Bir İnce Sızı Nisan 1915

Aslında Ermeniler, birkaç önemsiz istisna dışında Osmanlı’ya hep sadık kalmışlar.

Ancak Ermeni Patriği Nerses Varjebendanyan‘ın Osmanlı-Rus savaşının galibi olarak Yeşilköy’e kadar gelen Rusların başkomutanı Grandük Nikola‘dan Rusların himayesinde Doğu’da bir Ermeni devleti kurulmasını istemesi, gelecek yıllarda çıkacak Ermeni isyanlarının işareti olmuş.

***

Doğudaki işgalci Rusların en büyük destekçisi Ermenilerdi.

Dahası cephede Ruslara karşı amansız mücadele eden orduyu arkadan hançerleyen Ermeni çetelerdi.

***

Van ise, Osmanlı Ermenilerinin en yoğun yaşadığı iki kentten biri.

Diğeri de Bitlis.

Özellikle Van, bağımsız Ermenistan kurma girişimlerinin üssü konumundaymış.

***

Ermeniler bir yanda cephede orduyu taciz ediyor, ikmal yollarını kesip, haberleşme imkanlarını sabote ediyor, diğer yanda Anadolu içlerinde isyanlar çıkararak askerin gücünü zayıflatmaya çalışıyordu.

***

Ermeni çeteleri, Anadolu’da çok sayıda katliam yapmıştı.

Bunlardan biri de 1915 Van katliamıydı.

***

Bursa Barosu’nun efsane başkanlarından Av. Turgut Bulut’un babası Mehmet Bulut’un ailesinin tamamı Van katliamında yaşamını kaybediyor.

Mehmet Bulut ise kümese saklanarak canını kurtarıyor.

Bu acı olayı Turgut Bulut’un tanıklığından aktaralım:

“Babam ve ailesi Van’da Tayyare Meydanı olarak bilinen bölgede, Keşişoğlu Çiftliği’nde yaşarlarmış. Keşiş, Ermeni papazlarına verilen isimdir. Çiftlikte yaşayanların yarısı Ermeni, yarısı da Türk’müş. O güne kadar Van’da Ermeniler ile Türkler bir arada yaşarlarmış. Dedemler, Ermeni baskını olana dek, çiftlikte kahyalık yapmışlar. Maalesef, çiftlikte yaşayan Ermeniler ile Ermeni çeteler anlaşmışlar ve bir gün çiftlik Ermeniler tarafından basılmış. Ermeni çeteler, çiftlikte çok büyük bir katliam yapmışlar. Babamın babasını, annesini, amcasını kesmişler. Babam ise, çiftliğin kümesine saklanmış ve katliam sona erdikten sonra, saklandığı yerden çıkmış. Bu olay, yaşanırken babam 9 yaşındaymış.”

***

Bunları neden hatırlattım?

Hatırlattım çünkü 1915 olaylarını ‘Ermeni soykırımı’ yalanıyla dünyaya yaymaya çalışanlar Anadolu’daki Ermeni çetelerinin katliamlarını gündeme getirmezler.

9 yaşındaki Mehmet’in gözlerinin önünde babasının, annesinin kesilmesi, amcasının hunharca katledimesi umurlarında olmaz.

Maalesef Türk lobisi de zayıf kalınca 1915’te bir ‘soykırım’ yaşandığı algısı oluşturuldu dünyada.

Ayrıca Ermeni çetelerinin Anadolu coğrafyasındaki katliamlarını anlatan kaç sinema, tiyatro oyunu veya belgesel var?

Bir elin parmaklarını geçer mi bilmiyoruz.

***

‘Bir İnce Sızı Nisan 1915’ ise Ermeni tehcirinde tarihsel gerçekleri gözler önüne seren az sayıdaki eserden biri.

Oyun, yan tutmadan trajik insan hikayelerinden yola çıkarak, 1915 olaylarını anlatıyor.

Ermeni kökenli bir Osmanlı askerinin Gelibolu’da Mehmetçikle omuz omuza çarpışacak kadar Türklerle Ermenilerin kardeş olduğu mesajı verilen oyunda bir Türk askeriyle Ermeni kızının aşkına da ayna tutuluyor.

***

İki perdelik oyunda ciddi bir emek var.

Zengin kadro, kostümler, görsellik, ışık ve müzikler göz dolduruyor.

***

Bursa Devlet Tiyatrosu, bu sezon 3 yeni oyunla izleyici karşısında.

Barbara’nın Doğumu’nu izleyemedim ama Üç Kağıtçı ve Bir İnce Sızı Nisan 1915 sıkı oyunlardı.

İzlemenizi şiddetle tavsiye ederim.

Oyun arası kulis

Bursa Devlet Tiyatrosu’nun sahnelediği ‘Bir İnce Sızı Nisan 1915‘i izleyenler arasında siyaset camiasının tanıdığı bir isim de vardı.