Bursalı yerbilimci Jeolog Turgut Bilgin’den deprem kuşağı üzerindeki kentimiz Bursa’ya ürkütücü bir uyarı ve öneri geldi.

Yıllarca Köy Hizmetleri, Özel İdare ve BUSKİ Genel Müdürlüğü’nde yer bilimi üzerine çalışmalar yapan Bilgin’in uyarı ve önerileri yabana atılacak türden değil.

Elektronik postamıza, Bursa’nın son bir yıldaki deprem ve tektonik hareketleri üzerinden hazırladığı durum analizini  gönderen Bilgin, 6 Şubat 2023 Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde meydana gelen iki büyük depremin, ülkemizdeki tektonik hareketleri ve sismik aktiviteleri etkilediğini bildirdi.

Bilgin, bu depremler sonrası Anadolu levhasının güney batı yönünde, saat yönü tersine dönüşü ve burkulmasının gözlemlendiğini, bu durumun da yeni fay hatların oluşmasına ve mevcut faylarda kırılmalara neden olduğunun altını çizdi.

Bilgin, Bursa’daki sismik verilerin eski teknoloji kullanılan sismograf istasyonları tarafından ölçüldüğünü de hatırlattı, bu eski teknoloji ile AFAD ve Kandilli Rasathanelerinin anca 35-40 kilometre derinliklerdeki kırılmaları ölçtüğünü, ABD ve Avrupa Jeolojik Merkezlerinin verilerinin ise 750-800 kilometre derinlikteki aktiviteleri ölçebildiğini hatırlattı.

 

Depremde en fazla hangi yerleşimler etkilenebilir?

Bursa’da geçen yıl 4 Aralık’ta Mudanya’da 5 kilometre içinde ve 8 kilometre derinlikte 5,1 büyüklüğünde meydana gelen depreme dikkat çeken Bilgin, sarsıntıdan 7 dakika önce Gemlik Körfezi’nde, deniz tabanında gaz türevlerinin (radon, metan, karbondioksit vb.) çıkışının gözlendiğini hatırlattı. Bilgin, bu gaz çıkışlarının depremin şiddetini düşürmüş olabileceğini, bu olayın da depremin 6-7 büyüklüğüne ulaşabileceği ihtimalini ortaya koyduğuna işaret etti.

Bilgin, deprem etkisini ve riskini azaltmak amacıyla şu öneride de bulundu.

“Deprem riskini azaltmak ve enerjiyi boşaltmak amacıyla fay hatlarına yakın jeotermal rezervuarların sondajı ile elastik deformasyon enerjisini kısmen boşaltmak faydalı olabilir. Bu yöntem deprem enerjisinin birikimini engelleyerek devasa blok hareketlerini yavaşlatabilir ve felaketin büyüklüğünü minimum seviyeye indirebilir.”

Bilgin, bu amaçla bölgelere ayırdığı Bursa risk alanlarında öncelikle Barakfakih ve Nilüfer fay zonundaki sismik boşluklar tespit edilerek, deprem riskini azaltma sondajlarıyla basıncın dışarı deşarj edilmesi gerektiğinin de altını çizdi.

Bursa’da 1. bölgede Mudanya, Gemlik, Armutlu’nun yer aldığı ve burada Gençali ve Zeytinbağı fayının bulunduğu,

2. bölgenin Gemlik ve civarının kapsadığı, burada İznik Mekece Fayı ve Gemlik Fayı’nın yer aldığı hatırlatıldı.

3. bölge ise Dışkaya, Karahıdır, Kazıklı ve Barakfakih köyleri Gürsu, Demirtaş, Kestel ve Yıldırım’ı içerdiği, burada da aktif Barakfakih Fayı’nın bulunduğu belirtildi.

Nilüfer ve civarı ile Uludağ yamaçlarının 4. bölgeyi oluşturduğu,  aktif olarak Nilüfer Ayvalı Fayı ile Hipodrom fay gruplarının  yer aldığı, 5. bölge olarak geçen Bursa’nın güneyindeki Orhaneli ilçesi ve civarında da Orhaneli Fayı’nın aktif olduğu hatırlatıldı.

Bunlarda son bir yılda en çok 1. ve 5. bölgelerde enerji boşalımının yaşandığı, ardından 2, 3 ve 4 nolu bölgelerin geldiği vurgulandı.

Enerji birikiminin ise 3 ve 4 nolu bölgelerde fazla olduğuna dikkat çeken Turgut Bilgin şöyle devam etti.

“Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolunda itme-öteleme enerjisi biriktiğinde, Bursa’da 3 ve 4 nolu bölgede fayların diğerlerine göre muhtemel bir depremde daha etkili olacağı açıktır. Kent merkezinin ova kısmının doğu tarafını ve ova kısmının batı tarafı ile özellikle Ankara-İzmir yolu doğu-batı ekseninin kuzeyinde kalan ova bölümünün diğer bölgelere göre etkinlemesi fazla olacaktır.”

Jeolog Bilgin’in uyarı ve önerileri böyle.

Gerçekten şehrimiz için önemli tespitler. Son bir yılda yaşanan yer sarsıntıları üzerinde çıkarılan analizi umarız kent yöneticilerimiz ve devletimiz dikkate alır.

Sadece binaları güçlendirmek değil, biriken enerjiyi boşaltacak sondajlarla da sarsıntıların etkisinin azaltılabileceği öneriliyor.

 

BUSKİ Yönetim Kurulu’na yardımcıların tümü atandı

Büyükşehir Belediyesi’nin yatırımcı kuruluşu BUSKİ’nin Yönetim Kurulu’nda genel müdür yardımcılarının tümünün alındığını görüyoruz.

Kurumun bir bakıma belediye encümen gibi önemli karar organı olan Yönetim Kurulu’na Genel Müdür Güngör Gülenç ile birlikte Yardımcıları Mesut Boz, Kamuran Üstün ve Önder Pazarcık’ın atandıkları anlaşılıyor.

Yani, icranın başında uygulayıcı olan Genel Müdür ve yardımcıları, BUSKİ’nin karar organı ve bir bakıma denetim  görevi de bulunan Yönetim Kurulu’nda da ikinci görev üstlenmiş olacaklar.

Geçmişte böylesi bir uygulama yok. Tabii üye olarak bir genel müdür yardımcısının yer aldığı Yönetim Kurulu’na yeni dönemde tümünün alınması dikkat çekti. BUSKİ Yönetim Kurulu’nda Genel Müdür Yardımcısı olmayan tek üye Mehmet Koz görünüyor.