İklim değişikliklerine bağlı olarak yaşanan sıkıntılardan kentimiz de nasibini almış durumda. Yeterli yağışın olmaması nedeniyle barajlar kuruma tehlikesiyle karşı karşıya.

Büyükşehir Belediyesi de bu acil durumu gündemde tutarak vatandaşları su tasarrufunda bulunmaları konusunda uyarılarda bulunuyor ve kentimizde su sorunu yaşanmaması için gerekli önlemleri almaya da devam ediyor.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Standart Yağış İndeksi Metodu ve Normalin Yüzdesi Metodu’na göre, 2023 ocak ayı meteorolojik kuraklık haritasına göre birkaç şehir dışında Türkiye’nin tüm bölgelerinde aşırı kuraklık yaşandığı görülmekte.

Konuyla ilgili olarak da uluslararası makalelerde ve haberlere baktığımızda şu ifadeleri görüyoruz:

“İklim değişikliğiyle mücadele için uluslararası çabalar artarken, küresel ısınmayla birlikte dünyada su kıtlığı da artıyor.

 Türkiye’de su stresi 30 senede yüzde 30 artacak; 2040’da su stresinde dünyada 27. sırada olacak

2010’da 3,32 olan Türkiye’nin su stresi derecesi 2040’da 4,27 puana yükselecek. 2000-2040 dönemini kapsayan 30 senede Türkiye’de su stresi yüzde 29 artış olacak.

Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü’nün (WRI) su kıtlığına dair hazırladığı rapora göre 2010 ve 2040 yıllarında dünyada hangi ülkede ne oranda su stresi yaşanacağını gösteriyor. Türkiye’nin su stresi seviyesi 2010’da 3,32 puan idi. Türkiye 153 ülke içinde 41. sırada yer alıyordu.

Rapora göre 0-1 arası düşük; 1-2 arası düşük ile orta; 2-3 arası düşük ile yüksek; 3-4 arası yüksek ve 4-5 arası çok yüksek su stresi anlamına geliyor.

Türkiye’nin su stresi seviyesi 2040 yılına gelindiğinde 4,27 olacak. Böylece stres oranı “yüksek”ten “çok yüksek”e çıkacak.

Türkiye su zengini mi?

Türkiye’nin su zengini bir ülke olduğu düşünülse de bu çok yakın zamanda değişiyor.

Dünya Yaban Hayatı Fonu’nun (WWF) açıklamasına göre Türkiye kişi başına kullanılabilir su miktarı dikkate alındığında su stresi çeken bir ülke.

Tahminlere göre bin 519 metreküp olan kişi başına düşen su miktarının 2030 yılında 100 milyon olması beklenen nüfusla birlikte bin 100 metreküpe düşecek ve Türkiye su fakiri bir ülke haline gelecek.

WWF’ye göre son 50 yılda 3 Van Gölü büyüklüğüne denk gelen 1,3 milyon hektar sulak alan kaybı yaşandı. Buna göre, su kıtlığı sadece yağışların az olmasına ve kuraklığa bağlı değil. Hatta kıtlık daha ziyade planlama eksikliğinden kaynaklanıyor. Tatlı su kaynaklarının yüzde 74’ü tarımda, yüzde 15’i evlerde ve yüzde 11’i de sanayide kullanılıyor.

Bundan dolayı su kıtlığı daha çok; karmaşık sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlerle ilişkilendiriliyor.

Türkiye’de kuraklık gıda güvenliğini tehlikeye atıyor

En çok su stresi yaşanacak ülkeler hangisi?

WRI raporuna göre 2040’ta 33 ülke “çok yüksek” seviyede su stresi yaşayacak.

Bunların çoğu Ortadoğu ülkeleri.

Bazı Akdeniz ülkeleri de listede yer alıyor.

İklim krizi, kuraklık ve çaresizlik çiftçileri de göçe zorluyor.

Su stresi ve su kıtlığı nedir?

Su stresi ve su kıtlığının tanımları oldukça iç içe girmiş görünüyor.

Avrupa Çevre Ajansı’na göre su stresi “belirli bir zaman diliminde suya talebin su arzını aştığı” vakit ortaya çıkıyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ise su stres seviyesini; tatlı su tüketiminin mevcut tatlı su kaynaklarına oranı olarak tanımlıyor.

TÜBİTAK’ta yer alan bir makaleye göre ise ülkeler yılda kişi başına düşen kullanılabilir tatlı su miktarına göre sınıflandırılıyor. Bu değerin bin metreküpten az olması su kıtlığı işaret ederken bin-bin700 metreküp arasında olması su stresi karşılık geliyor. Seviyenin bin 700 metreküpten fazla olması ise su zenginliği olarak görülüyor. Türkiye’de kişi başına düşen kullanılabilir tatlı su miktarı bin 555 metreküp. Yani Türkiye su stresi sınıfına dahil olan ülkeler arasında yer alıyor.

(Kaynak: euronews)