Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Başkanı Fethi Hinginar, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, Türkiye ekonomisinde 2015’in kazançsız geçilmesi halinde 2016’nın da riske gireceğini belirtti. Hinginar, “Toplumun tüm kesimlerinin beklediği, ülkemiz gündeminde siyasi ve ekonomik istikrarın hızla sağlanmasıdır” dedi.

 

Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 2,3 büyüdüğünü, yılın ilk 5 ayında Türkiye’nin ihracatının ise yüzde 8,3 gerilediğini anımsatan Hinginar, olumsuz gidişatın Türk ekonomisinin itici gücü konumundaki inşaat ve ilgili sektörlerle aşılabileceğine işaret etti.

 

Önceki yılın ilk yarısından bu yana inşaat işlerinde yaşanan sınırlı ve kademeli toparlanmanın, mayıs ayında yeniden sınırlı ölçüde arttığını belirten Hinginar, haziranda, alınan yeni inşaat işlerindeki artışın yüzde 2,2 ile göreceli olarak hızlandığını aktardı. 

 

“İkinci yarıdaki daralma durmazsa…”

 

Hinginar, “Hükümetin kurulma süreci olan yılın ikinci çeyrek verilerinden de çok olumlu sinyaller gelmediği görülmekte. Bu nedenle eğer 2015’in ikinci yarısında yaşanan daralma durmazsa, ekonomide bu yıl için hedeflenen yüzde 4’lük büyüme seviyesini yakalamak da zorlaşacaktır” değerlendirmesini yaptı. 

 

Türkiye’de konut fiyatlarında yıllık artışın yüzde 7,4 olduğunu ifade eden Hinginar, “Yeni konutların yıllık fiyat artışları ise enflasyonun altında kalmaya devam ediyor. Son bir yılda yeni konut fiyatlarında en yüksek artış yüzde 8,3 oranı ile 3+1 tipi konutlarda olmayı sürdürmektedir. Bu rakamların reel sektör açısından etkisinin ise koalisyon hükümetinin ekonomi politikaları ve uygulamalarıyla, kademeli olarak ortaya çıkacağını söylemek gerçekçi olacaktır” diye konuştu.

 

Hinginar, İMSAD’ın 2015 Haziran Aylık Sektörel Raporu’ndan bazı rakamları paylaşarak şu yorumları yaptı:

 

“Alınan yeni inşaat işleri haziran ayındaki artışla 2014’ün aynı ayına göre 3,8 puan daha yukarıda gerçekleşmiştir. 2015’in ocak-mayıs dönemini kapsayan ilk 5 ayında konut satışlarının, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,4 oranında artarak 524 bin 423 adede ulaştığını görüyoruz. Mayıs ayı satışları, mart ve nisan ayı satışlarının altında kalmıştır. Konut satışları beklentilerin üzerinde gerçekleşmeye devam etmekle birlikte, artış hızında yavaşlama bekleniyor.

 

Bilindiği gibi birinci el satışları, yeni konut başlangıçları için önemli bir gösterge. 2015’in ilk 5 ayında, birinci el konut satışlarının yüzde 16,3 artarak 231 bin 719 adet olarak gerçekleştiğini görüyoruz. İkinci el konut satışları ise aynı dönemde yüzde 25,8 artmış ve 292 bin 704 adet olmuştur. Konut satışlarında birinci ve ikinci elde artış yaşanması, konut talebinin sürdüğünü göstermesi açısından önemlidir.”

 

“Faizler yükselmesine rağmen hiçbir yabancı satışı iptal etmedi”

 

Makro İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Uyan ise konut piyasasında seçim sonrası bankaların kredi faizlerini yükseltmesi nedeniyle bir şaşkınlık oluştuğunu, ancak faizlerin rayına oturmasıyla bunun geride kaldığını söyledi.

 

Makro İnşaat’ın seçimden bir hafta önce Emlak Çadırı’nda açık artırmaya çıkan tüm konut ve dükkanlarının satıldığını dile getiren Uyan, “Seçimden önce satılan konutların satış işlemleri hızla devam ediyor. Seçim sonrası dönemde de kredi faizlerinin yükselmesine rağmen konut alanlar yaptıkları yatırımlardan vazgeçmedi. Bu satışlar tüketicinin ekonomiye olan güveninin ispatıdır. Güven endekslerine baktığımızda da Tüketici Güven Endeksi’nin ve İnşaat Sektörü Güven Endeksi’nin haziran ayında yükselişe geçtiğini görüyoruz. Bu tablo da önümüzdeki günlerde satışların artarak sektörün daha da hareketleneceğini gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.

 

Uyan, finans sektörünü durumdan vazife çıkarmakla suçlayarak şu ifadeleri kullandı:

 

“Hükümetin kurulamaması düşüncesi ve bu durumu faiz artırmak için fırsat olarak değerlendiren bankalar sektörde kısa bir süre şaşkınlığa neden olsa da ekonomiye olan güven yatırımların tekrar normal seyrine dönmesini sağladı. 13 yıldır gelinen noktada Türkiye ekonomisi bu tür küçük dalgalardan etkilenmeyecek denli güçlü olduğunu ispatladı. Yine Emlak Çadırı’ndan örnek verecek olursak, en son satışını yaptığımız bağımsız birimlerde yabancı yatırımcılar da yatırım yaptı ve kredi faizlerinin yükselmesine rağmen hiçbir satışı iptal etmediler.”

 

“Kredi ile yatırım yapacaklar faizle yatıp kalkıyor”

 

Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir de seçim sonrasında gayrimenkul piyasasında bir durgunluk yaşandığını belirterek, “Bu durgunlukta yaz döneminde ve hatta ramazan ayı içinde olmamızın da katkısının bulunduğunu vurgulamak gerekir. Öte yandan konut talebi olan vatandaşların taleplerini ertelemediklerini gözlemliyoruz. Yatırım maksatlı alım yapacak olan kesimin ise beklemeyi tercih etme eğiliminde olduğunu görüyoruz. Bu süreçte, fiyatı çok yüksek olan ya da lokasyon itibarıyla prim potansiyeli taşımayan projelerde durgunluk olduğunu duyuyoruz” ifadelerini kullandı.

 

Oturmak için konut alacakların, yatırım amaçlı konut edinenlere göre daha hızlı hareket ettiğini dile getiren Demir, “Yatırım yapmak üzere konut alacak olanlar hele bir de kredi kullanacaklarsa bekleyip piyasada yaşanacak gelişmeleri gözlemlemeyi tercih ediyorlar. Faiz oranlarıyla yatıp kalkıyorlar adeta… Siyasetin alacağı şekle göre yatırımını planlayanların yoğunlukta olduğunu gözlemliyoruz” dedi.

 

“Belirsizlik ortamı şu anda gayrimenkul saatini ‘bekle’ pozisyonunda tutuyor”

 

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Fatih Tosun ise sektör oyuncuları ile sohbetlerinden konut satışlarında seçim öncesinde yakalanan ivmenin kaybedildiğinin anlaşıldığını söyledi.

 

Yılın ilk 5 ayında ilk defa satılan konut oranının bu yıl yüzde 51 seviyesine gerilediğini anlatan Tosun, bu oranın 2013’te yüzde 56 olduğunu belirtti. Tosun, toplam konut satışı anlamında son 2 yılda yüzde 21 oranında artan konut satışı içerisinde, ikincil satışların oranının yükseldiğini, ilk kez satılan konut oranının ise gerilediğini dile getirdi.

 

Fatih Tosun, konut stokunun yoğun olduğu yerlerde satışların iyi olmadığını kaydederek, “Ancak burada seçimin etkisinden ziyade proje ve bölgenin etkisi daha büyüktür. Yani aslında seçimlere kadar piyasanın beklentisi pozitifti ve konut satışlarının eğrisi yukarıyı gösteriyordu. Ancak seçimlerden kaynaklı belirsizlik ortamı şu anda gayrimenkul saatini ‘bekle’ pozisyonunda tutuyor” ifadelerini kullandı.

 

TSKB Gayrimenkul Değerleme İdari İşler ve İş Geliştirme Müdürü Özge Aklar da önceki 2 yıl içerisinde, konut fiyat ve kira rakamlarındaki artışın gayrimenkulün iyi bir yatırım aracı olduğunu kanıtladığını belirterek, “Hem yeni konut projelerindeki ilk el satışlar, hem de ikinci el satışlar arttı. Seçim öncesi süreçte, frene basmayan inşaat sektörü, eğer koalisyon süreci beklenen siyasi istikrar ortamını sağlayamaz ise bu defa frene basmak durumunda kalabilir” diye konuştu.