Ülkemiz insanının hatırı sayılır bir kısmı su ihtiyacını çaydan karşılıyor. Hayatımızın bu denli bir parçası haline gelen çay, bazı aksi görüşler olsa da son derece yararlı bir içecek. Ancak çayı demledikten sonra 1 saat içinde tüketmek ve şekersiz içmek sağlık açısından ilk uyulması gerekenler.

İşlemden geçmiş siyah, yeşil, beyaz, matte çayları gibi çeşitleri var. Her biri diğerinden bazı özellikleri açısından ayrılabiliyor. Ancak genel olarak çay bitkisi önemli antioksidanlar içerir. Flavonoidler denilen bu antioksidan grubun en iyi bilineni kateşin denilen maddedir. Vücut hücrelerini zararlı etkilerden korurlar dersek genel etki zaten ortaya çıkmış olur. Çok aykırı gibi gelse de bu maddeler damarları koruyucu etkilere sahiptir. Kanın pıhtılaşması ve damara oturmasını engelleyerek pek çok ilacın yapamadığını yaparlar. Ayrıca psikoaktiftirler. İçerisinde bulunan teobromin, kafein ve teofilin maddesi zihin uyarıcıdır. Bilinenin aksine ABD Tarım Bakanlığı’na göre yeşil ve beyaz çaylar medyada ön plana çıksa da tüm çaylar benzer düzeyde antioksidan kapasiteye sahiptir.

Çoğu kişi çayın içinde kafeinin olmadığını zanneder. Kafein denilince ilk akıllara gelen kahve olduğu için. Ancak çayda da kafein bulunur ve bundan sonra yazacaklarımızın temelini de çaydaki kafein oluşturmaktadır.

Papatya, nane, kuşburnu ve benzeri pek çok bitki kökenli çaylar kafein içermezler. Bu nedenle su yerine geçerler. Çayda ise uzun zamandır tartışmalar vardır. Çay su yerine geçmez veya geçer diyenler diye. Su konusunda tartışmasız bir uzman olan Dr. Feridun Batmangeliç (İranlı bir hekim) su ayrıdır ve onun yerine diğer içecekler tam olarak oturmaz der. 13 Mart 2019 Alina Petre imzalı bir yazı ise pek çok bilimsel makaleye dayanarak belli bir orana kadar içilen çayın vücut hidrasyonunu (su ile dolmasını) sağladığını belirtmekte. Normalde çayda bulunan kafein böbrek kan akımını artırır ve dolayısı ile idrar miktarını da artırır ve bu yolla su ihtiyacını da artırır diye düşünülebilir. Ancak çayın dem oranı, çayın bekletilme süresi ne kadar çok olursa çaydaki kafein miktarı da o derece çok olur. Ama bütün bunlara rağmen adı geçen kafeinin vücut suyunu azaltabilmesi için günde aşağı yukarı 2 litreden fazla çay içilmesi gerekmektedir. Yani günde 2 litreye kadar içilen ve kuralına uygun demlenmiş (dem oranı, bekletme süresi, şeker katılması hesaba katılarak) çay adeta su içmiş gibi düşünülmelidir. Bu orandan daha fazla çay içilmesi halinde ise vücudun ek olarak suya ihtiyacı olacaktır ve almamız gerekir. Çok merak edilen ve hastalarım tarafından bana çok sorulan bu konunun güncellenmiş açıklaması böyle.

TEŞEKKÜRLER KARAYOLLARI

Ara ara insan sağlığı, can sağlığı diyerek sosyal konuları da  aktarıyorum. Çok sık trafik kazalarına sebep olan Doğancı Baraj Viyadüğü’nün Orhaneli istikameti çıkışındaki keskin viraj artık ortadan kaldırılıyor. Duyarlı yaklaşımından dolayı Bursa adına yetkililere en üst düzeyden kazma sallayanına kadar teşekkür etmek istedim. Can çok tatlı ve gittiğinde yedeği yok. Sağ olsunlar.