Doğum halinde anne ve babaya verilen yarım gün çalışma hakkı evlatlık edinen aileler için de geçerli. Üstelik bu hak hem memurlar hem de işçiler için…   

Memur ve işçi kadınlar doğumdan sonra çocuğun hayatta olması kaydıyla ve istemeleri halinde analık izni bitiminden başlamak üzere yarım gün çalışabiliyor. Yarım gün çalışılacak süreler şöyle;

• Birinci doğumda iki ay

• İkinci doğumda dört ay

• Sonraki doğumlarda altı ay

Aynı durum evlat edinen aileler için de geçerli. Buna göre, 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen ailelerde eşlerden birisi, istekleri üzerine sekiz haftalık evlat edinme izninin bitiminden itibaren yarım gün çalışabiliyor.

Örneğin, çocuğu olmayan bir çift evlat edinmeleri halinde, anne önce 8 haftalık evlat edinme izni kullanacak, ardından da iki ay boyunca yarım gün çalışabilecek. Burada çalışmadığı süreler için İş-Kur’dan yarım çalışma ödeneği alabilecek.

Ancak yarım çalışma ödeneği alınabilmesi için işçinin adına evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması gerekiyor. Ayrıca, evlat edinme sonrası 8 haftalık iznin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İş-Kur’a başvurulmalı.

Çocuk Okula Başlayana Kadar Yarım Gün İzin

Memur ve işçi anneler için bir diğer önemli düzenleme de çocuk okula başlayana kadar istemeleri halinde normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek olmaları. Ancak burada memurlar maaşlarının ve diğer tüm ödemelerin yarısını alabiliyor. Ayrıca bu sürede memurun derece ve kademe yükselmelerine yönelik hizmet süreleri de yarım olarak hesaplanıyor.

Bu hak evlat edinen ailelere de verildi. Yani evlat edinilen çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya sekiz haftalık evlatlık izni verilmesi ya da yarım gün çalışma izni kullanılması hâlinde bu izinlerin bitiminden itibaren çocuk okula başlayana kadar normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışılabiliyor.

Ücretsiz İzin Hakkı da Var

Evlat edinen memurlar için önemli bir düzenleme de ücretsiz izin hakkı. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşlerine, 8 haftalık evlatlık izninin veya yarım çalışma süresinin kullanılması halinde bu iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar yani iki yıl ücretsiz izin verilebiliyor.

EMEKLİLİK İÇİN HENÜZ ÇOK ERKEN

Cevap: Özlem Hanım, aslında bu soruyu sormak için ne yazık ki henüz çok gençsiniz. Önünüzde uzun bir çalışma hayatı sizi bekliyor. Verdiğiniz bilgilere göre, 58 yaşında yani 19 Eylül 2055’te emekli olabileceksiniz.

İŞVEREN YARIM ÇALIŞMAYA KARŞI ÇIKAMAZ

Soru: Fatih Bey, eşim 2009 yılından beri aynı işte SSK’lı olarak çalışıyor. Bir çocuğumuz oldu ve şu an ücretsiz iznini kullanıyor. Çocuk okula başlayana kadar yarım gün çalışabilir mi? Böyle bir hakkımız varsa kullanmak istersek işveren karşı çıkabilir mi? (Halil K.)

Cevap: Halil Bey, eşiniz isterse çocuğunuz okula başlayana kadar kısmi süreli çalışma yapmayı işvereninden talep edebilir. Bu talebi işverenin karşılaması zorunlu ve bu sebeple iş sözleşmesini feshedemez. Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen anne işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirmek zorunda. Ayrıca ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz.

ASKERLİK BORÇLANMASINA GEREK YOK

Soru: Fatih Bey, babam 01.01.1963 doğumlu. SGK giriş tarihi 1987,  1600 gün civarı prim günü var. Askerliği de saydırırsak ne zaman emekli olabilir? (Ali Y.)

Cevap: Ali Bey, babanız çalışmaya devam ediyorsa askerlik borçlanması yapmasına gerek yok. Normal şartlarda 50 yaşında yani 2023 yılında emekli olabilecekken, 2026 yılında yaştan emekli olması mümkün.