DİLEK ATLI

Dünyaca ünlü ressam Eser Afacan, Bursa Güzel Sanatlar Birliği Derneği etkinliği kapsamında geçtiğimiz günlerde Bursa’ya geldi. Sanatçı, Hasan Mirza Sanat Atölyesi’nde gerçekleştirdiği atölye çalışması öncesinde sorularımızı yanıtladı.

 

Uzun süredir Norveç’te yaşıyorsunuz. Oradan bakınca, Türkiye’deki sanat ve sanatçı algısı nedir?

 

Türkiye’deki sanatçıların eksikleri var. Resimden konuşalım. Teknikleri var evet ama resmi, renk bilgisiyle yapıyorlar. Işık kırılması hakkında bilgileri yok. Oysa üç temel renk vardır. Renk karıştırmak yerine rengi katmanlandırmak gerekir. Resim, heykel gibi üç boyutlu yapılır, sonra renklendirilir. Böyle özgürlük olur. Eksiklik renkten çok, teknikle uğraşılarak ortadan kaldırılabilir. 5-10 dakikalık bilgi ile tekniği olan bir sanatçı dünya çapında bir ressam olabilir.

 

SANATLA BÜYÜMEK…

Sizce, resim izleyicileri kendilerini nasıl geliştirebilir?

 

Bunlar, öğretilmez; bilinir. Sanatla büyümek gerekir. Anaokulundan başlar. Türkiye’de böyle değil; ben resim yapıyorum ama müze gezmeyi sevmiyorum örneğin. Çünkü bu, bana çocuklukta verilmedi. Norveç’te bir köylü, benden üç resim satın aldı. Ben de o günlerde bir otomobil almıştım. Sohbet ilerleyince yeni arabama bakmak istedi ve çok beğendi. Öyle abarttı ki beğenmeyi sinirlendim ve ‘O zaman tablolarımı değil, arabamı alsaydın’ dedim. Neredeyse resimlerle otomobil aynı fiyattı. Bana, ‘Resme verilecek paramı otomobile vermem’ dedi. Bu anı, bana iyi bir ders vermiştir örneğin.

 

Resimlerinizde neden kadın figürü üzerinde duruyorsunuz?

 

Bu, bana çok sorulur. Evet, realist resimler yaparım ve hep kadınlar çizerim. Kadın formatı içinde kendimi anlatırım. Kadın, yaratıcı sembolüdür. Bunu, en iyi kadın temsil eder. Aşk ve Gölge adlı eserimde kadın figürü vardır ama ben, boşandıktan sonra kendi ruh halimi o resme aktardım.

 

Resim, ölmeyen bir sanat. Bu sanat, insanlığa ne kattı diye sorsam ilk aklınıza gelen nedir?

 

Mutlaka bir şey öğretmeli, öğretmiştir. Örneğin, Rüzgarın Kızlar adını verdiğim eserimde aynı ortamda bulunan üç kız vardır. Biri romantik, biri cesur, biri de korkak. Dünyanın üç hali… Bir şey öğretir bu tablo.

 

Galeri ve koleksiyonerler hakkında ne düşünüyorsunuz?

 

Galeriler, ressamların tablolarından bazılarını kendilerine bırakmalarını isteyerek çok çirkin bir davranış sergiliyorlar. Buna göz yuman ressamlara da tepkiliyim. Kimse, bir sanatçının eserine ücretsiz sahip olamaz. Bu, saygısızlıktır. Koleksiyonerler ise sanatçıdan daha hızlı gelişirler. Bu, önemlidir. Diğer taraftan, büyük holdingler vergiden düşmek için resim satın alıyorlar. Bu, koleksiyonerlik değildir.

‘Sanat öğretilemez’

 

Günümüzde resim sanatına zarar veren unsurlar nelerdir?

 

İnsana tek bir emir verilmiştir: Gelişim. Tekrarcı olmak kötüdür. Tanrı, ne yarattığını görmek için sanatçıyı yaratmıştır. Sanat, öğretilmez. Teknik öğretilir. Bugün akademiler teknik öğreterek, sanata zarar veriyor. Ayrıca sanatçı, ‘Ben’ dememelidir. Yoksa çeker, küçülür. Sanatçı içinde çoğalmalıdır. Sanat, çoğulu tekil yapmaktır.

Birçok sergiye imza attı

 

Manchester, Exeter ve Bergen’de matematik ve fen eğitimi aldı. 1983’de öğrenciyken Norveçli sanatçı Odd Nerdrum ile tanıştı ve Oslo’daki atölyesinde çalışmaya başladı. 44 yıldan beri yurtdışında yaşayan sanatçı, gerek teknik gerekse tematik özellikleri açısından uluslararası sanat arenasında ‘Modern Simyacı’ olarak anılıyor. Dünyanın birçok ülkesinde sergilere imza atan Eser Afacan’ın eserleri müzelerde sergileniyor.