Bir işçi işten çıkartıldığı zaman bazı kurallara uyulması gerekiyor. Burada işçiye verilecek iş arama izni işçi için önemli bir hak.   

Çalışma hayatının en önemli sorunlarından birisi iş ilişkisinin sona erdirilmesi. Bu konuyla ilgili gerek işçilerden gerekse de işverenlerden sürekli sorular gelmekte.

Kural olarak işveren bir işçisini işten çıkarmak isterse ihbar sürelerine de uymak şartıyla geçerli bir sebebe dayanması gerekmiyor. Yani işveren önceden haber vererek ve sebep göstermeden işçisini işten çıkartabilir.

Geçerli Sebep Olmalı mı?

Bazı durumlarda işveren işçisini çıkarmak istiyorsa mutlaka geçerli bir sebep göstermeli.

Eğer işyerinde 29’dan fazla işçi çalışıyorsa, belirsiz süreli bir iş sözleşmesi varsa ve işçinin de en az altı aylık kıdemi varsa işveren işçisini çıkartırken geçerli bir sebep göstermeli. Yani işveren işten çıkarmayı, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda.

İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilirse, işveren işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorunda.

İş Arama İzni Günde 2 Saat

Eğer işveren işçiyi işten çıkartırsa işçinin kıdemine göre belli bir süre öncesinden bildirimde bulunması gerekiyor. Bu bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecbur.

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamıyor ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu olarak da kullanabiliyor. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorunda.

İş arama izninin gün içinde ne zaman kullanılacağına işveren karar verir ve işçi de buna uymak zorundadır.

İş Arama İzninde Ücret de Ödenir

Bildirim süresi içinde işçi eskisi gibi işini görür ve işveren de ücreti ödemeye devam eder. Bununla birlikte, işveren iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücreti işçiye ödemesi gerekiyor. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı ödemek zorunda.

İşçinin hafta tatili, bayram ve genel tatil izinlerini kullandığı günler için iş arama izni verme zorunluluğu yok ve işçi bu günler için ayrıca iş arama izni ücretine hak kazanamaz.

İşten Ayrılan İşçiye Çalışma Belgesi Verilmeli

İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilmeli.

Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebiliyor. Bu sebeple işverenin verdiği belgenin içeriğini kontrol etmesinde fayda var.

Ayrıca işten ayrılan işçiye çalışma belgesi vermeme veya belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazılması halinde işveren tarafından belge başına kanunda öngörülen tutarlarda  idari para cezası ödenmesi söz konusu.