Hayati hizmet veren 112 Acil Servis hattına çok sayıda yanlış çağrı geliyor. Ağaçta mahsur kalan kedileri kurtarmak için 112’yi arayan da var, kar lastiği olmadığı için ambulans çağıran da… 112 Acil Servis yetkilileri ve çalışanları, yanlış çağrı yapanları uyarıyor: Bu hattı, meşgul ettiğiniz için, gerçek hastalara müdahale edemiyoruz!

 

112 Acil Servis Başhekimi Dr. Müge Güner, ilk 10 dakikanın hayat kurtardığını belirterek, ilk müdahalenin önemine dikkat çekti. Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz da, Bursa’nın 112 Acil Servis hizmetinde ilk 3 il arasında olduğunu belirtti. 112 çalışanlarıysa, hasta yakınlarından maruz kaldıkları sözlü taciz ve şiddetten şikâyetçi.

 

Pazar Söyleşisi’nin bu haftaki durağı 112 Acil Servis yönetici ve çalışanları.

İlk müdahalenin yapıldığı, hayati önemde hizmet veren 112 Acil Servis’in sorunları nelerdir, çalışanlar hangi koşullarda çalışıyor, komuta merkezlerine nasıl çağrılar geliyor, ambulansların teknik donanımı nasıl, Bursa ve Türkiye acil servis hizmetinde hangi noktada?

Tüm bu soruların yanıtlarını, Pazar Söyleşisi’nde bulabilirsiniz.

 

“112 HAYAT KURTARIR”

 

112 Acil Servisi’nin insan hayatındaki önemi nedir?

112 İl Ambulans Servis Başhekimi Dr. Müge Güner: 112 Acil Servisi, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin temelidir. Evde, işte, sosyal yaşamınızda, başınıza hayati anlamda birşey geldiğinde, ilk 10 dakika size ulaşan ve ilkyardımı yapan sistemin adıdır.

 

İlk 10 dakika hayat kurtarıyor değil mi?

112 İl Ambulans Servis Başhekimi Dr. Müge Güner: İstatistiklerde ilk 10 dakikada yapılan müdahale, kişinin hayatta kalmasını sağladığını söylüyor.

 

Peki bu bilinç var mı toplumumuzda?

112 İl Ambulans Servis Başhekimi Dr. Müge Güner: Var desek de yalan olur, yok desek de. Biz 7/24 çalışıyor ve acil yardıma ihtiyacı olanlara ambulans gönderiyoruz. Bu vakalardan çok ciddi olanlar da var, aile hekimliğine veya poliklinikte çözülecek vakalar da var.

 

“ECELİNİZ GELMEZSE ÖLMEZSİNİZ”

 

Ambulansların içindeki teknik donanımdan söz eder misiniz?

112 İl Ambulans Servis Başhekimi Dr. Müge Güner: Eceliniz gelmediyse, burada ölmezsiniz. Bir yoğun bakım şartlarında ne varsa, ambulanslarda da aynı donanım var.

 

Eksik bir şey yok mu?

112 İl Ambulans Servis Başhekimi Dr. Müge Güner: Mümkün değil. Zaten Bakanlık tarafından ne olması gerektiği belirlenmiş. Biz de Bakanlığın öngördüğü şekilde ambulansların iç donanımını hazırlıyoruz.

 

“BURSA İLK 3’TE”

 

Bursa’da kaç istasyon var ve bu istasyonlar yetiyor mu?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Ambulans servisi başhekimliğine bağlı 12 kişiden oluşan 59 ekip var. Bunun haricinde Sağlık Bakanlığı bünyesinde ihtiyaç halinde devreye sokabileceğimiz hastane acil servis ambulanslarımız ve özel ambulans servisleriyle özel hastanelerin çalıştırdığı ambulanslar var. Kendi binamız içinde 2 aracı da hazır tutarız. Bizde idarecilik yok. Biz de gereken durumlarda sahaya ineriz.

 

Bir ambulansın maliyeti nedir?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Türkiye’de ambulans üreten bir şirket yok. Araçlar ayrı üretiliyor daha sonra o araçlar ambulans vasfı kazanıyor. Tam donanımlı bir ambulans 200 ile 250 bin lira arasında değişir. Burada asıl maliyet içindeki aletlerdir. Ambulanslarımızda çok donanımlı cihazlar var.

 

Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse, Bursa ve Türkiye’de 112 Acil Servis hizmetleri nasıl bir noktada?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: 112 Acil Servisi’nin kuruluş aşamasında olanlardan biriyim ve yükselen ivmenin en iyi gözlemcilerindenim. Türkiye’de acil sağlık hizmetleri, hem ekip, hem de ekipman konusunda Avrupa’nın çok ötesinde. Vatandaş, sağlıkta dönüşüm noktasında 112 Acil Servis hizmetlerinin kalitesinin farkında. Bursa hem vakalara ulaşım hem de vakalara müdahale bakımından Türkiye’de ilk 3’te yer alır.

 

Kaç personel çalışıyor.

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: 900

Yetiyor mu?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Bir yönetici hiçbir zaman fazla personele hayır demez. Ancak ekip ruhunu başarabiliyorsanız, bu sayı yeterli Bursa için.

Bir vakaya giderken ambulansın içinde kaç kişi var, bu kişilerin görevleri nelerdir?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Ekip 3 kişiden oluşur. Bir şoför ve 2 sağlıkçı var. Bu çalışanlar bir ekip ruhuyla hareket ederler. Ast-üst ilişkisi yoktur bizde. Vakaya göre hareket ederiz. Personelimiz hastaya ilk müdahaleyi yapar ve stabil hale getirdikten sonra hastaneye ulaştırırlar.

 

Hekimler görev yapıyor mu ambulansta?

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Hekimli ambulanslar da var. Bunlar vakaya göre değişir. Genellikle ilden ile transferde hekimleri değerlendiriyoruz.

 

“YANLIŞ ÇAĞRILARDA HASTA KAYBEDİYOR”

 

Ne tür çağrılar alıyorsunuz, yanlış çağrılar geliyor mu?

Acil tıp teknisyeni Cebrail Gaffar: Evet geliyor. Hastaneye başvurması gereken hastaların yoğunluğu nedeniyle meşgul oluyoruz. Gerçekten acil müdahale gerektiren hastalara gitmemezi engelliyor bu tür vakalar.

 

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Kuş var, kedi ağaçtan inemiyor diye çağrılar alıyor komuta merkezimiz. Bir gün komuta merkezinden, bir insanın bağırsakları çıkmış diye çağrı geldi. Bu çağrıyı yapanlar, komuta merkezimizi de inandırmışlar. Olay yerine gittiğimizde, çocuklar bize, ‘Siz veteriner misiniz?’ diye sordular. Meğer, insanın değil, kedinin bağırsakları çıkmış. Veteriner çağrılması gerekirken, çocuklar bizi çağırmışlar. Biz o vakaya giderken, trafiği riske attık, zamanımızı harcadık. Bu tür yanlış çağrılarla çok karşılaşıyoruz.

 

Tepkiniz ne oluyor yanlış ihbarlara karşı?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Çağrıları biz almıyoruz. Ama komuta merkezinde çalışan arkadaşların yerinde olsaydım tepki verir ve sinirim bozulurdu.

 

Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü Dr. Seyhun Yavuz: Bir gün bir vatandaş ambulans göndermedik diye komuta merkezini şikâyet etmiş. Aradım o vatandaşı ve hastalığın ne olduğunu sordum. Acil bir şey yokmuş. Hastaneye gitmesi gerekiyormuş ve arabasının kar lastiği yokmuş. Ambulansın kar lastiği vardır diye bizi çağırmış.

 

“HASTA YAKINLARI TACİZ EDİYOR ŞİDDET UYGULUYOR”

 

Olay yerine gittiğiniz zaman hasta yakınlarından sözlü tacize veya şiddete maruz kalıyor musunuz?

Acil tıp teknisyeni Cebrail Gaffar: Hasta yakınları, hadiseleri ajite edebiliyorlar. Ancak bu durum, hastalara müdahale etkinliğimizi azaltabiliyor. Yani işimizi daha da zorlaştırıyor.

 

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Sözlü tacizlerle düzenli olarak karşılaşıyoruz. Ben yaşamadım ama şiddete maruz kalan arkadaşlarım var. Hasta yakınlarına bir saniye, bir saat gelebiliyor. Ancak biz en kısa sürede ulaşıyoruz olay yerine. Hastalar sadece bunun farkında olmalılar. Müdahale ederken, işimize engel olmamalılar.

 

Tepkiniz ne oluyor bu durumlarda?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Kapalıçarşı’da bir vakaya gittik bir gün. Olay yerindeki bir kadın, geç geldiğimizi iddia ederek, bize tepki verdi ve ortalığı ayağa kaldırdı. Ben de, “Hasta ölürse, sorumlusu bu kadındır” diye tepki verdim. Bunu söyler söylemez, kadın ortadan kayboldu.

 

Neden tepki veriyorlar?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Genelde geç kaldığımızı düşünüyorlar. Yeterli bilgiye sahip olmadıkları için de, hastaların ölmek üzere olduklarını zannediyorlar. Bunu çok bilinçli kişiler bile yapıyor. Kötü niyetli değiller ama biraz daha bilinçli olmaları gerekir.

 

Olay yerine giderken, ne tür hazırlıklar yapıyorsunuz?

Acil tıp teknisyeni Cebrail Gaffar: Çağrı geldiğinde en kısa sürede hareket ediyoruz. Yoldayken de hastanın durumuyla ilgili bilgi alıyoruz. Olay yerine gidince de vakanın durumuna göre malzemelerimizi hazırlıyoruz. Ek ambulans gerektiği durumlarda da merkeze bildiriyoruz.

 

Günde kaç vakaya gidiyorsunuz?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt : Günü geliyor, 16 vakaya kadar da çıkabiliyor. Ama genellikle 10 vakanın altına düşmüyor.

 

Bunların ne kadarı gerçek?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Biz hastaları kırmızı, yeşil, sarı şeklinde kodluyoruz. Bunların 4’ü kırmızı olabiliyor. Bazı günler de 2 veya 3 oluyor.

 

Kaç saat mesai yapıyorsunuz?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: 24 saat çalışıp, 48 saat dinleniyoruz.

 

Yetiyor mu?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Sağlık çalışanları genellikle yıpranır. Nöbet sistemi streslidir, geceleri herkes uyurken siz çalışıyorsunuz. İlk zamanlar yeterli gelebiliyor ama zamanla yetersiz hale gelebileceğini düşünüyorum. Benim için yeterli.

“TOPLUM BİLİNÇLENSİN”

Diğer sorunlarınız nelerdir?

Acil tıp teknisyeni Cebrail Gaffar: Halkın bilinçlenmesi lazım. Sürücüler, ambulanslara yol versinler, hasta yakınları da olay yerinde bize yardımcı olsunlar. İnsanlar ne kadar sakinse, biz de işimizi o kadar iyi yaparız.

 

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Asılsız çağrıların yapılmaması, toplumun bilinçlenmesi gerekir. Unutmasınlar ki biz olay yerine en kısa sürede ulaşıyoruz. Ve bu süre de kayıt altına alınıyor, merak etmesinler.

 

Güneydoğu Anadolu’da meslektaşlarınız çok zor şartlar altında çalışıyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Acil tıp teknisyeni Aylin Kurt: Onlar çok daha zor şartlar altında çalışıyorlar. Vakaya giderlerken ölme riskiyle karşı karşıyalar.

 

“AMBULANSIN ARKASINA TAKILMAYIN”

 

Geçiş üstünlüğüne sahip olan ambulanslara karşı araç sürücülerindeki bilinç ne düzeyde?

Ambulans sürücüsü Bülent Sevim: Trafikteki sürücülerin bilinci var mı bu konuda. Ama bazen bir sürücünün bilinçsiz hareketi, işimizi çok zorlaştırıyor.

 

Ne yapmaları gerekir sürücülerin?

Ambulans sürücüsü Bülent Sevim: Sağ şeride geçmeleri gerekiyor. Tüm sürücüler sağındaki şeride geçmeli ambulans geçerken.

 

Bir de ambulansın arkasına takılan sürücüler var.

Ambulans sürücüsü Bülent Sevim: Evet bunlar da ambulansları olumsuz etkileyebiliyor. Çünkü ambulans fren yaptığında, arkadaki araç duramayabilir.

 

Hiç ambulansla kaza yaptınız mı?

Ambulans sürücüsü Bülent Sevim: Bir kere bir otomobille çarpıştık. Ben hastayı hastaneye yetiştirmeye çalışıyordum, diğer otomobil de, eşini hastaneye götürüyormuş. Hızımı alamayıp çarpıştık. Allah’tan yaralanan olmadı.

 

Adresi bulamama kaygısı yaşıyor musunuz?

Bölge içi olursa, sıkıntı yok ama bölge dışında da navigasyonla yolu buluyoruz.