Gazetedeki yazılarım nedeniyle çok sayıda farklı konularla ilgili sorular almaktayım. İmkanlarımız elverdiği sürece bunları cevaplamaktayım. Yüz binlerce apartmanda görev yapan kapıcılarla ilgili de zaman zaman sorular sorulmakta. Apartmanlarda konut kapıcısı çalıştırma konusu hemen hemen tüm vatandaşlarımızı ilgilendiren bir mesele. Çoğu zaman apartman yönetimlerinin yaptığı hatalar nedeniyle geçmişe dönük, telafisi zor uyuşmazlıklar ortaya çıkabiliyor.

Mevzuatımızda ayrı bir yeri olan bu konuyu bu haftaki yazımda değerlendirmeye çalışacağım.

5510 Sayılı Kanunda Kapıcıların Sigortalılığı

Konut kapıcılığı işyerlerinde çalışanlar 4/a kapsamındaki sigortalılara sağlanan haklardan aynı şekilde yararlanır. Bu sigortalılar hakkında uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanır.

Konut kapıcısı çalıştıran apartmanlar e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresiyle girecekleri işveren sisteminde bulunan kolay işverenlik ekranında yapılacak işlemler vasıtasıyla kolay işverenlik kapsamına alınabilir. Kolay işverenlik şu an için zorunlu tutulmamış olup kolay işverenlik kapsamına dâhil olmak istemeyen işverenler zorunlu tarihe kadar mevcut sistem üzerinden eskisi gibi işlemlerini yapabilirler.Kolay işverenlik ile ilgili olarak SGK tarafından 2019/6 sayılı Genelge yayınlanmış olup bu genelgedeki hükümlere göre hareket edilmesi gerekiyor.

Kapıcı Çalıştırırken İşverenin Yükümlülükleri

Konut Kapıcıları Yönetmeliği’ne göre; ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımı, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımı, temizliği, bağımsız bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliklerinin sağlanması, kaloriferin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ve bakımı ve benzeri hizmetleri gören kişiye konut kapıcısı deniyor.
Konut kapıcısı çalıştırırken apartman yönetiminin ve maliklerin şu hususlara dikkat etmesi gerekiyor;
∆ İş sözleşmesinin usulüne uygun şekilde yapılması ve feshedilmesi,
∆ Merkezi ısıtmalı kaloriferli konutlarda kapıcı için ateşçi belgesinin varlığının araştırılması, belgesi olanın işe alınması,
∆ İşe girişte, sağlık raporunun istemesi ve yılda bir sağlık kontrolünün yaptırılması,
∆ Kapıcının İş Kanunu ve sözleşmesinden doğan ücret ve tazminat haklarını
zamanında ve usulüne uygun olarak ödenmesi,
∆ Sigorta primlerinin zamanında yatırılması,
∆ Konut tesisatının kullanma biçimiyle ilgili teknik bilginin yazılı olarak kapıcıya verilmesi ve özelliklerine uygun olarak bakımının yapılması,
∆ Varsa kapıcı için ayrılan konutun sağlık ve yaşama koşullarına uygunluğunun sağlanması,
∆  Kapıcının çalışma koşulları ile görevlerini belirten bir belgenin konut sakinlerinin bilgisine sunulması ve bu belgeyi ilgililerin görebileceği konutun girişinde bir yere asılması.

Konut Kapıcısı İle Yapılacak İş Sözleşmesi

Kapıcı ile yapılan iş sözleşmesinde; iş sözleşmesinin türü ve çalışma biçimi ile işveren ve işyeri adı ve adresi, kapıcının kimliği, işe başlama tarihi, yapacağı işler, temel ücreti ve varsa ücret ekleri, ücret ödeme şekli ve zamanı, çalışma süresi ve ara dinlenmesi, varsa özel hükümler, düzenleme tarihi ve tarafların imzası hususlarının bulunması gerekir.

Konut Kapıcısının Çalışma Süreleri

Çalışma süresi genel olarak haftalık 45 saattir. Bu süre çalışma biçimine göre sözleşme ile azaltılabilir. Ayrıca, İş Kanununun 63’üncü maddesindeki süreyi aksatmamak koşuluyla yoğunlaştırılmış çalışma ilişkisi de kurulabilir. Yani haftalık 45 saatlik çalışma, günde 11saati geçmemek üzere haftanın günlerine dağıtılabilir.

Çalışma süresi, kapıcının işte geçirdiği zamandır. Kapıcı konutu tahsis edilmiş işyerinde çalışma biçimine göre günlük çalışma süresi en çok dörde bölünebilir. Ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz.

Çalışma saatleri, yaz ve kış saat uygulamaları ve iklim şartları dikkate alınarak düzenlenebilir.

Konut Kapıcılarının Haftalık İzinleri Ve Tatilleri

Konut kapıcılarının haftalık izni ile ilgili mevzuatta özel bir hüküm bulunmuyor. İş Kanunu’nda belirlenmiş olunan yıllık izin süreleri kapıcılar için de geçerlidir.Bu itibarla altı iş günü çalışan kapıcı, yedinci gün kesintisiz 24 saat dinlenmelidir. Hafta tatilinin hangi gün kullandırılacağına apartman yönetimi karar verir. Aynı şekilde resmi tatil günleri de genel hükümlere tabidir. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağına dair kapıcının onayı ayrıca alınmışsa ya da iş sözleşmesinde buna ilişkin bir hüküm varsa kapıcı tatillerde çalışmak zorundadır. Eğer onay yoksa kapıcı çalışmaya zorlanamaz. Bununla birlikte resmi tatil günlerinde çalışan kapıcıya bir günlük çalışma ücreti %100 zamlı ödenir.

Kapıcıya Kıdem Ve İhbar Tazminatı Ödenir Mi?

Genel hükümlerde, yani İş Kanunu’nda yer alan hükümler doğrultusunda konut kapıcılarına hak etmeleri halinde kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. Burada da kıdem tazminatının hesaplanmasında brüt ücret esas alınmalıdır. Ayrıca yapılan düzenli ödemeler de matraha dahil edilir.