22 Ocak 2022 tarihli ve 31727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair 7351 Sayılı Kanunun” 15. maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32.maddesinde yapılan düzenlemeler uyarınca;

– İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına,

– Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların    münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına,

1 Ocak 2022 tarihinden,  itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanmasına yönelik düzenlemede bulunulmuştu.

Buna göre; İhracat ve üretimden elde edilen kazançlar için kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanmasına yönelik düzenlemeden ilk olarak 17/05/2022 tarihine kadar verilmesi gereken (20 Mayıs 2022 Tarihine uzatıldı) 2022 yılı 1. Dönem Kurum Geçici Vergi Beyannamelerinde yararlanılma imkanı getirilmiş ve bu haktan Kurumlar Vergisi mükellefleri ilgili tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde yararlanmışlardır.

Uygulamanın nasıl olacağı ile ilgili çok sayıda soru aldığımdan bu uygulamanın esaslarına ilişkin önemli hususlara özet olarak değineceğim.

İHRACAT FAALİYETLERİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA KURUMLAR VERGİSİ ORANININ 1 PUAN İNDİRİMLİ UYGULANMASI

İhracat yapan kurumlar, gerek mal gerekse hizmet ihraçlarından elde ettikleri kazançlarına münhasır olmak üzere ilgili dönemde geçerli olan kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulayabileceklerdir. Bu madde uygulamasında hizmet ihracı, yurtdışındaki bir müşteri için yapılan ve yurtdışında faydalanılan hizmetleri kapsamaktadır. Mükelleflerin; ihracat faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarının da bulunması halinde, ihracattan kaynaklanan ve 1 puan indirim uygulanacak matrah, ihracattan elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilecektir.

Öte yandan, 1 puan indirim uygulanacak kazanç tutarının gerek ihracattan elde edilen kazancı gerekse ilgili dönem safi kurum kazancını aşamayacağı tabiidir.

Dolayısıyla, mükelleflerin ihracat faaliyetinden elde ettiği kazancın ticari bilanço karından fazla olması halinde safi kurum kazancını aşmamak kaydıyla ihracat faaliyetinden elde edilen kazancın tamamına 1 puan indirim uygulanabilecektir.

Ayrıca, bu Kanunun 32.maddesinin yedinci fıkrasının uygulamasında yurtdışından satın alınan malların Türkiye’ye girmeksizin başka bir ülkedeki müşteriye satılmak suretiyle ihraç edilmesi halinde de bu faaliyetten elde edilen kazanç için 1 puan indirimden yararlanılabilecektir. Yurt içinden, serbest bölgeler ile gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara  yapılan satışlar da ihracat olarak kabul edilecek ve bu faaliyetten elde edilen kazançlara 1 puan indirim uygulanabilecektir.

ÜRETİM FAALİYETLERİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA KURUMLAR VERGİSİ ORANININ 1  PUAN İNDİRİMLİ UYGULANMASI

Sanayi sicil belgesini haiz olan ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlar, münhasıran bu üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulayabileceklerdir. Birden fazla konuda üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin üretimden elde ettikleri kazancın tespitinde, üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlar (varsa üretimden doğan zararlarla) bir bütün olarak değerlendirilecektir. Sanayi sicil belgesini haiz olan ve münhasıran bu belge kapsamında yazılım, bilişim ve benzeri hususlarda gerçekleştirilen  üretim faaliyeti sonucu elde edilen kazançlara da kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli  uygulanabilecektir.

Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerin üretim faaliyetlerinin yanı sıra diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar bulunması halinde, üretim faaliyetinden elde edilen ve 1 puan indirim uygulanacak matrah, fiilen yapılan üretimden elde edilen kazancın ticari bilanço karına oranlanması suretiyle tespit edilecektir.

Öte yandan, bu şekilde hesaplanan ve 1 puan indirim uygulanacak kazanç tutarının gerek üretimden elde edilen kazancı gerekse ilgili dönem safi kurum kazancını aşamayacağı tabiidir.

Dolayısıyla, mükelleflerin üretim faaliyetinden elde ettiği kazancın ticari bilanço karından  fazla olması halinde safi kurum kazancını aşmamak kaydıyla üretim faaliyetinden elde edilen kazancın tamamına 1 puan indirim uygulanabilecektir.

ÜRETİM VEYA İHRACAT FAALİYETİNDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN KURUMLAR VERGİSİ  İSTİSNASINA KONU EDİLMESİ HALİNDE UYGULAMA

Gerek bu Kanundaki gerekse diğer kanunlardaki muhtelif düzenlemeler dolayısıyla mükelleflerin üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi istisnası uygulanabilmektedir.

Mükelleflerin, bu Kanunun 32.maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamındaki faaliyetlerinden elde ettikleri kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olması halinde, istisnaya konu edilen üretim veya ihracat kazancı için, Kanunun 32.maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli olarak uygulanması söz konusu olmayacaktır. Aynı şekilde, 1 puan indirim uygulanacak matrahın hesabında, istisnaya konu edilerek vergi dışı bırakılmış olan üretim veya ihracat kazancı, ticari bilanço kârından da çıkarılacaktır.

İHRACAT VE ÜRETİM FAALİYETLERİNİN BİRLİKTE YAPILMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ  ORANININ 1 PUAN İNDİRİMLİ UYGULANMASI

Mükellefler, ürettikleri ürünlerin gerek yurt içi piyasalarda gerekse yurt dışı piyasalarda satışını gerçekleştirebilmektedirler. Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden mükelleflerin ürettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı, üretilen ürünlerin yurt içinde ve yurt dışında satılmasına göre ayrım yapılmaksızın, “üretim faaliyetinden elde edilen kazanç” olarak bu Kanunun 32.maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca 1 puan indirimli uygulanacaktır.

Bu Kanunun 32.maddesinin gerek yedinci gerekse sekizinci fıkraları bir bütün olarak değerlendirilecek olup mükellefler tarafından bu kapsamda üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazancın bir kısmı veya tamamı ihracattan kaynaklansa bile bu kazanca üretim faaliyetinden elde edilen kazanç olarak kurumlar vergisi oranı zaten 1 puan indirimli olarak uygulanacağı için, bu kazancın ihracata isabet eden kısmına ikinci defa indirime yol açacak şekilde ayrıca 1 puan indirim uygulanmayacaktır.

İHRACAT VE ÜRETİM FAALİYETLERİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇ TOPLAMININ TİCARİ BİLANÇO KÂRINDAN BÜYÜK OLMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ ORANININ 1 PUAN İNDİRİMLİ UYGULANMASI

Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce üretim faaliyeti ile ihracat faaliyetinden elde edilen ve kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanacak olan kazancın safi kurum kazancını aşamayacağı tabiidir. Ancak, zaman zaman mükelleflerin diğer faaliyetlerinden zarar doğması nedeniyle üretim faaliyeti ile ihracat faaliyetinden elde edilen kazanç toplamı ticari bilanço kârından fazla olabilmektedir.

Üretim ve ihracattan elde edilen toplam kazancın ticari bilanço kârından fazla olması halinde, bu Kanunun 32.maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında 1 puan indirim uygulanacak matrah, üretim ve ihracat faaliyetinden elde edilen toplam kazancın ayrı ayrı üretim ve ihracattan elde edilen kazanca oranına göre tespit edilecektir. Her halükarda üretim ve ihracattan elde edilen kazanç, safi kurum kazancını aşamayacaktır.

Aynı durum ticari bilanço kârının sıfır olmasına rağmen kurumlar vergisi matrahının oluştuğu durumlar için de geçerli olacaktır.

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Konuyla ilgili bilinmesi gerekli ana hususlar özet halinde yukarıda açıklanmaya çalışılmıştır. Daha ayrıntılı açıklamalara  14.05.2022 tarih ve 31835 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 20 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde yer verilmiştir. Bundan sonraki süreçle ilgili olarak Tebliğde yer almayan veya yeterince açık olmayan konularla ilgili mükelleflerimiz maliye idaresinden görüş alarak konuyu netleştirebilirler.