Kuzey Irak’ın Ortadoğu’da başlı başına bir aktör olarak sahneye çıkmasından bu yana çeyrek yüzyıla yakın bir zaman geçti.
Şimdi de “Kuzey Suriye” sorunuyla karşı karşıyayız.
Sürpriz mi? Değil tabii…
Kobani’de yaşananlardan sonra PYD’ye artan Batı ilgisi ve ABD’nin gösterdiği yakınlık, gelişmelerin ne yönde cereyan edeceğine ilişkin ilk işaretler oldu.
Türkiye gidişatın farkındaydı, zaman zaman tepki de veriyordu ama her nasılsa, her seferinde ortalık bir şekilde yatıştırılıyordu.
*
Ne zaman ki, Rusya, Kuzey Suriye’ye ilgi duymaya başladı, işte o zaman durumun çatallaştığı anlaşıldı.
ABD ve Rusya ayrı telden çalsalar, belki o kadar sorun olmazdı.
Ama hayır! İki dev, aralarında gerginlik yaratan onca soruna karşın, PYD için aynı düşünceleri paylaşıyorlardı.
Rusya’nın farkı, PYD’nin Esad’la ittifakını istemesiydi.
Devlet Başkanı Vladimir Putin, şöyle diyordu: “Suriye’de hükümet ve Kürtler, terörle mücadelede güçlerini birleştirmelidir.”
ABD ise IŞİD’le mücadelede Kürt gücüne güveniyordu ama Suriye ordusuyla birleşmek gibi bir öneride bulunmuyordu.
Peki, karşı mı çıkıyordu? Washington’ın Putin’in önerisine itiraz ettiği duyulmadı.
Öyleyse… PYD konusunda ABD ile Rusya’nın görüşlerinin örtüştüğü söylenebilir.
*
Peki, devlerin Suriye’de iktidar paylaşımı konusundaki düşünceleri de örtüşüyor mu acaba?
Örtüşüyor gibi… Bir kere ikisi de Suriye’nin bölünmesine karşı. İkisi de toprak bütünlüğünü savunuyor.
ABD, Suriye’nin bölünmesi halinde belli bölgelerde yeni bir İslam devletinin ortaya çıkmasından endişe ediyor.
Dışişleri Bakanı John Kerry’ye göre, eğer böyle bir devlet oluşursa, bunun etkisi Suriye’nin sınırlarını aşar. Ve böyle bir durumun ortaya çıkmasını kimse istemez.
Rusya da farklı düşünmüyor.
*
İyi de, Suriye’de ılımlı muhalefet iddiaları ne olacak?
Öyle ya, 4-5 yıldır bir ılımlı muhalefettir gidiyor.
ABD ile müttefiki ülkeler, iç savaş boyunca bu kesime büyük yatırım yaptılar.
Yaptılar da ne oldu?
Ilımlı muhalefete verilen silahların IŞİD’in eline geçmesinden ve milyarlarca doların uçup gitmesinden başka somut bir sonuç var mı ortalıkta?
*
Suriye’de şu anda somut olan durum şöyle:
Rusya’nın IŞİD’e yönelik hava saldırıları ve Esad’a desteği, Suriye’deki stratejik dengeleri değiştirdi.
Görünüşe bakılırsa, ABD de şikâyetçi değil bu değişimden…