Başbakan Ahmet Davutoğlu, Irak Başbakanı Haydar El Abadi ile gerçekleştirdiği baş başa görüşme ve Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısının ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

İki ülke arasında gerçekleşen karşılıklı üst düzey ziyaretlerin, ülkelerin derin tarihi dostluğunu yansıtan güzel bir işaret olduğunu belirten Davutoğlu, başbakanlık görevini üstlendikten sonra ilk ziyaretlerinden birini Irak’a yaptığını, Abadi’nin de Türkiye’yi ziyaret etme isteğini gündeme getirince, bundan memnun olduklarını ve hemen davet ettiklerini söyledi. Irak Başbakanı Abadi’yi 6 bakanı ile Ankara’da ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğunu ifade eden Davutoğlu, Irak heyetine “hoşgeldiniz” dileklerini iletti.

Başbakan Davutoğlu, ziyaret vesilesiyle kendisinin Irak ziyaretinde kurulan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konsey toplantısını da gerçekleştirdiklerine işaret ederek, bakanların kendi alanlarını ilgilendiren konuları kapsamlı olarak ele aldıklarını, önceki toplantılarda karar verilmiş hususları da tekrar ele alarak, kapsamlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini anlattı. 

“Şu anda birinci gündem maddemiz güvenlik konusudur” diyen Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Irak’ta yaz aylarından itibaren yaşanan ve bir terör örgütü olan DEAŞ’ın yaptığı saldırılarla ortaya çıkan güvenlik riski sadece Irak’ı değil, bütün bölgeyi etkilemektedir ve sadece Irak’a değil, bütün bölgeye ve Türkiye’ye de bir tehdit mahiyeti, bir risk mahiyeti taşımaktadır. Bu çerçevede Irak’ın toprak bütünlüğüne, Irak’ın güvenliğine ve istikrarına, Türkiye’nin güvenliği ve istikrarı gibi bakıyoruz. Irak’a bu konuda her türlü desteği vermeye hazırız. Bu konuda zaten Bağdat’ta yaptığımız görüşmelerde ortak bir mutabakatımız vardı, şimdi de buradan bir kez daha bu mutabakatı teyiden vurguluyoruz; Bölgede var olan bütün terör örgütlerine karşı ortak bir tavır konusunda mutabıkız. Gerek DEAŞ gibi son dönemde çıkan terör örgütleri ve Irak’ı, Suriye’yi kendisine alan olarak seçen terör örgütleri, gerekse on yıllardır Irak topraklarından Türkiye’ye saldırılar yürüten PKK terör örgütü gibi bütün terör örgütlerine karşı ortak bir tavır içindeyiz. Bu noktada Irak’ın güvenliği bağlamında her türlü desteği vermeye hazırız. Ümit ederiz ki inşallah son dönemde Irak güvenlik güçleri ve Peşmerge güçlerinin sağladığı başarılardan sonra Irak’ta kalıcı istikrar sağlanır ve Irak toprakları bütünüyle güvenlik ve emniyet içinde varlığını sürdürür. Bu noktada Türkiye her zaman destek vermeye hazırdır ve bu desteğini sürdürecektir.”

“Enerji konusu, Türkiye ile Irak arasında büyük bir işbirliği imkanıdır”

Başbakan Davutoğlu, görüşmelerde başta enerji olmak üzere ekonomik ilişkilerin de gözden geçirildiğini vurgulayarak, “Enerji konusu Türkiye ile Irak arasında büyük bir işbirliği imkanıdır. Biz, Irak’ın zengin kaynaklarının dünya piyasalarına yönlendirilmesi bakımından Irak ile her türlü işbirliğine hazırız. Bugün de çok verimli görüşmeler yaptık. Irak anayasasına dayalı olarak bu enerji işbirliği yürüyecektir, Irak anayasasının öngördüğü prensipler etrafında yine bu işbirliğini geliştirerek sürdürme konusunda da kararlıyız” dedi.

Türkiye ve Irak’ın önemli dış ticaret ortakları olduğunu belirten Davutoğlu, dış ticaretin 2013’te 12 milyar doları, 2014 yılının 9 ayında da 8-9 milyar doları aştığını, güvenlik şartlarının etkilediği ticaretin, güvenlik şartları iyileştikçe ivme kazanacağına inandığını kaydetti. 

Türk firmalarının Irak’ta üstlendiği işlerin maliyetinin 21 milyar doları bulduğunu, Türk firmalarının Irak’ın yeniden yapılanmasında rol aldığını ve almaya devam edeceğini dile getiren Davutoğlu, Türk firmalarına yönelik engellemelerin kaldırılması konusundaki tutumu dolayısıyla da Irak Başbakanı Abadi’ye teşekkür etti. Başbakan Davutoğlu, Irak ve Türkiye ekonomilerinin birbirini tamamlayan ekonomiler olduğunu, ekonomi işbirliğinden hem iki ülkenin hem de bölgenin kazanacağını söyledi. 

Başbakan Davutoğlu, Türkiye’nin su konusundaki taahhütlerini de sonuna kadar yerine getireceğini, suyu bir işbirliği alanı olarak görerek atılacak adımlar konusunda her türlü işbirliğine hazır olduklarını, suyun yönetimi ve en az israfla kullanılmasını öngören işbirliğini daha da ileri götürmeye kararlı olduklarını vurguladı. 

Davutoğlu, bakanların çalışmalarının önümüzdeki dönemde artarak devam edeceğini belirterek, Ocak ayında karma ekonomik toplantısının Irak’ta gerçekleşeceğini bildirdi. Başbakan Davutoğlu, “Türkiye ve Irak’a tarihte derinliğe giden bir dostluk ve ortak kader bilincine sahiptir. Önümüzdeki dönemde de Irak’ın her türlü karşı karşıya kalabileceği sorunlarında Türkiye, Irak’ın yanında olacaktır. Irak da Türkiye ile her zaman omuz omuza olma iradesini göstermiştir. Bu görüşmeler bu açıdan tarihi nitelikli görüşmelerdir. Türkiye evinizdir, her zaman tekrar tekrar bekleriz. inşallah bu yeni dönem halklarımıza bereket ve refah getirecektir” diye konuştu.

“Detaylı çalışma yürütülecek”

Basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Davutoğlu, “IŞİD ile mücadelede asker ve polis eğitimi konusunda bir ilerleme sağlanabildi mi?” şeklindeki soru üzerine şöyle konuştu:

“İki ülke arasında teröre karşı mücadele konusunda zaten işleyen mekanizmalar vardır. Bu son dönemdeki gelişmeler sonrasında bu konu daha da genişleyecek. Zaten bu çerçevede Irak’ta yaptığımız bazı askeri eğitim manasında destek çalışmalarımız oldu. Ben son ziyaretimde o bölgelere de gittim. Bugün Savunma Bakanlarımız görüşmeler yaptılar. Bu konularda verilebilecek destek hususunda da Irak tarafıyla daha kapsamlı başka neler yapılabilecekse destek vermek konusunda, eğitim ve diğer alanlarda hazırız. Bu çerçevede prensipte ortak bir yaklaşımımız var. Savunma Bakanlarımız ve ilgili güvenlik birimlerimiz, daha detaylı bir çalışma yürütecekler.”

Davutoğlu, “Türkiye’nin rolü veya Türkiye tarafından terörle mücadele konusunda Irak’a sunulan desteğin türü nedir? Özellikle yabancı savaşçıların Irak’a akın etmesi konusunda verdiğiniz destek nedir?” şeklindeki soruya karşılık, bu konuda Kuzey Irak’ta DEAŞ’a karşı savaşan Peşmerge güçlerine verilen bazı askeri eğitim faaliyetleri ve desteklerinin bulunduğunu ifade etti. 

Başbakan Davutoğlu, Erbil’e gittiğinde bu konularda orada da görüşmeler yaptıklarını anımsatarak, “Bu çerçevede, DEAŞ’ın Musul’a saldırması sonrasında da desteklerimiz sürdü. Bağdat ziyaretinde de vurguladık ve bugün savunma bakanlarımız bu çerçevede biraraya geldiler. Irak merkezi hükümetine de bu konularda verilebilecek destek hususunda her türlü fikre açığız, oturur bunları değerlendirir, gerekli desteği eğit-donat ve diğer alanlarda yapılabilecek destek konusunda da Iraklı güvenlik birimleriyle görüşmeler sürüyor. Bu konularda her türlü yardıma hazırız” diye konuştu. 

Başbakan Davutoğlu, yabancı savaşçılar konusunda ise gerek Irak’ta, gerek Suriye’de hiç bir yabancı savaşçının olmaması gerektiğine işaret ederek, şöyle konuştu:

“Ama gerçek anlamda hiçbir yabancı savaşçının. Ne Suriye rejimi safhında savaşan yabancı savaşçılar ne de DEAŞ gibi dışarıdan gelerek orada hakimiyet kurmaya çalışan terörist örgütler safhında savaşan yabancı savaşçılara Suriye kapatılmalı. Suriye, Suriye halkına aittir; Irak Irak halkına aittir. Bütün kaynaklarıyla, bütün siyasetiyle her iki ülkenin halkı dışında hiçbir yabancı güç bu ülkelerde olmamalıdır. Nihai noktada, hepimiz bu ülkelerin toprak bütünlüğüne ve bu ülke halklarının kendi geleceklerini tayin etmeleri konusunda mutlak egemenliğe sahip olduğu konusunda müttefikiz. Bu çerçevede, Türkiye yabancı savaşçılar konusunda ilkesel bir tutuma sahiptir ve her türlü işbirliğine de hazırdır.”

Basın toplantısına Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu da katıldı.

İbadi: Türkiye ile ilişkileri geliştirme arzusundayız

İbadi de toplantıda yaptığı konuşmada, iki ülke arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDİK) toplantılarını tekrar başlatmak üzere Türkiye’de bulunduklarını belirtti. Bu toplantıları Irak ve Türkiye’nin yanında, bölgenin çıkarını gözetecek şekilde tekrar hayata geçirmek istediklerini kaydeden İbadi, “Bu dönemde bütün alanlarda ikili ekonomi, enerji, güvenlik ve askeri işbirliğimizi ilerletmek istiyoruz” dedi.

İbadi, IŞİD’e karşı uluslararası koalisyon kurulduğunu ve bu çerçevede 60 ülkeden oluşan uluslararası güçle IŞİD’e karşı mücadele verildiğini hatırlatarak, bu örgütün sadece Irak ve bölge için değil tüm dünya için tehdit oluşturduğuna dikkati çekti. Irak halkı ve güvenlik güçlerinin terörizmle mücadele ettiğini dile getiren İbadi, “Irak silahlı kuvvetleri Peşmerge kuvvetleri ile Irak güvenlik sistemi içerisinde birlikte hareket etmektedir. Bu çerçevede Haziran ayından itibaren bölgelerimizi işgal etmeye başlayan IŞİD’in kontrolünü azaltmaya başlamışlardır. Şu anda IŞİD’i bölgelerimizden çıkarmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

İbadi, Irak’ta sadece güvenlik meseleleriyle ilgilenmediklerini aynı zamanda yolsuzlukla da mücadele konusunda çalışmaya başladıklarını kaydetti.

Türkiye’ye teşekkür 

Irak güvenlik güçlerinin eğitilmesi ve Irak güvenlik güçlerinin güçlendirilmesi konusunda Türkiye’nin sunduğu yardımlar için teşekkür eden İbadi, “Ekonomimiz ve güvenliğimiz ortaktır. Bize yönelik tehditler ortaktır. Biz Irak’ta Türkiye’nin güvenliğine önem vermekteyiz. Türkiye’nin güvenliğine herhangi bir halel gelmesine müsaade etmeyiz” ifadesini kullandı. İbadi, “Herhangi bir terör örgütünün Türkiye’ye zarar vermesine izin vermeyiz. Bu konuda Irak topraklarından komşu Türkiye’ye karşı herhangi bir müdahale olursa buna izin vermeyiz. Türkiye’nin içişlerine de karışmayız” şeklinde konuştu.

Enerjide işbirliği

İbadi, Irak bütçesi ve petrolle ilgili konuların bugün Irak parlamentosunda görüşüldüğüne işaret ederek, “Irak petrolünün Türk topraklarından geçerek Ceyhan limanına gelerek oradan da dünya pazarına açılması konusu gündeme gelmiştir. Biz bu anlaşmayı daha da güçlendirerek Türkiye üzerinden bu ihracatı yapmak istiyoruz. Bu ekonomik yönden Türkiye ve Irak’ın çıkarınadır” dedi.

Türkiye-Irak ikili ilişkilerine büyük önem verdiklerinin altını çizen İbadi, “Türk ve Irak ekonomisinin kalkınmasını ve iyileşmesini istiyoruz. Karşılıklı olarak iki halkın ulusal çıkarı için bunu yapmak istiyoruz” ifadesini kullandı.

İbadi, iki ülke arasında yürütülen açılım sürecini  şeffaflık içinde devam ettirdiklerini dile getirerek, “Görüşmelerimizde açık ve net bu çözümleri konuştuk. Bu çözümler netlik ve şeffaflık çerçevesinde olur. Bu açıklık içerisinde bunu gerçekleştireceğiz” değerlendirmesinde bulundu. 

İbadi, şöyle devam etti: 

“Bazı açıklıklar, açık konuşmalar, anlaşmaları belki biraz geciktirebilir veya zaman aldırabilir. Ancak açık konuşmak, netlik sadece Türkiye ve Irak’ın çıkarına değil bölgenin çıkarına olacaktır. Ne yazık ki bölgede bir mezhep kutuplaşması vardır. Bu bağlamda da işbirliği yapmamız gerekiyor bu kutuplaşmaları ve mezhepler arası çatışmaları bertaraf etmek için. Bütün bölge halklarının dokusunu zarar veren bu tehditlere karşı. Sadece Irak’a ve bölgeye değil, bütün dünyayı tehdit eden bu tehditlere karşı işbirliğine hazırız.”

İbadi, Türkiye ile ikili ilişkilere önem verdiklerini vurgulayarak, “Sadece sorunları konuşmak değil aynı zamanda yapıcı ilişkiler kurarak tam bir açılım içinde olmak istiyoruz. İki ülkenin egemenliği bağlamında, ilişkilerimizi ekonomik, siyasi, ticari, güvenlik ve askeri bütün alanlarda geliştirme arzusu içindeyiz” diye konuştu.

İbadi, Irak’ta güvenliğin sağlanmasıyla ilişkilerin daha iyi bir düzeye ulaşacağını kaydetti.