Pazartesi Söyleşileri’ne konuk olan Tapu ve Kadastro Bölge Müdürü Adnan Cevher, Bursa’daki gayrimenkul tablosuyla ilgili önemli bilgiler paylaştı.

Son görev yeri Trabzon olan Adnan Cevher kimdir?

Şehircilik bakımından Bursa nasıl bir kent?

2020’de gayrimenkul satışları.

Yüksek faizler 2021’de  gayrimenkul satışlarını nasıl etkiledi?

En fazla ve en az konutun satıldığı ilçeler hangileri?

Konut ve arsa mülkiyetinin cinsiyet ve yaş grubu dağılımı nasıl?

Bursa’da ne kadar tapu harcı toplandı, ne kadar döner sermaye tahsilatı gerçekleşti?

Ev sahibi olma yaşı düştü mü?

Adnan Cevher’in sporseverliği.

Tüm bu soruların yanıtlarını Tapu ve Kadastro Bölge Müdürü Adnan Cevher’de aradık.

 

“33 YILDIR KURUMDA ÇALIŞIYORUM”

♦ Adnan Cevher kimdir sorusuyla başlayalım.

Adnan Cevher olarak kurumda 33. yılımı doldurdun. Bu kurumun her kademesinde görev yaptım ve son 15 yıldan bu yana da bölge müdürlüğü yapıyorum. Daha çok metropol kentlerde bölge müdürlüğü yaptım. İstanbul, Erzurum, Trabzon ve sonra olarak da Bursa’da bölge müdürü olarak göreve devam ediyorum. Artık burada mı tamamlarız, başka bir yere mi gideriz, bunu biz bilemiyoruz.

 

“BURSA’DA YENİ CAZİBE MERKEZLERİ YARATILMALI”

  ♦ Bursa’yı nasıl buldunuz? Şehircilik bakımından görev yaptığınız kentlerle karşılaştırdığınızda neler söylersiniz?

Biz daha önce Bursa’ya ortak dostlarımız olduğu için gelip, gidiyorduk. Daha çok Bursaspor-Trabzonspor maçları olduğunda günübirlik geliyor, İskender kebabımızı yiyip, biraz gezdikten sonra dönüyorduk. Tabii Bursa’ya atanınca kenti gözlemleme fırsatım daha çok oldu. Bir yönüyle Bursa’yı  Ankara’ya çok benzetiyorum. Bu reklam olarak algılanmasın ama öğrenciliğim ve askerliğimin de geçtiği Ankara’da, Melih Gökçek döneminde büyük bir değişim oldu şehircilik bakımından. Bir defa alan çok geniş tutuldu. Çeşitli alanlarda cazibe merkezleri oluşturuldu. Dolayısıyla şehir yayıldı. Bazı imkansızlıklardan dolayı alt yapı geç kalmış olabilir ama Ankara’da dalçıklar sayesinde trafik rahatladı. Yoğun sirkülasyonun olduğu Ankara’ya gittiğiniz zaman bir trafik sorunu yaşamıyorsunuz. Trafik akıyor.  Bursa ise sadece bir yere toplanmış. 15-20 yıl önce belli cazibe merkezleri yapılması gerekirken, yapılmamış. Bir yere kapanmış şehir. Bursa, sürekli yatırım alan, bir tarafta Türkiye’nin en büyük sanayi kenti, diğer tarafta turizm ve tarım kenti. Başka bir yönden baktığımızda müthiş bir yapılaşma var. Diğer yandan İstanbul, Eskişehir, Balıkesir ve İzmir’den sürekli gidip, gelen insanların olduğu enteresan bir kent. Bu öyle bir şehir ki, tüm bunların yanı sıra deniz trafiği de var. Dolayısıyla yaz mevsiminde de nüfusu boşalan bir kent değil. Bu kenti yönetirken tek yönlü bakamazsınız. Trafiğini, ulaşım mekanizmalarını düşünmek lazım. Çok hızlı bir kentsel dönüşüm olması gerekir. Dönüşüm oluyor ama beklediğimiz hızda değil. Bunun için de yeni cazibe merkezleri yaratılıp, şehir oralara taşınmalı. Bu anlamda Ankara’yı çok beğeniyorum. Çünkü bir yanda yoğunluğun olduğu yerler dalçıklarla rahatlatılmışken, diğer yanda insanlar yeni cazibe merkezlerine yönlendirilmiş.

♦ Pandemi döneminin ilk aylarında tapu dairelerinde ciddi bir yoğunluk vardı. Geçen yıl haziran ve temmuz dönemlerinde hem vaka sayıları bugünden daha fazla olduğu için personel sayınız azalmıştı hem de konut kredileri düştüğü için iş yoğunluğunuz artmıştı. O günleri nasıl atlattınız?Bugünkü tablo nasıl? Yoğunluk ne durumda?

Şimdi, tabii pandemi yabancı  olduğumuz bir konu hepimiz için. Hemen yeni bir çalışma yöntemi geliştirmemiz gerekirdi. Biz ne yaptık? Önce HES kodu uygulaması getirdik. Bizim kurumumuzun bir farkı var, vatandaşla yüz yüze çalışıyoruz. Yani daireyi açtığımızda karşımızda vatandaşı görürüz. Dolayısıyla hem vatandaşın, hem de çalışanların etkilenmemesi için çeşitli önlemler aldık. Vatandaş daha önce bizzat getiriyordu evraklarını.  Pandemi döneminde yeni bir sistem oluşturduk. İnternet üzerinde web tapudan tüm işlemlerin tamamlanabileceği ve  vatandaşın  imza aşamasında daireye geleceği bir sistem geliştirdik. Bu sistemde çalışanlarımız büyük gayret sarf etti. Hem bir hata yapmamak için kontrollerini dikkatli bir şekilde yaptılar hem de kısa süre içinde işlemleri tamamladılar.  Başarılı da olduk.  Sadece 5 ilçenin olduğu Bölge Müdürlüğü binasına 2020 yılında 640 bin vatandaş girmiş. Bursa genelinde ise 1,5 milyon kişiye hizmet verdik.

 

BURSA’DA GEÇEN YIL 144 BİN KONUT SATILDI

♦ Konut satışları Bursa’da ne durumda? Ocak 2021’de ne kadar konut satıldı? Konut satışlarının ilçelere göre dağılımı nasıl? En çok konut hangi ilçede satıldı?

2020 yılında toplam işlem sayımız 397 bin. 144 bin konut satılmış. Bunun aslan payı Nilüfer’de. Nilüfer’de 38 bin 195 konut satışı gerçekleşmiş. Osmangazi’de 28 bin 281, Yıldırım’da 15 bin 623,  Mudanya’da 11 bin 759, İnegöl’de  12 bin 246, Yenişehir’de 836 adet konut satılmış. Böyle devam ediyor.

♦ En az konut hangi ilçede satıldı?

Dağ ilçelerinde.

 

BURSA’DAN DEVLETE 805 MİLYONLUK KATKI

♦ Ne kadar harç topladınız?

2020’de yapılan 397 bin işlemden topladığımız harç miktarı 740 milyon lira. 65 milyon lira da döner sermaye tahsili oldu.  Bu gelirlerin bir kısmı kentsel dönüşümde kullanılıyor. Bursa için ciddi bir rakam. 2020’de Bursa gerçekten  nüfusuyla oranladığınızda devlete ciddi katkısı olmuş bir kent.

♦ Satılan konut ve arsaların cinsiyete ve yaş grubuna göre dağılımı nasıl?

905 bin 623  kadın mülk sahibimiz var Bursa’da. Konutu, tarlası, arsasıyla birlikte.  Mülk sahiplerinin 1 milyon 395 bin 475’i de erkek. 65 yaş üstündeki mülk sahiplerinin sayısı 766 bin 148. 55- 64 yaş arasındakilerin  495 bin, 45-54 arasındakilerin  424 bin, 35-44 arasındakilerin 297 bin, 25- 34 arasındakilerin 108 bin, 0-24 yaş arasındakilerin ise 18 bin 927 mülkü var.

♦ Konut kredisi faizi artışına bağlı olarak 2021’de konut satışı azaldı mı?

1 Ocak ile 23 Şubat arasında toplam 64 bin işlem yapılmış. Yani işlem sayısında artış var. 2 aydaki konut satışı ise 19 bin 384 olmuş. Yani 2020 ile paralel gidiyoruz. Konut faizleri düşerse satışlar da artar. 2020’de toplam işlem sayısı 400 bin idi. Yani ilk 2 ayın işlem sayısına bakarsak, 2021’in geçen yılı geçebileceğini söyleyebiliriz. İşlem sayısında Osmangazi, Türkiye’nin yedincisi ama konut satışında Nilüfer lider.

 

İPOTEKLİ SATIŞ ÜÇTE BİR

♦ Satılan konutların kaçı ipotekli?

Üçte birinden biraz fazlası kredili satış.

♦ Yabancıya konut satışında tablo nasıl?

Biliyorsunuz, ülkemizde en az 250 bin dolara mülk edinen bir yabancı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olabiliyor.  Buradaki kriterimiz, yabancıların 3 yıl boyunca mülkünü satamaması. 2020’de bin 582 satış olmuş. Bu satışlardan vatandaşlık hakkını kazananların sayısı 382. Yani konut alanların beşte biri vatandaş olmuş. Daha çok Körfez ülkeleri bunlar. Aslında baktığımızda az bir satış rakamı değil bu.

♦ Dünyada mekan, ahirette iman diye dilimize yerleşmiş bir söz vardır. Bu sözden de anlaşılacağı üzere Türk insanı, bir an önce ev sahibi olmak ister. Ancak özellikle ipotekli satışlarda ev sahipleri bütçelerini zorlayabiliyor ve belki de 10 yıllık yaşamını bankaya ipotek ettiriyor. Bu konuda sizin görüşünüz nedir?

Uçak korkum olsa da Avrupa’yı iyi bilirim. Avrupa’ya gittiğimizde, meslektaşlarımıza alanımızla ilgili sorular yöneltiyoruz. Bir defa Avrupa’da konut alım, satımı bizdeki gibi yarım saatte olmuyor. Bazen bir hafta sürebiliyor. Çünkü arada banka var ve sahtecilik olmuyor. Bizdeki harç oranı  yüzde 4. Almanya’da 6,5. Hatta enteresan bir şey var. Almanya Stuttgart’ta satışa çıkan bir konutta öncelik hakkı belediyelerin. Konutunuzu satışa çıkardığınız  anda belediyenin sistemine düşüyor. Eğer diyelim ki gerçek değeri 200 bin euro olan bir konut, 150 bin euro beyan edilmişse, belediyenin satın alma hakkı var. Bu nedenle, evin değerinden düşük gösterilmesinin önüne geçiliyor. Düşük rakam göstermek riskli olduğu için ister istemez gerçek değerinde beyan ediliyor konutlar.  Ev satın alma çabasına gelince. Bizim için mülkiyet kutsaldır. Osmanlı’dan bu yana mülklerin en iyi kayıt sistemi bizdedir.  Hatta Bosna Hersek ve Balkan ülkeleri  bağımsızlıklarını ilan ederlerken, sınır kayıtlarını bizden aldılar. Yani mülkiyet kaydına önem veren bir atamız var.  Ayrıca bizde kimse elindeki malını  satmak istemez. Babadan kalan bir mülkü satmak kazançlı olsa bile yadırganır.  Avrupa’da da 15 yıla kadar çıkan uzun vadeli konut satışları var. Bizde ise  2+1, 3+1 dairenin 2, 3  bin lira kirası vardır.  İnsanlarımız o kirayı vermektense biraz daha üzerine ekleyerek kendi dairelerine sahip olmak isterler. AK Parti hükümetiyle bu hamleler oldu. Çevremdeki insanlara bakıyorum, birinci dairesinin parasını ödemiş, yatırım aracı olarak da ikinci dairesini satın almış.

 

“YENİ EVLENENLER KREDİYLE KONUT EDİNİYOR”

♦ Ev sahibi olma yaşı düştü mü?

Genelde konut alım yaşı 30, 40 civarında. Yeni evlenen çiftler başımızı sokacağımız bir evimiz olsun mantığıyla krediyle de olsa ev sahibi oluyor.

♦ Son dönemde 1+1 konut arzında artış olduğunu görüyoruz.  1+1 konut satışlarında anlamlı bir artış var mı?

1+1 bir daireler daha çok yatırım amaçlı satın alınıyor.

 

“BURSASPOR’UN YERİ SÜPER LİG”

♦ Adnan Cevher’in bürokrat kimliğinin dışında bir de spor adamlığı yönü var. Sıkı bir futbol izleyicisi olmanız dışında, Trabzon’da kulüp başkan ve yöneticiliği yaptığınızı da biliyoruz. Biraz da bu yönünüzden söz eder misiniz?

Trabzon, Bursa gibi bir kent değil. Sanayisi yok, turizm var ama istediğimiz noktada değil. İstanbul ile çok güçlü bağları var. En fazla vakanın Trabzon’da olması, kente giriş, çıkışların fazla olmasından kaynaklanıyor. Trabzon’da her ailede bir, iki kişi başka kentte yaşıyor. Çünkü nüfusu 800 bin olan bir kentte bu kadar fazla vaka olması anormal bir durum. Trabzonspor, Trabzonluların ortak paydasıdır. Bir araya geldiklerinde ilk konuştukları konu Trabzonspor değilse, ikinci konu mutlaka Trabzonspor’dur. Trabzonspor o hafta yenmişse herkesin yüzü güler. Bu durum çocukluktan bu yana bana da yansımış. Ben uzun yıllar futbol oynadım, daha sonra yöneticilik yaptım. Küme düştüğümüz zamanlar oldu  Akçaabat Sebatspor yöneticiliğimizde. Trabzonspor yönetimine talip olan Celil Hekimoğlu ile birlikte  Hekimoğlu  Trabzon’u kurduk. Hekimoğlu Trabzon 2. ligde bir kulübümüz  ve sıralamada da 2. sırada. Bir üst lige çıkmak için mücadele ediyor. Bursa’da da Yıldırımspor’a gönül bağım var. Yıldırımspor Başkanı Ekrem Senal’ın ricasıyla İstanbulspor’dan iki futbolcunun transfer edilmesine aracılık ettim. Yıldırımspor’un iyi bir takımı, iyi bir başkanı var. Tabii Bursaspor ayrı bir marka. Aynı Trabzonspor gibi. Zaten  Trabzonspor gibi şampiyon olmuş bir takım. Bursaspor, buralarda olmamalı. Eskişehirspor, Bursaspor gibi şehir takımlarının yeri Süper Lig olmalı. Bursaspor’un ateşli bir seyircisi var. Dünyada da ayakta duran takımların tümünün iyi bir seyircisi vardır.  Ama maalesef yanlış yönetim mi diyelim, bir an önce Bursaspor ve Eskişehirspor, Süper Lig’e çıkmalı. Yıldırımspor’u izliyorum, muhteşem çocuklar var. Bursaspor’da yetişen çocuk (Ali Akman) Almanya’ya transfer oldu. Demek ki Bursaspor bir futbolcu fabrikası gibi. Biz de buradayız. Bursaspor bizim gözbebeğimiz. Şampiyon olduğunda müthiş sevinmiştik.

FOTOĞRAFLAR: BİRCAN ÖRSEL