Asya Altyapı Yatırım Bankası’nın kuruluşuna ABD karşı değil miydi?

Çin’in öncülüğünde kuruluyor diye, özellikle müttefiklerinin, en önemlisi de İngiltere’nin kurucu üye olarak katılmasına tepki vermemiş miydi?

Türkiye’nin de kurucu ortakları arasında yer aldığı AAYB’nin, Dünya Bankası’na rakip olacak potansiyeli nedeniyle Washington endişeliydi.

Ayrıca bu çaptaki bir bankayla Çin’in dünyadaki ekonomik ve diplomatik rolünün daha da güçleneceğini düşünüyor ve bundan da büyük korku duyuyordu.

*

Aradan yaklaşık bir yıl geçti.

Şu anda ABD, küresel ekonominin gidişatı açısından umudunu AAYB’ye bağlamış görünüyor.

Maliye Bakanı Yardımcısı Nathan Sheets, geçen gün Washington’da yaptığı konuşmada AAYB’nin küresel ekonomide yapıcı rol oynamasını beklediklerini söyledi.

Sheets, AAYB’nin Asya’daki dev altyapı inşaat ihtiyacını karşılaması durumunda, küresel ekonominin büyümesine çok olumlu bir katkıda bulunmuş olacağını belirterek “Bankanın gelişmesine dikkat çekmeyi sürdüreceğiz” dedi.

*

Peki, Çin’de AAYB kurma fikri nasıl doğdu? Hangi nedenlerle Pekin bu işe kalkıştı?

Her iki sorunun yanıtında da ABD’nin adı geçiyor.

Çin uzun süre hem IMF’nin hem de Dünya Bankası’nın yönetiminde kendisinin daha fazla söz sahibi olmasını sağlayacak değişiklik yapılmasını istedi ama ABD buna engel oldu. Ayrıca IMF’den istediği kota reformu çalışmalarına da ABD Kongresi’nden yeşil ışık yakılmadı.

Oysa Çin küresel ekonominin yeni bir yönetim yapısına ihtiyaç duyduğunu belirtiyor, bunu da G7’nin ağırlığının azalmasına karşılık gelişmekte olanların atağa kalkmasıyla açıklıyordu.

*

Sonuçta sürece noktayı koyan Çin oldu.

Asya Altyapı Yatırım Bankası kurulduğunda ABD’nin baskısıyla hissedar olmaktan kaçınan müttefik ülkeler, daha sonra birer birer başvurularını yaparak ortaklığa alındılar.

Geride sadece ABD ile Japonya kaldı.

*

Öyle görünüyor ki, ABD Maliye Bakanı Yardımcısı’nın yaptığı açıklamadan sonra Washington ve Tokyo da AAYB’nin hissedarı olabilmek için Pekin’in kapısını çalacaklar…

 

Suudi Arabistan’dan dev borçlanma

Dünyanın en büyük petrol üreten ülkesi olan Suudi Arabistan bütçe açıklarını kapatamaz duruma gelince 17,5 milyar dolarlık devlet tahvili satarak tarihin en büyük borçlanmasını yaptı.

Petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklanan bütçe açıklarının yanı sıra Riyad’ın döviz rezervinin de hızla eridiği bildirildi.

Petrol devinin tarihi borçlanmasına, arz edilenin dört katı talep geldiğine dikkat çeken piyasa yorumcuları, bunun küresel düzeyde faizlerin çok düşük olmasından kaynaklandığını vurguladılar.

IMF bir süre önce Suudi Arabistan’ın 5 yıl içinde iflas edeceğini açıklamıştı.

Suudi yönetimi, İran endişesi nedeniyle silahlanma yarışına girmiş, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan milyarlarca dolarlık savaş uçağı, tank, top ve diğer ağır silahları satın almış ayrıca Ortadoğu’daki terör örgütlerine mali destekte bulunmuştu.