Başbakan Ahmet Davutoğlu, Makedonya’nın başkenti Üsküp’te, çalışma kahvaltısında, Türkiye-Makedonya Ticaret Odası temsilcileriyle bir araya geldi.

Türkiye ve Makedonya ilişkilerinin, kendisine has özellikleri olduğunu, son derece önemli stratejik ve derin tarihi arka planı bulunduğunu söyleyen Davutoğlu, “Bir ülkeyi bazen komşu ülke olarak ilan ederiz ama komşu değilsinizdir. Türkiye ile Makedonya arasında ortak sınır olmamakla birlikte bizim için Makedonya komşudan öte, yakın, sıcak ve tarihi ilişkileri olan ülkedir” diye konuştu. 

Davutoğlu, şunları kaydetti:

“Bu anlamda herhangi iki ülke arasında ilişkilerın üç sac ayağına baktığınızda, kültürel, siyasi, eknomik, tüm bu açılardan baktığınızda, Makedonya’nın Türkiye açısından taşıdığı özel önemi görebiliriz. Kültürel açıdan bakıldığında Makedonya Rumeli diyarında bütün ortak kültürel özelliklerimizin sahaya, halkla ilişkilere yansıdığı son derece kendisine has ve doğal bir kültürel zeminin olduğu bir ülkedir. Bütün Makedonya’da nereyi gezerseniz gezin, bizim kültürel çizgilerimizi görürsünüz. Mimarimizi, ortak kültürel değerlerimizi yaşarsınız. Makedonya, sanki Anadolu’da geziyormuşcasına rahat ve herkesle sosyal iletişim bağlamında kolay iletişim kurulabilen atmosferdir. Bu ekonomik ilişkiler bağlamında önemlidir.  İş dünyamızın bulunduğu ülkede kendisini yabancı hissetmemesi, o ülkenin kültürel bütünleşik yapıya sahip olması, iki ülke arasında, iki halk arasındaki ilişkiler bakımından çok önemli.”

“Kültürel mirasımızdan tek bir çivi sökülse”

Türkiye-Makedonya ticaret odası üyelerinin, Makedonya içinde faaliyet yaparken farklı bir ülkede faaliyet yapıyor olmanın gurbetini, yabancılığını hissetmeyeceğine işaret eden Davutoğlu, şöyle konuştu:

“Ben, Makedonya’yı Dışişleri Bakanlığım döneminde, neredeyse karış karış gezdim, köylerine kadar. Nerede tarihi eserimiz, kültürel mirasımız var, onları takip ederim ve arkadaşlara verdiğim talimat çok açıktı, genelde Balkanlar’da özelde Makedonya’da kültürel mirasımızdan tek bir taş sökülse, tek bir çivi sökülse bunun hesabını veremeyiz. Bunu, şunun için zikrediyorum; bu topraklar bize yabancı değil. Bu toprakların kültürü, dokusu bizim kültürümüzün, dokumuzun bir parçası. Hiçbir yerde yabancılık hissetmezsiniz. Bu kültürel yakınlık, iş dünyası için önemli.”

Ülkeler arasındaki önemli ikinci hususun siyasi ilişkiler olduğunu ifade eden Davutoğlu, Türkiye’nin Makedonya ile sahip olduğu yakın siyasi ilişkinin çok az ülkeyle kurulabildiğini vurguladı. 

Makedonya’yı anayasal adıyla tanıyan ilk ülkenin Türkiye olduğuna vurgu yapan Davutoğlu, “Bütün zeminlerde Türkiye, Makedonya’yı Anayasal adıyla tanımaktadır, diye metinlere dip not düşen ülkedir. Dolasıyla sizin burada, siyasi ilişkiler bağlamında başınızın her zaman dik, kendisine güveni tam olması, siyasi ilişki kurmak bakımından hiçbir sıkıntı yaşamaması lazım. Bütün devlet kurumları sizin hizmetinizdedir” şeklinde konuştu.

“Ekonomik ilişkilerimizin en üst düzeyde olması lazım”

Türkiye ve Makedonya arasında, 2010’da stratejik belgesi imzalandığını ve  alınan karara göre her sene mutlaka karşılıklı üst düzey ziyaretlerin gerçekleştirildiğini anlatan Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ay yok ki karşılıklı ziyaret olmamış olsun. Her ziyarette bütün diğer konular dışında işadamlarımızın buradaki faaliyetlerine de büyük önem veriyoruz. Bize intikal eden her konuyu muhataplarımızla dostane şekilde paylaşıyoruz. Bundan sonra da bu ilişki böyle devam edecek. Bu ziyarette de sizden aldığımız iş dünyasının buradaki faaliyetleriyle ilgili konuları paylaşacağız. Diğer taraftan Türkçe Bayramı kutlamalarına katılacağız. Bunlar, bizim kültürel, siyasi ilişkilerimizin kesiştiği alanlardır. Bu derece yoğun siyasi kültürel ilişki varken ekonomik ilişkilerimizin en üst düzeyde olması lazım. Ben bu noktada Makedonya Ticaret Odası’na teşekkür ediyorum, 2008’den bu yana büyük mesafeler aldık. Ama bana sorduğunuzda, daha doğrusu istatistiklere sorduğunuzda bu ilişkiler yeterli mi? Yeterli değil. Bu ilişki bizim diğer alanlardaki ilişkilerimizi yansıtıyor mu? Yansıtmıyor. Yani şu anda Türkiye, Makedonya’nın ihrcatında 13. sırada. Bizim buraya ihricatımızda ise 8. sıradayız. Ben Makedonya-Türkiye ilişkilerinde ikinci sırayı bile kabul etmem. En çok, en büyük ticaret hacmi, Türkiye ve Makedonya arasında olmalı. Çünkü bunun olması için malzeme hepsi var. Helvayı yapmamız gerekiyor. Bunu da yapacak şartlar açık.”

Makedonya’nın Balkanlar’ın adeta kalbi 

Makedonya’nın konumu itibarıyla Balkanlar’ın adeta kalbi olduğuna dikkati çeken Davutoğlu, şöyle konuştu:

“Siyasi istikrar olduğunda, ki bu konuda Makedonya’ya hep destek verdik, Balkanlar içinde huzur, istikrar olduğunda, ekonomik merkez olma bakımından geleceğe dönük en fazla önem kazanan ülkelerden biridir. Şimdi tabii ülkenin ekonomik dengeleri, Avrupa Birliği ile ilişkilerinde, isim başta olmak üzere yaşanan sıkıntılar birçok hususlar olabilir ama biz ticaret ve yatırım olarak Türkiye’nin doğal uzantısı, Türkiye ile entegre olma durumunda olan bir ülke olarak bakmamız ve stratejik yatırımlarımızı buna göre planlamamız lazım.”

Makedonya’nın Balkanlar içinde etnik ve dini uyum bakımından taşıdığı özel konuma değinen Davutoğlu, Balkanlar’daki bütün etnik, mezhebi, dini grupların Makedonya’da bulunduğunu, bu nedenle Makedonya’da istikrar olursa Balkanlar’da da olacağını söyledi.

“Burada bulunmamız tarihi bir görevdir” 

Davutoğlu, Makedonya’daki refah ve ekonomik kalkınmanın diğer yerlere de yansıyacağının altını çizerek, “O nedenle sizin burada yaptıklarınız, hem Türkiye-Makedonya ilişkilerine katkıda bulunuyor. Hem de Makedonya istikrarı üzerinden Balkanlara da katkıda bulunuyor. Dolayısıyla biz Balkanlar’da istikrara refaha önem veren bir ülke olarak sizin burada yaptığınız her yatırımı, hem ticari bakımdan büyük katkı sağlayan bir değer olarak görüyoruz ama aynı zamanda Balkanlar’da istikrarın kurulmasına katkıda bulunan çabalar olarak değerlendiriyoruz” dedi.

Bu çalışmalarda ne kadar desteğe ihtiyaçları varsa bunları gerçekleştirmek için ellerinden geleni yapacaklarını kaydeden Davutoğlu, “Yeter ki ticaret hacminde uzun yıllardır vurgulaya geldiğimiz 1 milyar doları yakalayalım. Bu sene ilk on ayda 375 milyon doları geçtik. Muhtemelen 450 milyon doları yakalayacağız. İlk on ayda yüzde 15 civarında bir artış var ticaretimizde. 3-4 senelik perspektifte artık 1 milyar doları yakalamalıyız” diye konuştu.

Balkanlarda yapılan yatırımların kendileri için önemine işaret eden Başbakan, “Buralar ayrı bir ülke gibi uzak diyarlar değil. Çok çabuk ulaşabildiğimiz, çok kolay iletişim kurabildiğimiz ve bizi kucaklayacak özelliklere sahip ülkeler. O anlamda bugün görüşmelerde serbest bölgeyi tekrar ele alacağız. Çok önemli ve güzel bir proje. Türkiye’ye yakınlığı sebebiyle de gerçekleşmesi halinde Türkiye-Makedonya ilişkilerine büyük ivme katacak bir proje. Bunu gündemimizde sürekli tutuyoruz, inşallah bunun gerçekleşmesi için gerekli adımlar atılır” ifadelerini kullandı. 

Davutoğlu, “Kültürel bakımdan burada bulunmamız bizim için tarihi bir görevdir. Buradaki kültürel varlığın sürdürülmesi ve iki halk arasındaki kültürel ilişkilerin geliştirilmesi konusunda her türlü çabayı göstereceğiz. Sizler bu anlamda da çok önemli bir köprü rolü oynuyorsunuz” dedi. 

Önümüzdeki dönemde Türkiye Makedonya ilişkilerinin çok daha hızla gelişeceğini belirten Davutoğlu, Makedonya’nın çevresiyle sıkıntıları olduğunu ancak Türkiye ile hiçbir sıkıntısı olmadığını kaydetti. 

Davutoğlu, “İşadamlarının bir ülkede hep beraber elini taşın altına koymuş olmaları, birlikte bir çatı altında buluşup, iş dünyasındaki rekabeti güzel bir işbirliğine dönüştürmüş olmalarından dolayı da takdirlerimi bir kez daha ifade etmek istiyorum. Önümüzdeki dönemde yapacağınız her çalışmada bizi yanınızda göreceksiniz” diye konuştu. 

“Eğer 30 öğrenciye her ziyaretimizde burs verecekseniz…”

Toplantıya, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, ticaret odası temsilcileri katıldı.

Makedonya Ticaret Odası’ndan bir yetkilinin, “Sayın Başbakanım biz talimatınızı benimseyerek plaket vermekten vazgeçtik ve plakete harcayacağımız parayı bütçemize takviye yaparak, sizin yurtdışındaki kadim nesil yetiştirme projeniz çerçevesinde öğrencilere burs veriyoruz. Şu anda 30 yetime burs veriyoruz” sözleri üzerine Davutoğlu, “En güzel hediye bu. Eğer 30 öğrenciye her ziyaretimizde burs verecekseniz ben ayda bir, birkaç saatliğine uğrarım” dedi.

Davutoğlu Gruevski ile görüştü

Başbakan Davutoğlu, Makedonya’nın başkenti Üsküp ziyareti kapsamında mevkidaşı Nikola Gruevski ile Makedonya Başbakanlığı’nda başbaşa görüştü.

Basına kapalı gerçekleşen başbaşa görüşmenin ardından, iki lider heyetler arası toplantıya geçti.

Davutoğlu, toplantının basına açık bölümünde, Makedonya’da bir araya geldiği heyetteki herkesi tanıdığını belirterek, iki ülke arasındaki yakın ilişkilere dikkati çekti.

Makedonya Başbakanı Gruevski, medyanın, görüşmeye yoğun ilgi gösterdiğini belirtmesi üzerine, Başbakan Davutoğlu, “Konu, Türkiye-Makedonya olunca ilgi artar. Bir de benim Balkanlar’a, eski Yugoslavya Cumhuriyeti’ne, Balkanlar bölgesine Başbakan olduktan sonra ilk ziyaretim” diye konuştu.

Davutoğlu, Makedonya Başbakanı Gruevski’nin, “Siz Başbakanlık görevine geldikten hemen sonra Türkiye’ye ziyaretim söz konusu oldu” şeklindeki sözleri üzerine ise şöyle konuştu:

“Türkiye-Makedonya arasında ilkler söz konusu. Üsküp’e ilk büyük elçiyi de Türkiye atamıştı. Makedonya’yı Anayasal adıyla tanıyan ilk ülke de Türkiye oldu. Siz de ilk olarak beni ziyaret eden başbakan oldunuz. Şimdi ben bu jeste cevap vermiş oldum” şeklinde konuştu.