Ayasofya Camisi’nin karşısında, Yerebatan Sarnıcı’na komşu “Milyon (Million) Taşı” her gün yüzlerce turistin ilgisini çekip, fotoğraf karelerini süslüyor.

Gövdesi camla çerçevelenmiş yapıyı inceleyen yerli ve yabancı turistler, bilgilendirme panosunu okuyarak bilgi ediniyor.

Ayasofya ve Sultanahmet Camisi ile Yerebatan Sarnıcı’nın da içinde bulunduğu Tarihi Yarımada’yı ve bu alandaki eserleri gezmeye gelen binlerce kişi ise İstanbul’un tarihte dünyanın merkezi olarak kabul edildiğini, Milyon Taşı’nın da bu merkezi temsil ettiğinin farkında olmadan önünden geçiyor.

I. Konstantin zamanında yerleştirildiği düşünülen sütun, tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki tüm şehirlerin, Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti Konstantinopolis’e mesafesinin hesaplanması için kullanılan sıfır noktası kabul edildi.

“Her yol Roma’ya çıkar”

“Her yol Roma’ya çıkar” sözünün kaynağı olduğu da düşünülen sütuna, Bizanslılar büyük anlamlar ve efsaneler yükledi. Bir efsaneye göre, Milyon Taşı’ndan ileri hiçbir düşman askeri geçemez, geçmeye çalışırsa gökten inen bir melek tarafından ikiye bölünürdü. 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet ordusuyla İstanbul’a girerken bu efsanenin gerçeklemesini bekleyen Romalıların hayal kırıklığına uğradığı da günümüze ulaşan efsaneler arasında yer alıyor.

Kare şeklinde yerleştirilmiş, birbirine kemerlerle bağlı dört mermer ayak üzerine oturtulmuş kubbeden oluşan anıtın kalıntısı olan Milyon Taşı, zamanla parçalandı ve bugünkü görünümüne ulaşarak tek sütundan ibaret hale geldi.

Yapı, Bizans döneminde Konstantinopolis’teki “Mese Caddesi” üzerindeki mermer döşeli bir yolun en başında inşa edildi. Sütunun etrafı, önceki yıllarda yapılan çevre düzenlemesiyle çevrilerek, yanına bilgilendirme panosu yerleştirildi.

Bugün cam paravanla çevrelenmiş olan dikili taşın etrafındaki küçük yollarda, üzerinde dünyadaki diğer şehirlerin İstanbul’a kaç kilometre mesafede olduklarının yazılı olduğu ahşap bir zemin bulunuyor.

Fetihten sonra da İstanbul, Greenwich’in esas alınmaya başladığı 1932 yılına kadar mesafe, tarih ve saat ölçümlerinde bütün dünyada merkez olarak kabul gördü.