Bilindiği üzere 2008 yılında ülkemiz açısından önemli düzenlemeler içeren sosyal güvenlik reformu gerçekleşti. Bu süreçte daha önce sigortacılık mevzuatı açısından 5 ayrı kanun ve bu kanunlarda yer alan birbirinden farklı mevzuat hükümleri uygulanmaktaydı. Reform yasası ile bu kanunların tamamı kaldırılmış ve sadece 5510 Sayılı Kanun Ekim 2008 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur. Yeni kanunla yeni düzenlemeler yeni uygulamalar getirilmiş ceza uygulaması açısından işverenlerimize yasa hükümlerine uygun cezalar kesilirken zaman zaman mevzuatın yeterince anlaşılamaması, taşra teşkilatının getirilen düzenlemelere yeterince nüfuz edememesi gibi nedenlerle işverenlerimiz haksız cezalarla da karşılaşabilmekteler.

İşverenlerin sosyal güvenliğe ilişkin birçok yükümlülüğü var. Bunları yerine getirmedikleri zaman kanunda yer alan hükümlere uygun olarak idari para cezası ödüyorlar. Peki bu para cezalarından kurtulmanın yolları neler? Bugün yeni çıkan Af Kanunu kapsamı dışında işverenlerimiz açısından önemli olduğunu düşündüğümüz bu konuya değinecek ve sosyal güvenlik mevzuatımızda yer alan önemli düzenlemeleri açıklamaya çalışacağız.

SGK İLE UZLAŞ CEZAYI SİLDİR

Son dönemlerde SGK müfettişlerince yapılan incelemelere istinaden en fazla ceza kesilen konulardan biri de asgari işçilik incelemeleri. Asgari işçilik incelemeleri İhale konusu işler ile özel bina inşaatları dahil olmak üzere bütün işyerlerinde yapılabilir. Ancak ihale konusu işler ile özel bina inşaatlarında asgari işçilik kural olarak yapılırken, diğer devamlı mahiyetteki işyerlerinde istisnai olarak uygulanmaktadır. Bu konuyla ilgili SGK’nın kestiği idari para cezasından kurtulmanın önemli bir yolu da uzlaşma.Uzlaşma müessesesi 5510 Sayılı Yasa İle yeni getirilen bir müessese olup uygulayıcılar tarafından yeterince bilinmiyor.

Asgari işçilik incelemesi sonucunda, SGK’ya bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında uygulanan idari para cezaları uzlaşma kapsamında. Teknolojik değişiklikler dikkate alınmadan Yapılan incelemelerde bazen Uzlaşma sonucunda bu idari para cezasının tamamı SGK tarafından silinebiliyor.

15 GÜNLÜK SÜREDE İTİRAZ HAKKINIZ VAR

Öncelikle hakkınızda uygulanan para cezasının haksız olduğunu düşünüyorsanız SGK’ya itiraz hakkınız var. İdari para cezaları tebliğ edildikten sonra 15 gün içinde SGK’ya itiraz edebiliyorsunuz. Ayrıca yapılan bu itiraz cezanın takibini durduruyor. Yani itiraz sonuçlanana kadar SGK sizden ceza tutarını tahsil edemiyor.

İdari para cezalarına uyuşmazlık itiraz yoluyla çözümlenemezse yargı yoluna başvurmak da mümkün. SGK tarafından itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare mahkemesine başvurabilirler. Ancak, mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmuyor.

PİŞMAN OLURSANIZ İNDİRİMİ VAR

İdari para cezalarının hiç itiraz veya yargı yoluna başvurmadan azaltılması da mümkün. Bu yollardan birisi de pişmanlık indirimi. Şayet sosyal güvenliğe ilişkin bir yükümlülüğü süresinde yerine getirmemişseniz ve SGK bunu tespit etmeden siz kendiniz durumu bildirmişseniz cezada pişmanlık indirimi uygulanıyor.

Ancak pişmanlık indirimi bütün cezalar için geçerli değil. İşverenler açısından pişmanlık indiriminin uygulanabileceği fiiller şunlar;

• İşyeri bildirgesinin süresinde verilmemesi

• Sigortalı işe giriş bildirgesinin süresinde verilmemesi

• Sigortalı işten çıkış bildirgesinin süresinde verilmemesi

Pişmanlık indiriminden faydalanılabilmesi için bu bildirgelerin yasal süresi geçtikten sonra işverenlerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi gerekiyor. Bu durumda cezanın %25’i ödeniyor. Yani cezanın 3/4’ü indiriliyor. Bu açıdan pişmanlık indirimi, işverenler için önemli bir avantaj ve bildirge verme süresi kaçırıldığında hemen bunun için başvurmada fayda var.

PEŞİN ÖDE, İNDİRİMDEN FAYDALAN

İdari para cezası tutarını indirmenin bir başka yolu da peşin ödeme. Bu indirim hiçbir ayrım olmadan SGK tarafından kesilen tüm idari para cezalarına uygulanabiliyor. Şayet SGK tarafından kesilen idari para cezasını, SGK’ya itiraz etmeden veya yargı yoluna başvurmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin olarak öderseniz, cezanın 3/4’ü tahsil ediliyor. Yani cezanın %25’i indiriliyor.

Ayrıca peşin ödeme idari para cezasına karşı itiraz ve yargı yoluna başvurma hakkını da etkilemiyor.