Libya’da son altı ayda çeşitli cephelerde yaşanan gelişmeler, askeri ve siyasi haritanın 2016 yılına göre hayli değişmesine yol açtı.

Muammer Kaddafi ve rejiminin Ekim 2011’de devrilmesinden bu yana siyasi birliğin sağlanamadığı Libya’da 2017 yılının ilk altı aylık bölümünde önemli değişiklikler oldu.

Bu dönemde Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi (TM) tarafından desteklenen General Halife Hafter’e bağlı güçler, Bingazi’yi tamamen kontrol altına aldıktan sonra ülkenin güney kesimlerine doğru ilerleme kaydetti. Hafter güçleri, elde ettiği kazanımlarla ülkenin üçte birinde kontrolü sağladı.

Başkent Trablus ise Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile Ulusal Kurtuluş Hükümeti güçleri arasında mücadeleye sahne oldu. Fayiz Es-Serrac liderliğindeki UMH, 30 Mart 2016’dan bu yana ilk defa Trablus’ta kontrolü ele aldı. Başkentte elde edilen başarıya rağmen UMH güçlerinin ülkenin orta ve güneyindeki etki alanı azaldı.

Hafter güçlerinin kazanımları

UMH’ye bağlı “Üçüncü Kuvvet”in mayıs ayında Brak eş-Şatii Hava Üssü’ne düzenlediği saldırıyla ülkenin güneyindeki tansiyon yeniden yükseldi. Bölgedeki kabile şeyhleri, ileri gelenler ve sivil toplum kuruluşları, ateşkesi ihlal eden “Üçüncü Kuvvet”ten bölgeyi terk etmesini istedi. UMH Başkanlık Konseyi de saldırıyı kınayarak, Savunma Bakanı Mehdi el-Bergusi ile Üçüncü Kuvvet komutanı Cemal et-Turki’nin, “ateşkesi ihlal

edenler belirlenene kadar” gözaltında tutulacağını duyurdu.

Üçüncü Kuvvet’in bölgeden çekilmesinin ardından Hafter liderliğindeki güçler misilleme olarak Barka bölgesinin en önemli hava üssü konumundaki Temenhint’te kontrolü sağlayarak etki alanını bölgenin merkezi Sebha kentine kadar genişletti.

Hafter güçleri ayrıca, Libya çölünün kalbinde yer alan ve Üçüncü Kuvvet ile Bingazi’yi Savunma Seriyyeleri’nin önemli bir kısmına ev sahipliği yapan Cufra Hava Üssü’ne de saldırılar düzenledi ve kısa sürede burayı da ele geçirdi.

TM tarafından desteklenen Hafter güçlerinin zafer silsilesi, devrim sürecinde Kaddafi’ye karşı savaşan “Bingazi Devrimcileri Şura Meclisi” güçlerinin Bingazi’deki “kalesi” olarak bilinen Es-Sabiri Mahallesi’ni 5 Temmuz’da ele geçirilmesiyle sürdü.

Barka’nın güneyinde Sudan sınırında bulunan ve kabileler arası çekişmenin yaşanmasının yanı sıra Darfur bölgesinden isyancıların da bulunduğu El-Kurfa bölgesinde ise belirsizlik devam ediyor.

Trablus bölgesindeki gelişmeler

Başkent Trablus bölgesindeki gelişmeler ise Misrata Tugaylarının, UMH’yi ve Ulusal Kurtuluş Hükümeti’ni destekleyenler olarak bölünmesiyle şekillendi.

Başta Haysem et-Tacuri’nin yönettiği Trablus Devrimcileri Tugayı ile Abdulgani el-Kikli liderliğindeki Caydırıcı Güç olmak üzere UMH taraftarı birlikler Misrata Tugaylarını yenilgiye uğrattı. Böylece Serrac liderliğindeki UMH, Trablus’ta kontrolü ele aldı.

Son dönemde yaşanan gelişmeler, Libya’nın askeri ve siyasi haritasını geçen yıla göre önemli ölçüde değiştirdi. Bugünkü haritada Hafter’e bağlı güçlerin ülkenin doğu ve güney kesimlerinde geniş alanlarda kontrolü ele aldığı görülüyor.

Bingazi’yi tamamen ele geçiren, Derne cephesinde durumu kendi istediği şekilde kontrol altında tutan Hafter’in gözünü Trablus’a dikme ihtimali olduğu öne sürülürken dün yeni bir ateşkes haberi geldi.