Memurların görevleri süresince yapmaları yasak olan bazı faaliyetler var. Bunlara dikkat etmek, sorun yaşamamak ve ceza almamak için önemli.

Memurluk, üniversiteden mezun olan birçok genç için hayallerdeki iş kapısı. Mevcut haliyle memurların sahip olduğu iş güvencesi özel sektörde çalışanlara nazaran önemli bir avantaj oluşturuyor. Ancak günümüz ekonomik koşullarında memurların maaşları enflasyon karşısında hızla eriyor ve başka gelir kaynaklarına ihtiyaç duyuluyor.

Bu anlamda çok sayıda memur herhangi bir şirkete ortak olabilir miyim. Herhangi bir şirkette görev almam memuriyet hayatımı sonlandırmayı gerektirir mi gibi çok sayıda soru almaktayım. Bu yazımızda bu konuyu işleyerek sorusu olan binlerce memurumuza yanıt vermiş olacağız.

–Memurun Ek İş İmkânı Var mı?

Memur maaşlarının düşük seviyelerde olması ister istemez akıllara ek iş yapılması mümkün mü sorusunu getiriyor. Ancak bu noktada memurların dikkatli olması gerekli. Çünkü ek iş yapılması durumunda disiplin cezası alabilirler.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun’da memurların yapamayacağı işler tek tek sayılmış.

Bunları şöyle sayabiliriz:

• Memurlar Tacir veya Esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz
• Memurlar ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil olamaz.
• Memurlar kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamaz.
• Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz.
• Memurlar herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz.

– Memurlar Limited Şirket Ortağı Olabilir

Memurlar kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamıyorlar ama limited şirket ve anonim şirketlere belli şartlarda ortak olmaları mümkün. Memurlar, anonim şirket ortağı olabilirler, ancak bu şirketlerin yönetim ve denetiminde görev almazlar. Öte yandan, şirketin personeli sayılacak bir görev yapamazlar ve şirketin kanuni temsilcisi de olamazlar.

Ayrıca memurlar, limited şirket ortağı da olabilirler. Ancak, ortak olacakları şirketin ana sözleşmesinde şirketi idare ve temsil edecek olanların belirtilmesi ve memurun bu kişiler arasında yer almaması gerekiyor. Öte yandan, memurlar ortağı oldukları limited şirketin yönetim ve denetiminde görev alamayacakları gibi, şirketin personeli sayılacak bir görev de yapamazlar ve şirketin kanuni temsilcisi de olamazlar.

– Eş ve Çocuğun Faaliyeti Bildirilmeli

Memurlar saydığımız yasak olan faaliyetleri yapmaları halinde 657 sayılı kanuna göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi söz konusu. Bu sebeple memurların yaptıkları işlere dikkat etmeleri gerekli.

Ayrıca memurlar eşlerinin ve çocuklarının yaptığı işleri de takip etmeli. Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlü.

SORU CEVAP

EMEKLİNİN KATILIM PAYI MAAŞINDAN KESİLİYOR

Soru: Fatih Bey, ben geçen sene memuriyetten emekli oldum. Ancak 3-4 ay sonra emekli maaşım eksik yatmaya başladı. SGK’ya gidip sordum. Bana eczaneden aldığım ilaçlardan dolayı maaşımın eksildiği söylendi. Doğru mudur? Böyle bir şey var mı? (Süleyman Z.)

Cevap: Süleyman Bey, SGK vatandaşlardan ilaç bedelleri üzerinden katılım payı alıyor. Katılım payının ödenme şekli, kişinin sigortalı veya emekli olmasına göre değişiyor.

Eğer SGK’dan emekli aylığı, ölüm aylığı/geliri, malullük aylığı, sürekli iş göremezlik geliri alıyorsanız ilaç katılım payı, almış olduğunuz aylıktan/gelirden kesiliyor. Dolayısıyla kullandığınız ilaç miktarı arttıkça aylığınız da azalıyor. Bu sebeple çoğu emekli bankadan emekli maaşlarını çekerken az yattığını fark ediyor ve sebebini araştırınca da kullandıkları ilacın bedelini ödediklerini anlıyorlar.

İŞ GÜVENLİĞİ TEŞVİKİNDEN FAYDALANABİLİRSİNİZ

Soru: Fatih Bey, benim bir inşaat işyerim var ve 7 işçi çalıştırıyorum. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uzman çalıştırma yükümlülüğümüz varmış. Bunun için de devlet teşvik veriyormuş. Ben bu teşvikten faydalanabilir miyim? (Cemal D.)

Cevap: İş sağlığı ve güvenliği, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi noktasında işverenlere bazı görevler ve sorumluluklar yüklüyor. Dolayısıyla işverenler iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek ve iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve sağlık personeli çalıştırma gibi bazı maliyetlere de katlanmak zorundalar.

Bununla birlikte bazı küçük işletmeler için devlet iş sağlığı ve güvenliği teşviki (desteği) uygulanıyor. Ancak iş sağlığı ve güvenliği teşvikinden tüm işyerleri faydalanamıyor. Sadece Türkiye genelinde 10’dan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine destek söz konusu. Dolayısıyla Cemal Bey, bu teşvikten faydalanabilmeniz mümkün.

İşyerlerine verilecek teşvik tutarı sigortalı başına, tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için brüt asgari ücretin %1,4’ü, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için ise %1,6’sı.

İşverenler, teşvikten yararlanmak için işyerlerinin tescil edildiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurmak zorundalar.

SGK, teşvik bedelini, üçer aylık dönemler halinde hesaplanıyor ve dönem sonundaki tutarları takip eden ikinci ayın sonunda işverene ödeniyor.