Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, bir alışveriş merkezinde (AVM) ne kadar uzun süre kalınırsa, hastalık kapma olasılığının o kadar arttığını belirterek, “O yüzden mümkün olduğu kadar işimizi bitirip çıkmamız lazım. AVM’ler vakit geçirilebilecek yerler değil, özellikle kış aylarında.” dedi.

Ceyhan yaptığı açıklamada, AVM’lerin kalabalık ve sirkülasyonu fazla olduğu için “sağlık açısından riskli alanlar” kategorisinde değerlendirilebileceğini söyledi.

Her hastalığın bulaştırma özelliği ve mesafesinin faklı olduğunu aktaran Ceylan, şöyle konuştu:

“AVM’nin üçüncü katında bulunan bir çocukta su çiçeği varsa eğer, zemin katında başka duyarlı bir kişiye o virüsü bulaştırabilir. Çünkü bunlar (virüsler) küçük damlacıklarla taşınıyor. Onun bir öksürüğüyle virüsler havada uzun süre asılı kalıyor ve sirkülasyon ile dolaşıyor. Bazı hastalıklar var ki daha büyük damlacıklarla taşınıyor. Bunlar çok uzak mesafeye gitmiyor, bir iki metre ancak gidebiliyor ve sonra yere doğru çöküyor. Siz hastayla bir metre mesafede durduğunuz zaman bulaşabilir ama en çok buluşma yolu, onlar öksürüyor ve bakteri bir yere konuyor, siz de gidip ellediğiniz zaman elinizi de ağzınıza burnunuza sürdüğünüz zaman bulaşıyor.”

“Virüsler yüzde 50 oranında gözden giriyor”

Ceyhan, AVM’lerde vakit geçiren kişilere hijyen açısından, şu önerilerde bulundu:

“Virüsler daha çok burun ve ağız yoluyla giriyor ama virüsler yüzde 50 oranında gözden giriyor. Dolayısıyla göze dokunduğunuzda da girebilir. O yüzden temel şey el temizliği. AVM’lere gittiğiniz zaman ne olursa olsun nereye dokunursanız elinizi temizlemeniz lazım. AVM’lerde dolaştığınız için sürekli elinizi de yıkayamazsınız. Bu sebeple insanların ceplerinde ya da çantalarında dezenfektan taşımalarını öneriyoruz. Böyle bir durumda hemen çıkarıp ellerini temizleyecekler.”

Ceyhan, “Bir AVM’de ne kadar uzun süre kalırsanız bir hastalık kapma olasılığınız o kadar fazla artar. O yüzden mümkün olduğu kadar işimizi bitirip çıkmamız lazım. AVM’ler vakit geçirilebilecek yerler değil, özellikle kış aylarında.” ifadelerini kullandı.

“Para hastalık getiriyor”

Kış aylarında paralarla bulaşan hastalıklara da değinen Ceyhan, yaz ve kış aylarında insanlara paradan farklı mikropların bulaşabildiğini dile getirdi.

Paranın elden ele dolaştığı için adeta “mikrop yuvası” olduğuna işaret eden Ceyhan, şunları kaydetti:

“Bir yere gittiniz ve alışveriş yaptınız, size para üstü verildi. O paraya da dokunduktan sonra mutlaka el temizliği yapılması gerekmektedir. Çünkü bir çok çalışma var bunu gösteren, inanılmaz cinste ve sayıda mikrop var o paraların üzerinde. Paralar birçok hastalığa ve salgınlara neden olmuştur. Özellikle paralar dokunduktan sonra el temizliği çok önemli. Dolmuşlarda mesela; toplu taşıma araçları da çok büyük risk taşıyor. Çünkü orada daha yakın temas içerisindesiniz. Bir belediye otobüsünü ya da dolmuşu düşünün, insanlar birkaç santim mesafe ile durmak zorunda. Hele orada kullanılan paraları alıp ellediyseniz ve bunu elinizi ağzınıza burnunuza götürmeden bir el temizliği yapmak lazım.”

“Grip virüsü AVM’lerde zatürreye dönüşebilir”

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Cem Yardımcı da özellikle büyükşehirlerde bireylerin kışın en çok tercih ettiği mekanların başında AVM’lerin geldiğini, değişen yaşam tarzı ve alışkanlıklara paralel olarak sayıları hızla artan AVM’lerin kendine özgü hastalıkları da beraberinde getirdiğini söyledi.

AVM’lerde karşılaşılan enfeksiyonların sağlık açısından tehlike saçtığını kaydeden Yardımcı, içinde restoran, sinema ve daha birçok ihtiyacın karşılanabileceği mekanların bulunduğu AVM’lerde bulaşıcı hastalıkların kol gezdiğini, AVM’lerin çeşitli bakteri ve virüslerin kolayca bulunmasına ve yayılmasına neden olabildiğini anlattı.

Yardımcı, “Solunum yolu enfeksiyonlarının öncülerinden biri olan mevsimsel grip, sonbahar ve kış aylarında birçok insanı etkileyen halsizlik, yorgunluk ve ateşin eşlik ettiği influenza denilen virüsün neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığı taşıyan kişilerin hapşırık ve öksürük gibi solunum salgılarının havada asılı kalmasıyla ortaya çıkan damlacıklarla hastalık yayılabilmektedir. Özellikle alışveriş merkezi gibi kalabalık yerlerde virüsün işi çok kolaydır. Hastalık basit üst solunum yolu enfeksiyonu bulgularından zatürreye kadar ilerleyebilmektedir. Yani grip virüsü AVM’lerde zatürreye dönüşebilir.” diye konuştu.

Alışveriş merkezlerinde tuvalet kullanımının da bir hayli fazla olduğunun altını çizen Yardımcı, “AVM’lerin en kirli yeri olan tuvaletlerden sindirim sistemi ve üriner sistem enfeksiyonlarına neden olabilen bakteriler kolaylıkla bulaşabilmektedir. Tuvalet, tuvalet kapıları, klozet kapakları ve musluklar bu bakterilerin kolaylıkla barınabileceği uygun nem ve ısıya sahip yerlerdir. Tuvaletlerin kullanımı sonrasında bol su ve sabunla el temizliğinin yapılması, muslukları kapatırken ve kapıdan çıkarken kağıt havlu kullanılması bu bakterilerin bulaşmasını önleyecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

“Yemek masalarını temizlemeden oturmayın”

Restoran katlarında masaların ortak kullanıldığını ve “hızlı tüketim” dolayısıyla hijyenin yeterince sağlanamadığını aktaran Yardımcı, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Kalabalığın artmasıyla birlikte restoranlarda da yoğunluk artmakta ve ortak kullanılan masalar bu hızlı tüketim sırasında uygun olarak temizlenememektedir. Bunun sonucunda gıda yoluyla bulaşabilen ve özellikle bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi bulgularla ortaya çıkan sindirim sistemi enfeksiyonları ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple kişiler kullanacakları yemek masalarını temizlemeden oturmamalıdır. Dezenfektan özellikli ıslak mendillerle masa temizliğinin sağlanması, temizliğinden şüphe edilen ortamlardan uzak durulması gerekmektedir.”

Yardımcı, AVM’lerde insanların sıklıkla temas ettikleri asansör düğmeleri, yürüyen merdivenlerin bantları, para çekme cihazları ve alışveriş sepetleri gibi yüzeylere ilişkin de, “Bu yüzeylere dokunduktan sonra mutlaka eller yıkanmalı ya da dezenfektan kullanılmalı.” diye konuştu.