İşçiler bazen ücretlerinin ödenmemesi sorunuyla karşı karşıya kalabiliyorlar. Peki ücreti ödenmeyen bir işçi hakkını nasıl aramalı ve neler yapmalı?

Okurlarımızdan Ahmet Bey gönderdiği e-postasında; yaklaşık 6 yıldır bir alışveriş merkezinde teknik personel olarak çalıştığını, son dört aydır işvereninin kendisinin ve iş arkadaşlarının ücretlerini ödeyemediğini, işverene sorduklarında bugün-yarın ödeyeceğim diyerek işçileri oyaladığını, maddi olarak çok zor durumda olduklarını söylüyor ve böyle bir durumda işçiler olarak ne yapabileceklerini soruyor.

Ücret En Geç Ayda Bir Ödenmeli

Çalışma hayatının en önemli unsuru hiç şüphesiz ücret. Tüm işçiler ücret alıp evlerinin geçimini sağlamak için çalışıyorlar. Ancak bazen her şey planlandığı şekilde gerçekleşmeyebiliyor. İşveren içine düştüğü ekonomik çıkmaz nedeniyle veya işçiye vereceği ücret kafasında ikinci planda kaldığı için ücreti geç ödeyebiliyor veya hiç ödemiyor.

İş Kanununa göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekli. Ama bu süre anlaşılması halinde bir haftaya kadar indirilebilir.

Peki bir işçi ücretini işvereninden bu sürelerde alamıyorsa ne yapması gerekiyor, hakları neler?

Verilen İşi Yapmayabilirsiniz…

Şayet işveren, ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir sebep olmadan ödemezse, işçi iş görmekten kaçınabilir. Yani işverenin ücreti süresinde ödememesi sadece işverenin ağır hastalığı, doğal afet vs. gibi zorlayıcı sebeplerin olması halinde mümkün.

Ücreti süresinde ödenmeyen işçinin işini yapmaması yasal hakkı. Ayrıca işi bırakma durumu grev olarak sayılmıyor ve herhangi bir yasal prosedür de gerektirmiyor. Sadece işçinin ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçındığını yazılı olarak işverene bildirmesi yeterli.

Ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçi bu sebeple işten çıkarılamıyor ve yerine yeni işçi de alınamıyor. Öyle ki bu şekilde işi bırakan işçinin yaptığı işler başka bir işçiye de yaptırılamıyor.

Sözleşmeyi Feshedip Tazminat Alabilirsiniz

İşveren tarafından ücreti hiç ödenmeyen veya eksik ödenen işçi, iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına da sahip. Aynı şekilde fazla çalışma ücretti, izin ücreti, ikramiyesi vs. ödenmeyen işçinin de bu hakkı var.

Normalde işinden istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Ancak işçi, sözleşmesini ücreti ödenmediği için feshederse aynı zamanda kıdem tazminatını da alabiliyor.

İşçi bu durumda işveren yanında çalıştığı süreye göre her yıl için bir aylık ücretini kıdem tazminatı olarak talep edebiliyor.

İşveren Hem Faiz Hem Ceza Öder

İşçisine süresinde ve tam olarak ücretini ödemeyen işveren bazı kötü sonuçlarla da karşı karşıya kalabilir. Nitekim gününde ödenmeyen ücret için işverene mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanıyor.

Bu durumda işverene, ödenmeyen veya eksik ödenen ücretten dolayı her ay için ayrı ayrı 429 TL (2022 yılı için) para cezası da kesiliyor.

Peki Nereye Başvurmalı?

Ücreti ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınsa veya işten tamamen ayrılsa bile işveren ücreti ödemiyor olabilir. Bu durumda işçi ödenmeyen ücretleri nasıl alacak?

Öncelikle işçi böyle bir durum karşısında Çalışma Bakanlığı’nın ALO 170 hattını arayarak şikayette bulunabilir. Bununla birlikte her ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine başvuru yapabilirler.

Yaptığınız şikayet başvurularına karşın işveren ücretinizi ödemezse tek bir yol kalıyor, o da arabulucuya başvurmak ve akabinde dava açmak. Bu durumlarda çalıştığınız sürelere ilişkin ücretlerinizi faiziyle alabilmeniz mümkün.