Bilindiği üzere Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlandı. (7420 Sayılı Kanun)

“Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 7420 Sayılı Kanun” 09/11/2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.Konuyla ilgili kanun 53 maddeden oluşmakta olup önemli düzenlemeler içermektedir.

İlgili Kanunun vergi mevzuatı düzenlemelerine ilişkin çok sayıda soru almaktayım. Özellikle bazı maddelerin yürürlük tarihine ilişkin farklı tarihler belirlenmiş olması uygulamada birtakım tereddütler doğurduğundan bu yazımızda hem Vergi mevzuatı düzenlemelerine ilişkin yeni getirilen değişiklikler hem de uygulama başlangıç tarihleri konusuna açıklık getirmeye çalışacağım.

Kanunun Yayım Tarihinde Yürürlüğe Giren Düzenlemeler

1 Sahibi oldukları veya kiraladıkları konutlarda elektrik enerjisi üretip tedarik şirketlerine satanlara ilişkin esnaf muafiyeti sınırı istisna 25 KW ’den 50 KW ’ye çıkartılmıştır. (Madde 1)

Elektrik enerjisini son kaynak tedarik şirketlerine satan gerçek kişiler, 25 KW’ye kadar gelir vergisinden muaf esnaf kapsamındadır. Yapılan düzenleme ile bu sınır 50 KW’ye çıkarılmıştır.

Güneş enerjisi alanındaki teknolojik gelişmeler küçük bir alandan da yüksek enerji verimi almayı başardığından, 25 KW’lik muafiyet miktarının artırılması ihtiyacı doğmuştur.

Böylece özellikle küçük alanları değerlendirmek isteyen kişilerin karmaşık enerji mevzuatı ve bürokratik işlemlerden kurtulması sağlanmaktadır.

2 Bireysel Katılım Yatırımcısı İndiriminin Uygulama Süresi 31/12/2027 tarihine uzatılarak yararlanılacak azami indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır. (Madde 3)

193 sayılı Kanunun Geçici  82.maddesi uyarınca; bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, 13/6/2012 tarihinden sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilmektedirler.

Yapılan düzenleme ile Bireysel Katılım Yatırımcısı İndiriminin Uygulama Süresi 31/12/2027 tarihine uzatılarak yararlanılacak azami indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır.

Düzenleme 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir veya kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

3 Sermaye azaltımında vergilemenin usul ve esasları hakkında düzenleme yapılmıştır (Madde 22) Vergi kanunlarında sermaye azaltımı halinde azaltılan tutarın öncelikle sermayeyi zaman içerisinde oluşturan hangi kalemden karşılanacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktaydı. Sermaye azaltımının sermayenin hangi unsurlarından yapıldığı hususunda idare ile mükellefler arasında görüş ayrılıkları yaşanabilmekte ve konu Özelgeler ile şekillendirilmeye çalışılmaktaydı. Bu durum elbette yargıda ihtilaflara da neden olmaktaydı.

Sermayenin işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni veya nakdi sermayenin dışında farklı unsurları da barındıran şirketlerin sermayelerini azaltmaları durumunda, sermayenin hangi unsurunun ne kadar tutarda azalacağı ve azaltıma konu edilen bu unsurlar üzerinden nasıl vergileme yapılacağı hususlarında düzenlemede bulunulmuştur.

4 Yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesinde süre 2023 yılı sonuna kadar uzatılmaktadır. (Madde 23)

Kurumlar vergisi kanununa eklenen geçici 14’üncü madde ile 2022 yılı sonuna kadar yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çeviren mükelleflerin bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları istisna kapsamına alınmıştı.

Yapılan düzenleme ile Türk lirasına çevrilmesi gereken yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31/12/2023 olarak belirlenmiştir.  Ayrıca söz konusu maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yapılan değişiklik ile

Cumhurbaşkanına istisnayı, 31/12/2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma konusunda yetki verilmiştir.

Düzenlemenin (5520 sayılı Kanunun geçici 14’üncü maddesinin yedinci fıkrasında değişiklik yapan hüküm 26/5/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere) yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.

5 Çalışanların elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık yapılan ödemeler, 30 Haziran 2022 tarihine kadar gelir vergisinden ve sigorta priminden istisna tutulmaktadır. (Geçici Madde 1)

İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 2023 yılı haziran ayı sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisna edilmesi sağlanarak bu ödemeler teşvik edilmiştir.

Bu madde 9/11/2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmektedir. Bununla birlikte maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Uygulama hakkında ikincil mevzuatın en kısa sürede çıkarılması beklenmektedir.

6 İcra takibi başlatılmış olan küçük alacaklar tasfiye edilmektedir. (Geçici Madde 2)

Küçük alacak olarak, 15/8/2022 tarihine kadar icra takibi başlatılmış bulunan ve her bir takip dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dahil 2.000 Türk lirası ve altındaki alacaklar dikkate alınmaktadır.

Küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını Vergi Usul Kanunu’nun 322’nci maddesi hükümlerine göre değersiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkânı sağlanmaktadır.

Bu şekilde kayıtlardan çıkarılan alacaklara ilişkin daha önce hesaplanarak beyan edilen katma değer vergisi ve özel iletişim vergisi, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Gider Vergileri Kanunu hükümlerine istinaden söz konusu vergilerden indirim konusu yapılabilecektir.

Düzenleme yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

 01.12.2022 Tarihinde Yürürlüğe Giren Düzenlemeler

1 Çalışanlara nakden ödenen yemek bedeli tutarı gelir vergisinden istisna edilmiştir. (Madde 2) 

Çalışanlara nakden sağlanan belli bir tutara kadar ki (51 TL) yemek bedeli ödemelerinin gelir vergisi dışı bırakılmasına yönelik düzenlemede bulunulmuştur.

2 Hizmet erbabının yurt dışında çalıştırılmasını teşvik edici gelir vergisi istisnası getirilmiştir.

(Madde 2) 

Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna tutulmuştur.