Son yıllarda hepimiz besinlerimizin güvenli olmasına özen gösteriyoruz. İşlenmemiş ya da az işlenmiş, doğal olan besinler tüketmek istiyoruz. Bu amaçla organik pazarlara ve ürünlere yöneliyoruz. Peki, bulgurun doğal olup olmadığını nasıl anlayacağız? İşte bu aşamada bulgurun üretim sırasında geçirdiği aşamalara ya da işlemlere bakmak gerekiyor.
Araştırmalar bulgurun rengi ne kadar sarıysa, ne kadar parlaksa, işlenme oranının o kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Bunun sonucunda bulgurun en önemli bileşenlerinden biri olan lif oranı, besin değeri ve lezzeti düşüyor. İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Muazzez Garipağaoğlu son yıllarda sarı bulgur üretiminin arttığını ve bunun doğal beslenme adına üzücü olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
‘MEKANİK SARARTMA DOĞRU DEĞİL’
“Sarı bulgurun üretim aşamasında mekanik sarartma işlemleri uygulanıyor. Mekanik sarartmanın yapılması üretici ve tüketici için kayıp demek. Sarı renkli bulgur üretebilmek için buğdaya uzun süreli ve yüksek nem verilerek, parça kanatlı silindirik gövdeli makinelerde tanelerin birbirine sürttürülmesi sureti ile ikinci bir ısıl işleme tabi tutuluyor. Normal bulgura göre sarı bulgurun kabukları çok daha fazla soyuluyor. Bu işlem sırasında tanenin özüne iniliyor ve lif oranında 40%’ı geçen kayıplar oluşuyor. Böylece bulgur, hem besin değerini kaybediyor hem de bulgurluktan çıkıyor. B12 hariç, hemen hemen tüm B grubu vitaminleri, folik asit, E vitamini, çinko, magnezyum ve lif açısından zenginliğiyle ünlenen bulgur, işlendikçe ciddi besin kaybına uğruyor…”
‘KANSERİ ENGELLEYEN LİF AZALIYOR’
“Buğdayın bulgura işlenmesi sırasında, işlenme oranının artması, tanenin kabuk kısmının derin soyulmasına, bulgurun renginin sarıya dönmesine ve önemli besin kayıplarına neden oluyor. Çünkü buğday tanesinin kabuk kısmı liften, kabuğun hemen altında kısım ise B grubu vitaminlerinden zengindir. Benzer şekilde rengi sarartılmış, parlatılmış bulgurlarda aşırı uygulanan mekanik enerjiden dolayı, vitaminlerde ve renk pigmentlerinde bozulmalar olduğu belirtiliyor. Bulgurun kendine özgü tadı da bu sarartma ve parlatma işlemi sırasında bozuluyor. Bu nedenle bulgurun doğal olanı, kehribar renginde, lif ve besin değeri en yüksek olanıdır.”
DOĞAL VE KATKISIZ OLMALI
Yüksek miktardaki lif içeriğinden dolayı, doygunluk hissi vererek obeziteden, barsak hareketlerini artırarak kabızlıktan koruyan, barsak mikrobiyotasını olumlu yapılandırarak kansere karşı koruyucu kalkan görevi gören, yavaş emildiği için insülin direncinden uzak tutan bulgurun, işlendikçe bu özelliklerini yitirdiğini belirten uzmanlar, sarı görünüme sahip bulgurlar için boyalı olma ihtimaline karşı da uyarıda bulunuyorlar.