Nobel ekonomi ödülüne bu yıl İngiliz iktisatçı Angus Deaton layık görüldü.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Alfred Nobel anısına dağıtılan Sveriges Riksbanks (Merkez Bankası) Ekonomi Ödülü’nün Deaton’a verildiğini duyurdu.
Akademi’den yapılan açıklamada, 70 yaşındaki Deaton’un “tüketim, yoksulluk ve refahla ilgili analizleriyle” ödüle layık görüldüğü belirtildi.
Refahı güçlendiren ve yoksulluğu en aza indiren bir ekonomik politika oluşturmak için bireysel tüketim tercihlerinin anlaşılması gerektiğine işaret edilen açıklamada “Angus Deaton, bireysel tüketim tercihlerinin anlaşılması için herkesten daha fazla çaba harcamıştır. Deaton’un bireysel tercihlerle elde edilen sonuçları birbirine bağlayan araştırması, mikroekonomi, makroekonomi ve kalkınma ekonomileri alanlarında önemli bir değişime yol açmıştır” denildi.
Deaton, 8 milyon İsveç Kronu (3 milyon TL) tutarındaki ödülün de sahibi oldu.
Bilim dünyasının en prestijli ödülü için adaylar, her bir alan için oluşturulan komite üyeleri tarafından belirleniyor. Akademi üyelerinin yaptığı oylamada kazanan belirleniyor.
Angus Deaton
Edinburgh’ta 1945’te dünyaya gelen Deaton, Cambridge Üniversitesi’nden mezun olmuş ve doktorasını “tüketici talebi modelleri ve bu modellerin İngiltere’ye uygulanması” başlıklı teziyle 1975’te tamamladı. Deaton, 1983’te Princeton Üniversitesi İktisat Bölümü’nde öğretim üyesi oldu.
Deaton’un 1980’de yayımladığı İdeal Talep Sistemi (AIDS), dünya genelinde tanınmasını sağladı. Ekonometri Topluluğu tarafından 1978’te Frisch Madalyası’na layık görülen Deaton, 2007’den bu yana Amerika Ekonomi Derneği’nin başkanlığını yürütüyor.
Deaton “The Great Escape: Health, wealth and the origins of inequality (Büyük Kaçış: Sağlık, Zenginlik ve Eşitsizliğin Kökenleri) adlı kitabını 2013’te yayımladı.
Nobel Ekonomi Ödülü
Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’te İsveç Merkez Bankası tarafından Nobel Ödülleri’nin kurucusu Alfred Nobel anısına kuruldu. 1969’tan bu güne 46 kez dağıtılan ödüllerden 17’si iki kişi, 6’sı da üç kişi arasında paylaştırıldı.
Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan 75 kişi arasında sadece bir kadın bulunuyor. Elinor Ostrom, 2009’da ödüle layık görülmüştü.
Nobel Ekonomi Ödülü’nün en genç sahibi, 1972’de 52 yaşındayken ödüle layık görülen Kenneth J. Arrow oldu. 2007’de Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülen 90 yaşındaki Leonid Hurwicz, tüm alanlarda Nobel Ödülü verilen en yaşlı kişi olarak tarihe geçti.
Madalya
Nobel Kimya Ödülü’nü kazananlara ödüllerinin takdim edildiği akşam bir de İsveçli heykeltıraş ve gravürcü Erik Lindberg tarafından tasarlanan madalya veriliyor.
Ekonomi alanında ödüle layık görülenlere takdim edilen madalya ise Gunvor Svensson-Lundqvist tarafından tasarlandı.
Madalyada İsveç Kraliyet Bilim Akademisi’nin 1815’ten bu yana ambleminde kullandığı Kuzey Yıldızı yer alıyor. Madalya’nın diğer yüzünde ise Alfred Nobel’in kabartması ile “Sveriges Riksbank till Alfred Nobels Minne 1968 (İsveç Merkez Bankası, Alfred Nobel anısına, 1968)” ifadeleri yer alıyor.
2000’den bu yana Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazananlar:
2000: James J. Heckman ve Daniel L. McFadden
2001: George A. Akerlof, A. Michael Spence ve Joseph E. Stiglitz
2002: Daniel Kahneman ve Vernon L. Smith
2003: Robert F. Engle ve Clive W.J. Granger
2004: Finn E. Kydland ve Edward C. Prescott
2005: Robert J. Aumann ve Thomas C. Schelling
2006: Edmund S. Phelps
2007: Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin ve Roger B. Myerson
2008: Paul Krugman
2009: Elinor Ostrom ve Oliver E. Williamson
2010: Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen ve Christopher A. Pissarides
2011: Thomas J. Sargent ve Christopher A. Sims
2012: Alvin E. Roth ve Lloyd S. Shapley
2013: Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen ve Robert J. Shiller
2014: Jean Tirole