Hiç kimse memnun değil.

Çalışan da, çalıştıran da asgari ücretten şikayetçi!

Çalışan geçinemediği için, çalıştıransa işgücü maliyetindeki yükseklikten şikayetçi.

Haliyle 2020’nin ücretini belirlemek üzere bu hafta başlayan görüşme maratonu yine çetin geçecek.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu aralık sonuna kadar yeni asgari ücreti belirlemek zorunda.

Daha doğrusu tarafların ortak bir rakamda uzlaşmaları gerekiyor!

Ama bu uzlaşma çoğu zaman mümkün olmamakta.

Ve tüm taraflar adına devlet baba yani hükümet son sözü söylemekte.

Görünen o ki; bu yıl da karar uzlaşmayla çıkmayacak!

Çünkü beklentiler yine hayli farklı.

Peki hükümet hangi rakama daha yakın?

2019’da geçerli olan asgari ücret AGİ hariç aylık brüt 2 bin 558 lira 40 kuruş, net 2 bin 20 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.

Zam beklentileri ise geniş bir yelpazede.

Örneğin Türk-İş yaşam maliyeti diye nitelediği 2 bin 578 lirayı hedef gösterdi.

DİSK en az net 3 bin 200 TL istedi.

Rakam telaffuz etmeyen işveren temsilcisi TİSK ise “Yatırım, üretim, ihracat, istihdam zincirindeki halkalardan her birini eşit derecede önemli görüyoruz. Biri kırılırsa zincir kopar.

Çalışmalarımızı bu dengeleri dikkate alarak sürdürmeliyiz. Asgari ücrete yapılacak artışı belirlerken, işçilerimiz kadar işsizlerimizi de düşünmek ortak sorumluluğumuzdur.” diyerek enflasyon beklentilerini aşmayan bir zamdan yana olduklarının işaretini verdi.

Yeni Ekonomi Programı’nda verilen mesaj da işverenlerin paralelinde bir manzara içeriyor.

Çünkü programda devletin yönlendirdiği fiyat ve ücretlerde geçmiş enflasyon yerine enflasyon hedeflerine göre ayarlamalar yapılacağı ifade edilmekte.

Amaçsa talep kaynaklı enflasyonu sınırlamak.

Yani çalışanlar açısındna ücret zamları, devletin 2020 yılı TÜFE hedefine takılma riskini taşıyor!

Çünkü TÜFE, 2019 sonu itibarıyla yüzde 11 – 12 aralığında gerçekleşecek.

Buna karşın 2020 yılı enflasyon hedefi yüzde 8,5 olarak açıklandı.

Bu durumda çalışanların en az 2,5 puanlık bir enflasyon kaybıyla karşılaşmaları mümkün.

 

Refah payı ve seçim nimeti

 

Tabii ki asgari ücret hesaplamasında refah payı diye bir kavram da var!

Yani milli gelir artışı da zammın içinde yer alabilmekte.

Ancak, 2019 büyümesinin en iyi ihtimalle yüzde 1 olarak gerçekleşmesi söz konusu.

Dolayısıyla bir refah payından bahsetmek de mümkün değil.

Bir de siyasi etkilerin öne çıktığı ücret zamlarının da zaman zaman gündeme geldiği unutulmamalı!

2016’da yüzde 30, 2018’de yüzde 14, 2019’da ise yüzde 26’lık zamların seçim nimeti özelliği taşıdığı da hafızalardadır.

 

Olası zam oranları

 

Eğer 2020 bir seçim yılı olmayacaksa asgari ücret yüzde 8,5 zamlanarak net 2 bin 193 TL’ye çıkacaktır.

Ancak, bir geçiş formülü tercih edilecekse 2019 enflasyonu ile 2020 hedef enflasyonunun ortalaması alınır!

Yani yaklaşık yüzde 10 zamla net asgari ücret 2 bin 223 TL’ye çıkar.

Bu zam oranı teknik olarak yüksek olasılıklar arasında yer almakta.

Doğal olarak işçi tarafının en az kabul edeceği oran olan yüzde 12 civarındaki geçmiş dönem enflasyonu beklentilerde dikkate alınmalı.

Bu durumda ise 2 bin 263 lirayla karşılaşırız!

İyimser olmaya çalışırsak asgari ücret zammının yüzde 15’e kadar da yolu olduğu görülüyor.

Ancak bu oran ve ötesi seçim olasılığına fazlasıyla bağlı!