İran’a nükleer programı ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmamasından ötürü uygulanan ambargoların resmen geçen hafta kalkmasının ardından Batı ülkeleri arasında ilk ziyaretini İtalya’ya gerçekleştiren İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İtalya Başbakanı Matteo Renzi ile Roma’daki tarihi Capitolini Müzesi’nde bir araya geldi.

Baş başa görüşmenin ardından iki lider, ülkeleri arasında ticari ve ekonomik bakımdan yeni bir dönemi başlatan 17 anlaşmanın imza törenine geçti.

Renzi ve Ruhani’nin hazır bulunduğu imza töreninde, İtalya ile İran arasında 7’si devletlerarası, 10’u da kurumsal olmak üzere 17 ikili anlaşmaya ilgili bakan, bakan yardımcıları ve kurum temsilcileri imza attı.

İmzalanan anlaşmalar, İran’da belirli demiryolları hatlarının İtalyan devlet demiryolunca geliştirilmesi, yüksek hızlı tren, sağlık ve eczacılık sektörü ile enerji firmaları Saipem ve İran Gaz şirketi arasında işbirliğini ve İran’ın Trieste Limanı’ndan daha sık yararlanmasını içeriyor.

Renzi’nin açıklamaları

İmza töreninin ardından basına açıklama yapan Renzi, konuk Cumhurbaşkanı Ruhani’nin İran’ın Batı’ya açılımını İtalya’dan başlatmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Halklarımız arasındaki tarihi dostluk, geçmişe olduğu kadar geleceğe dair de bir işaret” dedi.

İtalya Başbakanı Renzi, bugün ülkeleri arasında İpek Yolu’nu da yenilediklerini söyledi. 

Ruhani’nin bu ziyaretinin “olağanüstü bir değişimin işareti” olduğunu kaydeden Matteo Renzi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Viyana’da imzalanan anlaşma, sadece İran için değil, tüm bölge için bir barış dönemine yönelik ilk adım olabilir. Beraber çalışmak için çabalayacağız. Sıcak senaryolar içinde, Suriye’den başlamak üzere birlikte çalışılabilir. Nükleer konusunda bir anlaşmaya vardık. Suriye konusunda da barışçıl bir çözüm, demokratik bir geçiş, bölgeye barışı getirmek ve hep birlikte DAEŞ terörüne karşı çıkmak için çalışabiliriz.”

Renzi, Ruhani’ye, İtalya’nın bölgedeki tüm dostlarının barış istediğini aktararak, “Bunu, Suudi dostlarımıza, İsrailli dostlarımıza da söyleme imkanı buldum. Cumhurbaşkanı Ruhani’nin, bölgedeki barış için temel bir rol oynayabileceğine eminim” diye konuştu. 

Ruhani ile toplantının iki ülke arasındaki dostluk ilişkilerinde yeni bir fırsat olduğunun altını çizen Renzi, “Sizin bu ziyaretiniz, teröre karşı mücadeleyi kazanmada çok önemli. İran’ın varlığıyla bu mücadele daha kolay olacak” dedi.

Renzi’nin konuşması sırasında İran’ın ihtilaf halinde olduğu Suudi Arabistan ve İsrail’den “Suudi dostlarımız, İsrailli dostlarımız” diye bahsetmesi karşısında Ruhani’nin tebessüm etmesi dikkati çekti.

Ruhani’nin açıklamaları

İtalya’yı 1999’dan bu yana ziyaret eden ilk İran Cumhurbaşkanı olan Ruhani de “İtalya’da kendimizi evimizde gibi hissediyoruz. İtalya ile geçmişe dayanan ilişkilerimiz var. Bu nedenle Avrupa’daki gezimize İtalya’dan başladık” ifadesini kullandı.

Ülkesinin İtalya için bir iş merkezi olabileceğini dile getiren Ruhani, Avrupalı yatırımcıları, İran’a çekecek koşulları yaratmak gerektiğini kaydetti.

Ruhani, ülkesinin, Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Üyesi 5 ülke ve Almanya’dan oluşan P5+1 ülkeleriyle vardığı nükleer anlaşmayı “siyasi bir mucize” şeklinde niteleyerek, “Nükleer konusunda varılan tarihi anlaşmada izlenen yöntem, Ortadoğu’da istikrarlı bir barış bulmak için uygulanmalı. Bölgemizin güvenliği askeri müdahalelerle değil, siyasi yollarla sağlanabilir” şeklinde konuştu.

İtalya’nın da İran’ın da barış için çalışmaya hazır olduğunu ifade eden Ruhani, “İran, terörle mücadelede ilk sırada. Bu, böyle olmasaydı, durum çok daha zor olurdu” dedi. Ruhani, Afganistan’da olduğu gibi İran ile İtalya’nın Ortadoğu’da barış için birlikte çalışması gerektiğini söyledi.

Roma’daki temaslarına İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ve Başbakan Renzi ile görüşerek başlayan Ruhani, İran-İtalyan iş forumuna da katılacak.

İtalya Cumhuriyet Senatosu Başkanı Pietro Grasso ile bir araya gelecek olan Ruhani, daha sonra Vatikan’a geçerek Katolik aleminin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus ile görüşecek.

İtalya’ya heyetteki kadınlara el sıkışmama uyarısı, heykellere edep tedbiri

Bu arada İtalya, İran heyetinin talebi üzerine her zaman uyguladığı bazı unsurlarda değişiklik yaptı. 

İtalyan basınına göre, hem Cumhurbaşkanı Mattarella ile yenen öğle yemeğinde, hem de Başbakan Renzi ile bir araya gelinen akşam yemeğinde sofraya şarap konmadı. 

Yine İran, İtalyan tarafındaki erkeklerin, heyetlerindeki kadınların ellerini sıkmamaları uyarısında bulundu. Asıl tepki çeken son uygulama ise, Renzi ve Ruhani’nin görüşme gerçekleştirdiği Capitolini Müzeleri’nde hayata geçirildi. 

Corriere Della Sera gazetesinin görüntülü olarak belgelediği habere göre, basın açıklaması öncesi iki lider müzelerin bir kısmını birlikte gezdi. İtalyan yetkililer, İran lideri ve beraberindekilerin görmemesi için, çıplak olan heykellerin hepsini beyaz karton kutularla kapattı. Corriere Della Sera bunu, “İran Cumhurbaşkanı ve Renzi’nin buluşmasında, olağanüstü edep tedbirleri” diye eleştirdi.