Herhangi bir şeyi anlatırken o şeyin en önemli noktası için bu  deyim kullanılır. İnsan vücudunda ise yaşam için en gerekli nesne ne ise o anlamda kullanılabilir. Gerçek anlamını taşımadan da önem vurgulamak için bu deyim kullanılır. Ankara İstanbul Otoyolu Türkiye’nin can damarıdır gibi. Gerçek anlamına çok yakın da kullanılabilir. Beyin, kalp, karaciğer, kalp damarları, beynimize giden damarlara atıfta bulunmak gibi. Ben bugün sizlere hayatımızı idame ettirirken kullandığımız multivitaminleri ve bunlara ait bazı özellikleri 28 Ocak 2021 tarihli bir makale ışığında anlatarak bilgi sahibi olmanızı istedim.

MULTİVİTAMİNLER GERÇEKTEN  İŞ GÖRÜYOR MU?

Multivitaminler dünyada en yaygın kullanlan takviyelerdir. Son 10 yılda bu kullanım çok daha fazla artmıştır. Bir çok insan bu takviyeler ile beslenme alışkanlıklarının olumlu yöne kayacağını, kronik hastalıklara karşı savaşabileceğini düşünmektedir. Multivitaminler vitamin, mineral ve bunlara ekli başka bileşikler (amino asitler, yağ asitleri gibi) içeren kapsül, tablet, şurup, sakız, pudra şeklinde sunulan takviyelerdir. Aşağı yukarı 13 vitamin ve yaklaşık 15 mineral sağlığımız için çok gereklidir. Bir çok hormon ve enzimin üretilmesinde,  üreme, bakım, büyüme ve bedensel işlevlerin yerine getirilmesinde çok önemli rolleri vardır. Doğal beslenmek sağlığın can damarıdır. O halde vitamin ve mineraller de sağlıklı beslenmenin can damarlarındandırlar.

Bu takviyelerin hepsi dışarıdan besinler ile alınabilmektedir. ABD’de Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) reçete ile satılan ilaçları düzenler. Bu nedenle besin takviyelerini tam olarak kontrol edemeyebilir. Bu, dünyadaki başka ülkeler için de geçerli olabilir. Böylelikle etikette belirtilen miktarlardan daha azı veya daha çoğu takviyelerde yer alabilir. Bunun garantisi için mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmadan bu preparatları kullanmamak daha uygundur.

Dünya genelinde yapılan çalışmalara göre multivitamin takviyelerinin kullanılmasının kalp krizi ve ölüm riskini azalttığı şeklinde görüşler yanında hiçbir etkilerinin olmadığını gösteren çalışmalar da var. 2012 Yılı’da orta yaşlı 14 binden fazla hekimin incelendiği bir çalışma (The Physicians’ Health Study II Çalışması) multivitaminlerin kalp krizi, felç veya ölüm oranında bir azalma yapmadığını göstermiştir. Daha yakın zamanda yapılan ve ünlü bir beslenme dergisinde yayınlanan çalışmaya göre ise 3 yıldan fazla multivitamin kullanan kadınlarda kalp hastalığından ölme riski azalmaktadır denilmektedir.

Aynı şekilde kanserler ile ilgili yapılan çalışmaların bazıları multivitaminlerin kanser riskini azalttığını belirtirken bazıları da etkileri olmadığını söylüyorlar. Hem kadın hem de erkeklerde yapılan geniş katılımlı bir çalışma kolon kanseri riskini multivitaminlerin azalttığını göstermiştir. Genel eğilim mutivitaminlerin kanser riskini azalttığı yönündedir.

Bunların haricinde multivitaminlerin beyin sağlığını düzelttikleri, hafızayı olumlu yönde etkiledikleri gösterilmiştir. Kötü ruh halini de düzeltebildikleri, anksiyete ve depresyon belirtilerini iyileştirdikleri kanıtlanmıştır. Burada besin eksikliklerini tamamlamalarının rolü olduğu düşünülmektedir. Yaşa bağlı olarak gözde gelişen makula dejenerasyonu körlüğün en önemli nedenlerinden biridir. 2011 ve 2012 Yıllarında yapılan 3 çalışma multivitamin kullanmak makula harabiyetinin ilerlemesini yavaşlatır demektedir. Aynı zamanda bu takviyeler katarakt gelişimini de geciktirmektedirler.

Kıymetli okurlarım. Bir çok farklı görüş olsa da multivitaminlerin sağlığımıza katkıları var gibi görünmektedir. Ancak burada gelişigüzel bir seçim yapmaktansa bu bileşiklerin uzmanınca önerildikten sonra alınmasında fayda vardır. Hele bazı köy bakkalarına kadar binbir çeşit multivitamin önümüze konulmuşken…