Uzmanlar, gençlerde ve sporcularda ani ölümlerin büyük oranda kalp kasında anormal kalınlaşma, kalp kası hastalıkları, kalbin iltihaplanması ve kalp kası ile iletim sisteminde doğuşsal hücresel düzeyde elektriksel sorunlardan kaynaklandığını belirterek, spora başlanılmadan önce spor hekimi ya da kardiyoloji uzmanınca değerlendirme yapılması gerektiğini belirtti.

Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Başar Candemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kalp hastalıklarının ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer aldığını belirtti.

Kalp hastalıklarının gençlerde ve sporcularda egzersiz sırasında ve sonrasında ani ölümlere yol açabildiğinin altını çizen Candemir, özellikle profesyonel seviyede lisanslı atletlerde ani ölümlerle karşılaşıldığını söyledi.

Profesyonel spor yapmayan çocuk ve genç yetişkinlerin de spor sırasında aniden yaşamını yitirebildiğini ifade eden Candemir, “Bu olayların en az yarısının kalp nedenli olduğu bilinmektedir. Bunun önlenmesi için düzenli spor ve egzersiz programları öncesinde detaylı bir kalp muayenesi ve testleri yapılmalı. Hayatını yitiren sporculara bakıldığında bunların yaklaşık yüzde 40’ında yapısal kalp hastalıkları tespit edilmektedir ve vakaların büyük çoğunluğu erkektir.” bilgisini verdi.

Doç. Dr. Candemir, genç ve sporcularda kalp hastalıklarına bağlı görülen ani ölümlerin farklı nedenlerinin olabildiğine işaret ederek, “En sık ani ölüm nedenleri, kalp kasında anormal kalınlaşma, kalp yetmezliği yapan kalp kasını tutan hastalıklar, kalbin herhangi bir nedenle iltihabı, kalp kası veya iletim sisteminde doğuşsal hücresel düzeyde elektriksel sorunlar olup, genel kanının aksine kalp damar tıkanıklıkları göreceli olarak az görülmektedir. Başka bir deyişle gençlerde ve genç sporcularda ölüm nedeni genellikle kalp krizi olmamaktadır.” diye konuştu.

“Hekim, spora devam edilmesi ya da kesilmesi konusunda yönlendirecek”

Yeni eğitim öğretim döneminin başlamasıyla okul ya da kulüplerde birçok öğrencinin spora başlayacağını ifade eden Candemir, sağlıklı bir hayat için sporun bir ömür boyu sürecek davranış biçimi haline gelmesi ve her yaşta uygun seviyede fiziksel aktivitede bulunulması gerektiğini vurguladı.

Özellikle sporla daha profesyonel düzeyde ilgilenmek isteyen çocuklara, gençlere ve ailelerine antremanlara başlamadan uyarılarda bulunan Candemir, şunları kaydetti:

“Yüksek seviyede efor gerektiren bir spor yapmayı düşünen tüm gençlerde, bu tür olayları önlemek ve kontrol edebilmek için spor hekimleri ya da kardiyoloji uzmanlarınca değerlendirme yapılmalı. Değerlendirme kapsamında, hekim tarafından sporcu ya da sporcu adayı gencin ve ailesinin detaylı sağlık öyküsü alınmalı. Kalp kasının ve kalbin iletim sisteminin doğru çalışmasını incelemek üzere kalpte meydana gelen elektriksel faaliyetin kaydedildiği elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografi yapılmalı.

Ailede genç yaşta ani ölüm hikayesi, spor öncesi veya spor sırasında bayılma veya ciddi baş dönmesi veya göğüs ağrısı, aniden başlayan çarpıntı şeklindeki bulgular olup olmadığına dikkat edilmeli. Kuşkulanılan bazı vakalarda ise kalp MR, bilgisayarlı tomografi, efor testi, holter ve çeşitli genetik testler yapılarak daha detaylı inceleme gerekebilir.”

Hekimin değerlendirmesine göre spora devam edilip edilmeyeceğine karar verilmesi gerektiğine dikkati çeken Candemir, hem Türk Kardiyoloji Cemiyeti hem de Avrupa Kardiyoloji Cemiyetince bu yıl yayımlanan raporlar doğrultusunda, hekimlerin gençlere spora devam edilmesi veya kesilmesi konusunda yapacağı yönlendirmelere uyulmasının çok önemli oluğunu sözlerine ekledi.