Merdiven çıkarken nefesiniz mi kesiliyor? Sabahları uyandığınızda bile ağzınızda acı bir tat mı hissediyorsunuz? Bu sorunların nedeni açık. Tüm bunların sebebi; sigara.
Sigara, uzun vadede sağlığınıza zarar verirken, fiziksel olarak da sizi zorlar. Peki sigarayı bırakma konusunda ne düşünüyorsunuz? Sigara içenler için bağımlılıktan kurtulmak çok güç olabilir. Tiryakilerin önemli bir kısmı, hayatlarında en az bir kere sigarayı bırakmayı dener ancak bir süre sonra yeniden başlar.
Bağımlılar sigarayı bıraktıklarında yaşayacakları yoksunluk döneminden endişe eder. Ancak bu yoksunluk ömür boyu devam eden bir süreç değil. Kararlı olunduğunda yoksunluk belirtilerin üstesinden gelmek çok daha kolay hala gelir.
Sigarayı bırakmada birinci kural; günlük koşullar nasıl olursa olsun bıraktıktan sonra bir tane bile yakmamak. Çünkü bu davranış anıları, tadını ve kişiye verdiği hissi beynin yeniden hissetmesine neden olur. Sıklıkla sigarayı bıraktıktan sonra ara ara bir tane içenler bir süre sonra yeniden başlar.
Sigara hangi hastalıkların oluşum riskini artırır?
Sigara; akciğer bağımlılığı başta olmak üzere, gırtlak, prostat, diş eti ağız, mesane, yemek borusu, dil, pankreas, bademcik ve rahim ağzı kanserlerinin oluşum riskini artırır. Ayrıca; erkeklerde iktidarsızlık, felç, ülser, kronik bronşit, bacak damar hastalıkları, kalp krizi, kadınlarda kısırlık ve KOAH gibi hastalıklara da yol açar.
35 yaşından önce sigarayı bırakanlarda erken ölüm riski hemen hemen yok olur. Sigara içenlerin akciğer kanseri olma riskleri; süresine ve ne kadar içtiklerine bağlı olarak değişir. 20 yıldan fazla sigara içenlerde risk çok fazla. 20 yılın üzerinde sigara içenlerde ise risk hiç içmeyenlerin seviyesine inemiyor. Fakat bunun üzerine eklenecek her yıl riskin boyutlarını artırır.
Sigarayı bırakma evresinde vücutta meydana gelen değişiklikler neler?
* 20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner, el ve ayak dolaşımı düzelir.
* 8 saat sonra, kan oksijen düzeyi normale döner, kalp krizi geçirme riski azalır.
* 24 saat sonra, vücut karbonmonksitten arınır.
* 48 saat sonra, kandaki nikotin düzeyi azalır, tat ve koku duyusu artar, peptik ülserli hastaların tedaviye verdikleri cevap artar.
* 72 saat sonra, hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları fonksiyon görmeye başladığı için sekresyon miktarı artar, hava yolları kendi kendini temizlemeye çalışır. Enerji düzeyi artar.
* 2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve tıkanma daha az görülür.
* 3-9 ay sonra, öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve wheezing yani hırıltılı ya da ıslık sesli soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğer fonksiyonları yüzde 5-10 oranında artar.
* 12 ay sonra, koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır
* 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.
* 5 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski, yemek borusu ve ağız boşluğu kanserleri riski yüzde 50 azalır.
* 10-15 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski hiç içmeyenlerle aynı seviyeye iner, akciğer kanseri riski sigara içenlere göre yüzde 50 azalır.