Haberde…
Büyükşehir Belediyesi’nin başlattığı ve yoğun uğraş verdiği girişimlerin sonuca ulaştığı,sultan külliyeleri ve Cumalıkızık’ın UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine alındığı duyuruluyordu.
Bursa’nın tarihini geleceğe taşıyacak bu önemli gelişmenin yankıları ve heyecanı sürerken, Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe dün akşam Olay Televizyonu’nda konuğumuz olduğu Her Açıdan programında heyecan veren yeni bir gelişmeyi açıkladı.
Söze…
“İznik artık bir dünya kenti” diyerek başladı ve şunu söyledi:
“Bütünşehir uygulamasının başlamasından sonra merkezin yanı sıra tüm ilçelerin tarihi özelliklerini belirlemek üzere bir çalışma yapmıştık. Bu çalışma sırasında arkadaşlarımız İznik Gölü’nde bugüne kadar hiç fark edilmeyen Batık Kilise’yi buldular.”
Nasıl bulunduğunu anımsıyoruz…

Seçimlerden sonra, Bütünşehir uygulaması kapsamında 17 ilçe de Büyükşehir sınırlarına katılınca, Büyükşehir Belediyesi’nin teknik ekibi tüm ilçelerdeki tarihi eserleri tespit etmek üzere çalışma başlatmıştı.
Bu kapsamda…
İznik Gölü üzerinde helikopterden fotoğraf ve film çalışması yapan ekip, tesadüfen suyun altında bir kalıntı fark etmişti.
Ardından…
O kalıntılar Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’e gösterildiğinde, Hocaheyecanlanmıştı.
Çünkü…
Helikopter çekimi sırasında bulunan bazilika bölge tarihinde çok önemli bir yeri olan anıtsal yapılardan birine aitti.
İşte…
Başkan Altepe yılın ilk yarısında ortaya çıkarılan bu keşfi anımsattıktan sonra şöyle devam etti:
“Merkezi Amerika’da olan Arkeoloji Derneği var. Dünyadaki tüm arkeolojik faaliyetleri izleyen derneğin bir de, arkeoloji dünyası için çok prestijli olan dergisi var. Bu dergi 2014 yılının en önemli 10 keşfi listesinde İznik Gölü’nde arkadaşlarımızın bulduğu batık Kilise’ye de yer verecek.”
Şunu da ekledi:
“Bize ulaşan bilgilere göre, derginin aralık ayı sayısında bu liste yayınlanacak. Böylece İznik dünya kentleri arasına girecek, ilgili herkesin dikkatle izlediği bir kent olacak.”

***

İznik için hazırlık başladı: Gemlik’te dev gemilere yer

Recep Altepe, daha 2004-2009 döneminde üstlendiği Osmangazi Belediye Başkanlığı döneminde Bursa’nın tarihi yapılarını günyüzüne çıkarma misyonunu üstlenmişti.
Bu kapsamda…
Osmanlı dönemine ait çok sayıda tarihi eser ayağa kaldırıldı, kente kazandırıldı.
2009’da Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı olduğunda da çizgisini sürdürdü. Üstelik buna Nilüfer bölgesindeki arkeolojik kazılara verdiği destek de eklendi.
Bu yıl…
Bursa kent merkezindeki sultan külliyeleri ile Cumalıkızık’ın Birleşmiş Milletler bünyesinde UNESCO tarafındanDünya Mirası listesine kabul edilmeleri, onun tarihi eser restorasyonuna verdiği önemin karşılığı oldu.
Şimdi…
İznik’te helikopterden çekim yapılırken Büyükşehir Belediyesi teknik ekibi tarafından tesadüfen de olsa ortaya çıkarılan batık kilise için Amerika’dan gelecek haberi bekliyor.
Çünkü…
Merkezi Amerika’da bulunan Arkeoloji Derneği’nin tüm dünyada izlenen dergisi, aralık sayısında yılın en önemli 10 keşfi arasında İznik’teki batık kiliseye yer verecek.
İşte…
Bir yandan dergiyi bekleyen Altepe, diğer yandan yeni gelişme doğrultusunda kolları sıvadı. Yapılanları da dün geceOlay Televizyonu’nda konuk ettiğimiz Her Açıdan programında açıkladı:
“İznik zaten Hıristiyanlar için önemli bir merkezdi, bu keşifle birlikte artık dünya kenti oldu. Dünyanın her yerinden İznik’teki tarihi eserleri görmeye gelecekler.”
Şunu da açıkladı:
“Biz şimdi Gemlik Körfezi’nde kruvaziyer gemilerin yanaşabileceği bir yer hazırlıyoruz. Arkadaşlar en uygun yeri bulmak için çalışıyorlar.”
Beklentisi şu:
“Filmlerde görülen bu dev turist gemileri Gemlik’e yanaşacaklar, turistler İznik’e geçip görmek istedikleri yerleri gezecekler, Bursa’ya gelip kent merkezini dolaşacaklar. Böylece turizme hareket gelecek.”

***

Dünyanın ilgisini çekti: İznik tarihini değiştirecek keşif

Açıkça söylemek gerekirse… Ortada tam bir tesadüfen keşif durumu söz konusu.
Çünkü…
Büyükşehir Belediyesi teknik ekibi, İznik Gölü üzerinde helikopterden çekim yaparken, su altındaki bazilika kalıntılarını tesadüfen buldu.
Ama…
Zaten bütün büyük keşifler tesadüfen ypapılıyor, her şey tesadüfen ortaya çıkıyor.
O bakımdan…
Su altındaki anıtsal yapı kalıntılarını inceleyince heyecanlanan Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, 8. yüzyılda yaşanan deprem sırasında kıyı çizgisinin değişmesi nedeniyle yapının sular altında kaldığını düşünüyor.
Mustafa Hoca, ayrıca Büyükşehir yayını olan Bursa’da Zaman dergisinde şunları yazdı:
Göl içinde tesadüfen keşfedilen bu erken dönem Bazilikal Kilisesi ve etrafındaki kalıntıların ilk olarak ne zaman inşa edildiğini, adını, kim veya kimler tarafından yaptırıldığını şu an için söylemek zor.
Zemin kaplamasında mozaik mi, yoksa opus sectile mi kullanıldı, onu da bilemiyoruz.
Ancak, yakın gelecekte kalıntılarda ve çevresinde scuba ekipmanlarla yapılacak detaylı inceleme ve araştırmalar ile bu sorulara cevap aranacaktır.
Şu sözleri de heyecanını ortaya koyuyor:
Belki de İznik tarihini yeniden şekillendirecek, bugüne kadar adı bilinen, ancak izi kaybolan çok önemli bir kilise keşfedilmiş olacaktır.
Belki de İznik’in kültür turizmindeki ve UNESCO Dünya Kültür Mirasına başvuru dosyasında adaylığını sağlamlaştıracak büyük bir keşif yapılmış olacaktır.

***

Kalıntı neden şimdi ortaya çıktı?

Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, kalıntıların nasıl görüldüğü sorusunu açıklarken, mevsim nedeniyle suların 20 metre çekilmesine vurgu yapıyor.
Sonra da plankton konusunu açıklıyor:
“Plakton, suda bulunan ve hareket yeteneği akıntıya bağımlı ola canlılara denir. Göllerde, denizlerde ve akarsularda bulunurlar. Suyun ısınmasıyla sayı olarak artar ve görüş seviyesini 20 santime kadar düşürebilirler.”
Sonra da ekliyor:
“Belki de bundan dolayı yapı kalıntıları bugüne kadar görülmemiştir.”