Ülkenin güneybatısındaki Prizren kentine bağlı Reçana bölgesinde yaşayan 100 aileye nisan ayında birer gebe düve ve bir ay yetecek yem desteğinde bulunan TİKA yetkilileri, ailelerin çalışmalarını yakından izleme ve değerlendirme imkanı buldu.

TİKA Priştine Koordinatörü Hasan Burak Ceran, AA muhabirine Tarımsal Kalkınma Programı ve ülkede tarım ile ilgili yaptıkları diğer çalışmalar hakkında bilgi verdi.

Son yıllarda bölgede hayvancılıkla ilgilenen aile sayısının düşmesi nedeniyle hayvancılık sektörünün zayıfladığına dikkati çeken Ceran, projenin bölgedeki hayvan sayısının arttırılması, kaliteli et ve süt üretiminin yapılabilmesi ile aile ekonomilerinin desteklenmesi amacıyla yürütüldüğünü dile getirdi.

Halihazırda aile işletmelerinde 89 düve ve 71 buzağı olduğunu söyleyen Ceran, projede gerçekleşen başarı oranının yüzde 80 olduğunu vurguladı.

TİKA “Yerinde Üretim – Yerinde Yaşam” amacıyla bölgeden göçü engelliyor

TİKA’nın işsizliğin yoğun olarak yaşandığı bölgeler başta olmak üzere istihdamın arttırılması ve göçün önlenmesi amacıyla Kosova’da hayvancılık sektörüne yönelik projeler yürüttüğünü anımsatan Ceran, “Tarımsal Kalkınma Programı kapsamında Mitroviça, Vıçıtırın ve Priştine’de süt ürünlerinin desteklenmesi ile süt kalitesinin ve üretiminin arttırılması için süt üreticilerine destek veriyoruz.” ifadelerini kullandı.

Ülkedeki belediyeler ile iş birliği içinde yürütülen projeler kapsamında 275 süt üreticisi ailenin her birine süt sağma makinesi ve 30 litrelik 960 süt bidonu teslim edildiğini belirten Ceran, makinelerin dağıtılmasıyla hayvanların sağlığına zarar vermeden, kısa sürede sütün sağılması ve bidonlarla süt toplama merkezlerine sağlıklı koşullarda taşınmasının hedeflendiğini kaydetti.

Ceran, “Böylece süt üretim kapasitelerinin arttırılması ile aile gelirlerinin yükseltilmesi planlanıyor.” dedi.

Savaş mağduru kadınlar üretime katılıyor

Tarımsal Kalkınma Programı kapsamında yürütülen projeler çerçevesinde süt toplama merkezlerinin de TİKA tarafından desteklenmeye devam ettiğini dile getiren Ceran, Kosova’da 1999’daki savaşta Kruşa köyünde yaşananlar sonucu yakınlarını kaybeden kadınlara maddi ve manevi destek sunmak amacıyla 2002’de kurulan Küçük Kruşa Kadın Çiftçiler Derneğinin TİKA tarafından desteklendiğini aktardı. 

Ceran, TİKA’nın ekonomik açıdan zor durumdaki kadınların aile ekonomilerine destek olunması ve kadınların ekonomiye kazandırılmaları amacıyla süt işletme, paketleme, peynir üretimi için gerekli ekipmanlar ile çalışmalarını sağlıklı koşullarda sürdürebilmeleri için derneğe ek bina inşaatı desteğinde de bulunduğunu söyledi.

TİKA’nın Kosova’da uyguladığı Tarımsal Kalkınma Programı kapsamında gerçekleştirilen diğer projelere de değinen Ceran, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Toplumlar ve çiftçiler arasında sosyal ve beşeri dayanışmanın kuvvetlendirilmesini, kaliteli üretim ve yüksek gelir ile kırsal alanlarda istihdamın artmasını ve Kosova’da kalıcı dostluk ve barışın sağlanmasını amaçlayan TİKA, Priştine Üniversitesi Ziraat ve Veterinerlik Fakültesi akademisyenleri ve Kosova Tarım Bakanlığı ile gerçekleştirdiği görüşmeler neticesinde Balkanlar ve Doğu Avrupa ülkelerinde uyguladığı ‘Gıda ve Yaşam Güvenliği Destekleme Programı’nı önümüzdeki günlerde bilim insanları desteğinde Kosova’da uygulamaya koymaya hazırlanıyor.”

“TİKA bu bölgenin kalkınması için birçok yardımda bulundu”

TİKA’nın desteğinden yararlanan ve Reçane bölgesinin Lubizhda köyünde yaşayan 62 yaşındaki Mehmet Caferi, önceden bir fabrikada çalıştığını ancak savaştan sonra fabrikaların kapanması sonucu işsiz kaldığını ifade etti.

Verilen gebe düvesinin ürediğini ve şimdi bir buzağı sahibi olduğunu dile getiren Caferi, “Yardım birken iki oldu. TİKA’ya ve vesile olanlara tekrardan teşekkür ederim. Bu inek sayesinde evimizde taze süt, peynir, süt ürünleri, hepsi var. Biz 9 kişilik bir aileyiz. Bazen ürünlerden bir şeyler arttığında isteyenlere satıyoruz.” diye konuştu.

Köylülerden 63 yaşındaki Alden Bajra da bölgede uygun şartlar olmasına rağmen halkın küçük bir kısmının tarım ve hayvancılıkla ilgilendiğini, köydeki ekonomik durumun ise orta veya düşük denilebilecek durumda olduğunu kaydetti.

Bölgeye sunulan yardımlar için Türkiye’ye minnettar olduklarını belirten Bajra, “TİKA, bölgenin kalkınması için birçok yardımda bulundu. Sadece bizim bölgemiz için değil, Kosova’daki diğer bölgeler için de öyle. Bu yardımların ileride de devam etmesini bekliyor ve istiyoruz. Kosova halkı Türkiye’yi ve bu tür girişimleri destekliyor çünkü bunlar Kosova halkının yararına yapılıyor.” ifadelerini kullandı.

Destekten yararlanan 59 yaşındaki Nezir Bajra da makine mühendisi olduğunu ancak fabrikalar çalışmadığı için tarım ve hayvancılığa yöneldiğini söyledi.

Türkiye’yi ana vatan olarak gördüklerini vurgulayan Bajra “Bu halk için bu tür yardımların çok büyük önemi var. Bu, halkın kendi ayakları üzerinde durmasına yardımcı oluyor ve gelecek vadediyor.” dedi.