Son günlerde yaşanan kur dalgalanmalarına yönelik olarak ihdas edilen kur korumalı vadeli mevduat ve katılma hesaplarına yönelik gelişmeler olayın vergisel yönünü de gündeme getirirken bu konuda farklı değerlendirmeler yapılmaya devam etmektedir. Konuyla ilgili bize de çok sayıda soru sorulmakta olup bu yazımızda bu konuyu değerlendirmeye çalışacağız.

KUR KORUMALI HESAPLAR NASIL AÇILIYOR

Kur korumalı hesaplar iki şekilde açılabiliyor:

• 20 Aralık 2021 tarihinde mevcut olan ABD doları, euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının kur korumalı vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüştürülmesi (Bir defaya mahsus)

• Kur korumalı TL vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının açılması

Bu hesaplara vade sonunda en az kur farkı kadar getiri garantisi verilerek hesap sahibine döviz bazında anapara koruması sağlanıyor.

• Getiri nasıl hesaplanıyor

Vade sonunda faiz/kâr payı tutarı ile kur farkı karşılaştırılıyor.

• Faiz/kâr payı tutarı kur farkından büyükse, hesap sahibine faiz/kâr payı tutarı ödeniyor.

• Faiz/ kâr payı tutarı kur farkından düşükse, ödenecek tutarlar kur farkına tamamlanıyor. Yani faiz/kâr payına ilaveten kur farkı ile faiz/kâr payı arasındaki fark da hesap sahibine ödeniyor. Bu durumda hesap sahibi toplamda kur farkı kadar getiri elde etmiş oluyor.

Bu yeni ürün, TL hesapların açılmasını veya döviz cinsinden hesapların TL hesaplara dönüştürülmesini hedeflediği için kur korumasını hesapların belli vade (3, 6, 9 ve 12 ay) sonuna kadar kapatılmaması şartına bağlıyor.

KİMLER KUR KORUMALI MEVDUAT/KATILIM HESABI AÇABİLİR?

Konuyla ilgili Merkez Bankası’nın yaptığı düzenleme yanında; hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kamuoyuna yaptığı duyuruda , kur korumalı TL mevduat/katılım hesabı açabilecek Türkiye’de yerleşim gerçek kişilerin, yurtdışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler olduğu belirtildi.

Bu kişiler Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunmuyorsa bu hesapları açamayacaklar.

Bu durumda yerli ve yabancı tüzel kişilerle, yabancı gerçek kişiler  bu hesapları açamayacak.

KUR KORUMALI TL MEVDUAT/KATILIM HESAPLARINDAN ELDE EDİLEN  GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ

Kur garantili hesaplar dolayısıyla elde edilen gelirler (mevduat faizi ve katılım hesabı kâr payları) üzerinden vergi kesintisi/stopaj yapılmış sayıldığı için bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi söz konusu değil.

Bu yeni mevduat türü, kur garantisi veren bir mevduat/katılım hesabı. Elde edilen getiri de vergisel tabiri ile “menkul sermaye iradı” niteliğinde. Bu nedenle de Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesine göre bu hesaplara ödenen faiz ve kâr payları üzerinde stopaj (vergi kesintisi) yapılması gerekiyor.

Her ne kadar bu hesaplara garanti edilen kur farkları, faiz olarak nitelendirilmese de vergisel açıdan mevduat faizi olarak değerlendirilmektedir

• Stopaj oranı yüzde 0 olarak belirlendi

Cumhurbaşkanı bu oranın yüzde 0 (sıfır) olarak uygulanacağını açıklamıştı.  İlgili Cumhurbaşkanı kararı 25 Aralık 2021 Cumartesi günü yayımlanarak, kur korumalı vadeli mevduat/katılma hesapları ile döviz cinsinden mevduat/katılım fonu hesaplarından Türk lirasına çevrilen mevduat/katılma hesaplarında Gelir Vergisi Kanunun geçici 67’nci maddesi uyarınca yapılması gereken stopajın oranı yüzde 0 (sıfır) olarak belirlendi.

Bu Karar, 21/12/2021 tarihinden itibaren açılan kur korumalı vadeli mevduat ve katılma hesaplan ile 20/12/2021 tarihi itibarıyla mevcut olan döviz tevdiat hesaplan ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin dönüşüm kuru üzerinden TL’ye çevrilen mevduat ve katılma hesaplarında uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.

ELDE EDİLEN GELİRLERİN YILLIK BEYANNAME İLE BEYAN EDİLİP EDİLMEYECEĞİ

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesi uyarınca, menkul sermaye iradı ve değer artış kazançlarında 31/12/2025 tarihine kadar geçerli özel bir vergileme rejimi uygulanıyor. Mevduat faizleri ile katılım hesabı kâr payları da bu geçici madde kapsamında stopaja tabi. Bu madde kapsamında stopaja tabi tutulmuş gelirler yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmiyor, yapılan stopajlar nihai vergiye dönüşüyor.

Stopaj oranının yüzde 0 olması halinde de stopaj yapılmış sayılıyor.

Kur garantili hesaplar dolayısıyla elde edilen gelirler (mevduat faizi ve katılım hesabı kâr payları) üzerinden yüzde 0 bile olsa vergi kesintisi/stopaj yapılmış sayıldığı için bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi söz konusu değil. Kısaca  bu kapsamda elde edilen gelirler tamamen vergisiz.

KÂR DAĞITIMLARINDA STOPAJ ORANI %15’TEN %10’A DÜŞÜRÜLDÜ

Stopaj oranları ile ilgili yapılan bir diğer önemli düzenleme, 4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gerçekleştirildi. Bu düzenleme ile tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan kâr paylarında stopaj oranı 22 Aralık 2021 tarihinden geçerli olmak üzere %15’ten %10’a düşürüldü.

Bu uygulama ile dağıtılan kâr payları üzerindeki vergi yükü bir miktar düşürülerek nihai anlamda, kurumlar vergisi mükellefi olan şirketler açısından vergi yükünde kısmi bir rahatlamanın önü açılmış oldu..