenmesini isteyebilir veya ailenin maddi durumu iyi değildir. Öğrenci kantinden almayıp, evinden yemek getiriyorsa kendimizi sorgulamalıyız.
Bazı fırıncılar aşı olmayan kişilere ekmek satmayacaklarını açıkladılar. Kantincilerin aşısızlara yönelik uygulaması nasıl olacak?
Bizim fırıncılar gibi davranma lüksümüz yok. Yeni Bakan gelir, gelmez tüm eğitimcilerin aşısını yapacağını söyledi. Yaptırmayanlar da PCR testi yapmak zorundalar. Bu da kantincileri aşı yapmaya zorlayacaktır.
Son olarak eklemek istediklerinizle söyleşiyi noktalayalım.
Yarın Bursa’daki üyelerimizle toplantı yapacağız. Onları okullar açılmadan bilgilendireceğiz. Üyelerimize moral vereceğiz ve mutlaka aşı olmalarını isteyeceğiz. Herkesin aşılı olmasını istiyoruz. Son olarak yeni eğitim-öğretim yılının hayırlı olmasını diliyorum.