Suriye bağlantılı gelişmeleri izleyenlerin gözleri, hafta ortasında, Tahran’daydı. İran’ın başkenti, Rusya, İran ve Suriye savunma bakanlarının üçlü görüşmesine sahne oldu.

Konu, Suriye’deki savaştı.

Amaç, IŞİD, El Kaide, El Nusra ve benzeri terör örgütlerine bitirici darbeyi indirmekti.

Bu da gösteriyordu ki, Suriye savaşında son aşamaya giriliyordu.

Resmi bir açıklama yapılmamasına karşın başından bu yana Şam’ın yanında yer alan Rusya ve İran, savunma bakanları buluşmasında sürecin hem askeri, hem siyasi baskı yöntemleri üzerinde duruyorlardı.

İran Savunma Bakanı Hüseyin Dehkan, bölgede istikrarın sağlanmasının tek koşulunun teröristlere karşı askeri operasyonların yapılması olduğunu söylüyordu.

Ama öte yandan Rusya, askeri önlemlere paralel olarak siyasi çözüm çabalarının öneminin de göz ardı edilemeyeceğini savunuyordu.

Tabii şu da doğruydu: ABD ile müttefiklerinin teröristlerin bir kısmını “ılımlı” diye ayırarak destek vermeleri mücadeleyi sekteye uğratıyordu.

Suriye’nin kuzeyinde yaşananlar bu tezi savunan İran’ı ve Şam’ı haklı çıkaracak boyuttaydı.

İran Savunma Bakanı Dehkan, bu konuda, ABD ile Suudi Arabistan’ı suçluyor ve teröristlerin bir kısmının “ılımlı” diye nitelenmesinin büyük bir yalan olduğunu savunuyordu.

Şu anda, ateşkesi ihlal eden grupların ABD tarafından “ılımlı” sayılarak desteklenmesi, terörle mücadelede Rusya, İran ve Suriye’yi inisiyatif almaya zorluyor gibi görünüyor.

Üçlü Tahran zirvesi yapılmasının nedeni de bu.

Tabii, bu arada ABD öncülüğündeki koalisyonun, Tahran zirvesine ve sonuçlarına bakışı da önemli…

Henüz, bir değerlendirme yapılıp yapılmadığı bilinmiyor ama Suriye’deki güçler dengesinin Şam’ı güçlendirecek şekilde değişimi, en başta ABD’nin işine gelmeyecektir.

Belki, İngiltere’den sonra Fransa’nın da Suriye’nin kuzeyine özel kuvvetlerini göndermesi bu yüzdendir.

ABD, iki gedikli müttefikini yanına alarak, Rusya-İran-Şam üçlüsüne karşı dengeleme yapma ihtiyacı duymuş olabilir.

 

Esad’ın sözüne ABD yorumu

 

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, bir süre önce yaptığı bir açıklamada, ülkesindeki terör örgütlerini kastederek, “Suriye’nin her karışını geri alacağız” demişti.

Gazeteciler, Esad’ın bu sözleriyle ilgili olarak, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’a görüşünü sordular.

Rice, Suriye Devlet Başkanı’nın bu hedefinin “imkânsız” olduğunu söyledi. Niçin imkânsızdı? Onu da şöyle açıkladı: “Çünkü onun böyle bir kapasitesi yok. Onu destekleyen Hizbullah, İran ve Rusya da kara savaşlarına bu kadar dahil olmak istemiyorlar.”

Rice’ın söyledikleri doğruydu.

Ancak Tahran’daki üçlü zirvede Suriye ordusunun kapasitesinin artırılmasına yönelik karar da unutulmamalıydı.