Malum, pandemi yeme-içme sektöründe faaliyet gösteren işletmeleri olumsuz etkiledi.
Mesela canlı müzik yapan eğlence mekânlarının, bar, pavyon, gazino ve müzikhollerin kepengi neredeyse 1 yıldır kapalı.
Birkaç ay dışında açılmalarına izin verilemeyen kıraathanelerin durumu da aynı.
Kapanmayan mekânlar ise paket servis yapmak zorunda kaldı.
Yani, yeme-içme sektörü son yılların en zor günlerini geçiriyor.
Hal böyle olunca, esnaf kiralarını ödeyemez duruma geldi.
Kuşkusuz anlayış gösterenler vardır ama mülk sahiplerinin büyük çoğunluğu, pandemi koşullarını hiçe sayarak kiralarını istemeye devam ettiler.
Bu da esnaf ile mülk sahiplerini karşı karşıya getirdi.
Daha doğrusu konu mahkemelere taşındı.
Dün OLAY Medya’da konuğumdu Av. Olcay Göçüm.
Olcay Göçüm kim?
Binlerce dava için emsal niteliği taşıyacak ve kiracı lehine ‘tedbir kararı’nı aldıran avukat.
Gelişmeyi şöyle özetleyeyim:
Üst satırlarda bahsettiğim gibi mağdur olan esnaf, Göçüm’e başvuruyor.
Göçüm, yerel mahkemeden Borçlar Kanunu’nun 138. Maddesi’nin işletilmesini istiyor.
Yani…
Eğer olağanüstü bir durum oluşmuşsa…
Bu olağanüstü duruma kiracı sebebiyet vermemişse…
Şartlar kiracı aleyhine değişmişse…
Mahkeme, sözleşmeye müdahale etmeli ve bozulan edimler arasındaki dengeyi sağlamalı, Borçlar Kanunu’nun 138. Maddesi gereği.
Göçüm, mahkemeden ilgili yasanın işletilerek, kira indirimini sağlamasını ve mülk sahibinin kiracıyı tahliye etmemesini, yani tedbir uygulamasını talep ediyor.
Ancak yerel mahkeme söz konusu kiracının talebini reddediyor.
Göçüm pes etmiyor ve bir üst mahkemeye yani Bölge Adliye Mahkemesi’ne itiraz ediyor.
Bölge İdare Mahkemesi, bu kez kiracının lehine karar veriyor ve bu karar da emsal oluyor.
Yani söz konusu karar, sadece Bursa’da değil, Türkiye’nin dört bir yanındaki benzer davalarda emsal özelliği taşıdığı için kiracı lehine kararlar veriliyor.
Ancak…
Ankara Sulh Hukuk Dairesi, bir davada kiracının talebini reddediyor.
Böylece ortaya iki farklı mahkemenin iki farklı kararı çıkıyor.
Göçüm bunun üzerine, iki mahkemenin uyuşmazlık kararını Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’ne taşıyor.
Şimdi son noktayı koyması için Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin kararı bekleniyor.
Eğer Yargıtay’dan gelecek karar kiracı lehine olursa, Türkiye’deki tüm benzer davalar için emsal olacak.
Ve bu kararı da bir Bursalı avukat sağlamış olacak.
Yüzde 50 kira indirimi
Kiracı esnafın iki talebi olduğunu yazmıştık.
Birincisi, kira indirimi.
Diğeri de, kiradan ötürü tahliye yolunu kapatmak, yani tedbir kararı.
Bölge Adliye Mahkemesi’nin emsal niteliğindeki kararıyla, dava sonuçlanıncaya kadar hem kira indirimi yapıldı, hem de tedbir kararı verildi.
Peki kira indirim oranı ne kadar?
Göçüm, ilgili mahkemenin bilirkişi atadığını ve bilirkişilerin de genellikle yüzde 50 oranında indirim kararı verdiği bilgisini paylaştı.
Konut sahipleri zam yapma hakkına sahip mi?
İşletmesi kirada olanlar, kira indirimi ve tedbir karar alabiliyor.
Peki kiralık evde yaşayanlar aynı haktan yararlanabilir mi?
Av. Olcay Göçüm’e de bunu da sordum.
Öyle ya, pandemi nedeniyle insanlar işlerini kaybettiler veya kısa çalışma ödeneği nedeniyle gelirleri eksildi.
Göçüm, “Hayır” dedi.
Şartlar aynı değilmiş.
Zaten, bu içerikte dava dosyası da pek yokmuş.
Emsal kararın ardından AVM’ler kiracıları muhatap almaya başlamış
Avukat Olcay Göçüm, pandemi sürecinde karşılaştığı iki ilginç durumu anlattı.
Bursa Bölge İdare Mahkemesi’nin kiracı lehine verdiği tedbir kararının ardından AVM yönetimlerinin tutumu değişmiş.
Nitekim mahkeme kararından önce burnundan kıl aldırmayan bir yaklaşım içerisindeymiş AVM yönetimleri.
Ancak emsal niteliğindeki kararın ardından kira indirimi isteyen müşterilerinin taleplerini dinlemeye, dahası uzlaşma yoluna gitmeye başlamışlar.
Göçüm ayrıca, Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararının ardından pandemi sürecinden olumsuz etkilenmeyen, hatta olumlu etkilenen zincir marketlerin temsilcilerinin aradığını anlattı.
Ancak Göçüm, “Siz kapanmadınız, aksine insanlar evde olduğu için işleriniz arttı. Kira indirimi istemeniz çok adil olmaz. Dava açsanız bile hakimin talebinizi karşılayacağını sanmıyorum” demiş.