6 Şubat’ta… Kahramanmaraş merkezli başlayan deprem sağanağına en son Malatya eklendi. Büyük felakette kentler yıkıldı, 50 bini aşkın insanımız can verdi, daha fazlası yaralandı.

Evsiz kalanların kimi çadır ve konteyner kentlere sığınırken Kahramanmaraş, Malatya, Osmaniye, Gaziantep, Adıyaman, Hatay, Kilis, Adana, Şanlıurfa, Diyarbakır illerinden Batı illerine insani göç başladı.

Önümüzde ise 14 Mayıs’ta yapılması planlanan seçim var.

Soru şu:

Deprem nedeniyle Batı illerine göç eden depremzedeler bulundukları illerin demografik yapısını nasıl etkilerler? Yeni illerinde sandık sonucunu değiştirirler mi? Ayrıldıkları kentlerde siyasi tablo nasıl olur?

Gerçi…

Deprem yayınları devam ettiği için konu gündeme henüz gelmedi, tartışılmadı.

Biz de…

Bu gibi kritik konulara ilgisini bildiğimiz, araştırmalarına aşina olduğumuz Kent Kültürü Derneği Başkanı Sosyolog Mutlu Çınar’a sorduk.

Önce şu bilgiyi verdi:

“24 Haziran seçimleri verilerine göre, kayıtlı yurtiçi seçmenin 8 milyon 713 bin 709’unun yaşadığı bölge toplam yurtiçi seçmen sayısının yüzde 15,44’ünü barındırıyor.”

Ardından…

“TBMM’de 91 milletvekiliyle temsil edilen bölge, tüm milletvekillerinin yüzde 15,16’sını çıkartıyor” dedi ve siyasal görüntüye dikkat çekti:

“Bölgenin 91 milletvekilinin partilere dağılımı şöyle: AK Parti 47, HDP 17, CHP 15, MHP 9, İYİ Parti 3 milletvekiliyle Meclis’te temsil ediliyor.”

Üzerinde durduğu şu:

“Depremin yol açtığı zorunlu göçün 2 ayağı var. Birincisi, devlet eliyle misafir edilen, hangi ilde kaç kişinin olduğu bilinen toplam 1 milyon 200 kişi. Bir de, 4 milyonu bulan ve kendi imkanlarıyla yer değişikliği yapan depremzedeler. Görülen o ki, tüm seçmenin yüzde 5’i yer değiştirdi.”

Gördüğü de şu:

“Tüm bu yer değiştirmeler Cumhurbaşkanı seçimini etkilemez. Fakat, milletvekili seçiminde Meclis aritmetiğini etkiler.”

 

Depremzede göçü Bursa’da seçimi etkiler mi?

Kent Kültürü Derneği Başkanı Sosyolog Mutlu Çınar’a şunu sorduk:

“Bursa’ya gelen depremzedelerin büyük bölümünün geri dönmeyeceği anlaşılıyor. Seçim sonucu etkilenir mi?

Cevabı şu:

“Bursa’ya gelen depremzede sayısı sandık sonucunu etkileyecek boyutta değil.”

Şunu da ekledi:

“Bursa’da 1 milletvekilliği için yaklaşık 100 bin oy gerekiyor. Yeni durumla bu rakam 103 bin oya çıkar, yani oy barajı yükselir.”

 

Hangi illerde seçim sonucu değişir, hangi partinin milletvekili artar?

İşte… Kent Kültürü Derneği Başkanı Sosyolog Mutlu Çınar’ın çalışmasıyla illerin yeni seçmenlerden etkilenme tablosu:

Adıyaman’da Millet İttifakı’nın artık oy hesabıyla daha önce 1 milletvekilliği kazanan CHP bunu HDP’ye bırakıyor.  Elazığ’da aşkın temsille elde edilen milletvekilliği CHP’den MHP’ye geçiyor, ama Diyarbakır’dan gelen 50 bin seçmenle HDP ilk kez milletvekili çıkarabilir.

65 bin 604 Diyarbakır doğumlu seçmene ev sahipliği yapan Mersin’de HDP milletvekili sayısını arttırabilir. Antalya’da Kahramanmaraş, Malatya ve Diyarbakır’dan gelen 154 bin depremzedeye karşın siyasal denge değişmiyor.

Aydın’da 1 milletvekilliği HDP’ye. Afyon ve Muğla’da 1’er milletvekilliği AK Parti’ye geçebilir. Nevşehir’de 1 milletvekili CHP’den MHP’ye geçebilir.

İzmir’de CHP’den 2 milletvekiliyle HDP sayısını arttırabilir. Kilis ve Gaziantepli seçmen AK Parti’yi rahatlatır.

 

Ankara’da pek çok ildeki seçmenden fazla depremzede var

14 Mayıs seçimi için… Depremzede seçmenin illerde sandığa etkisine yönelik Sosyolog Mutlu Çınar’ın yaptığı ilk çalışmaya göre 218 bin Diyarbakırlı seçmen de HDP’nin İstanbul’un 3 bölgesinde milletvekili sayısını arttırabilir.

Ankara’da 206 bin depremzede seçmen var. Bu rakam pek çok ilin seçmen sayısından fazla. Fakat siyasal dengenin büyük çaplı değişmesi beklenmiyor.

 

Depremzede seçmenlerin oyları, 12 ildeki seçim sonuçlarını etkiliyor

Araştırmayı… Kent Kültürü Derneği Başkanı Sosyolog Mutlu Çınar yaptı ve ortaya da çarpıcı bir tablo çıktı.

Buna göre…

22 bin depremzedenin gittiği Eskişehir’de il nüfus nedeniyle milletvekili sayısı 1 azalırken MHP 1 eksiliyor. 4 bin depremzede olan Aksaray’da CHP’nin aşkın temsille kazandığı 1 milletvekilliği AK Parti’ye geçiyor.

Aynı yolla…

11 bin depremzede gelen Karaman ve Kırıkkale, 37 bin depremzede olan Konya, 7 bin depremzedeye ev sahipliği yapan Kütahya, 12 bin depremzede yaşayan Yozgat’ta 1’er milletvekilliği CHP’den AK Parti’ye geçiyor.

7 bin depremzedeli Burdur’da 1 milletvekilliği için CHP ve İYİ parti yarışıyor.

4 bin depremzede olan Kastamonu, 10 bin depremzedeli Niğde ve Osmaniye’de 1 milletvekilliği CHP’den MHP’ye, 12 bin depremzede gelen Isparta’da da AK Parti 1 milletvekilini CHP’ye bırakıyor.

 

Bu cezayı ilk kez gördük: 3 ay uzaklaştırma

Gürsu ve Kestel’i kapsayan Uludağ OSB Başkanı Yunus Aydın’ı tanırız. Yönetim başarısı yanında, kentin doğusunun kalkınması için proje üretiyor.

Ne var ki…

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müfettişleri denetimde, kentin doğusuna Uludağ OSB’nin desteğini cezalandırıp Başkan Yunus Aydın ile yöneticiler Hasan Çınar ve Nafi Akkaşoğlu için yönetimden 3 ay uzaklaştırma verdi.

Şaşırmamak elde değil.