AYŞEGÜL GÜRAL AKTÜRK

Rusya ile yaşanan uçak krizinin ardından gelen ithalat yasakları ve terör nedeniyle yavaşlayan turizm, üreticileri meyve ağaçlarını kesme noktasına getirdi. Bir çok ürünün ellerinde kaldığından yakınan Bursalı üreticiler, soğuk hava depolarının elma, armut gibi ihraç ürünleriyle dolu olduğuna dikkat çekti.

Gürsu Ziraat Odası Başkanı Kamil Dönmez, Rusya’nın ithalat yasağını kaldırdığı ürünler içerisinde Bursalı üreticileri rahatlatacak bir kalem olmadığını söyledi. Rusya’nın büyük bir pazar olduğuna vurgu yapan Dönmez, ”Rusya, bizim çoğu ürünümüzü gönderdiğimiz bir ülke. Yasakların kalkması, tarım ürünlerinin bu ülkeye gitmesi Türk tarımı ve çiftçisi için mutlaka artı değer olacaktır. Umuyoruz ki Rusya, 2017’de hasat zamanına kadar meyve sebzedeki yasakları da kaldırır. Bu hem bölgemiz hem de Türk tarımı için iyi olur. Ürünlerimiz Rusya’ya giderse biz de nefes alırız. Umudumuz var. Baktığımız zaman iki ülke liderleri de bu konuda sıcak. Hava da biraz yumuşadı gibi görünüyor. Bakanımız Faruk Çelik’in de yasakların kalkması için girişimleri olduğunu görüyoruz” dedi.

YÜZDE 60’LIK REKOLTE KAYBI

Rekolte kayıplarına da dikkat çeken Dönmez, 2016’da Gürsu’da yüzde 60’lık bir rekolte kaybı oluştuğunu kaydetti. ”Bunun da kendi içinde yüzde 30-40’ı soğuk pası dediğimiz şeylerden etkilendi” diyen Dönmez, yüzde 100 hatasız ürün oranının yüzde 25-30’larda kaldığını anlattı. Dönmez şöyle devam etti: ”Bir yandan dua ediyoruz. Bu sene normal rekolte olsaydı Rusya krizi, Güneydoğu’daki terör olayları gibi etkilere baktığınız zaman fiyatlar birim anlamında çok aşağılara giderdi. Armut şuanda toplamda 2 liraysa belki 50 kuruşa düşerdi. Yani bu kadar az üretim olmasına rağmen kalite anlamında bu fiyatlarda dolaşıyorsa çok olduğu zaman ne olurdu bilemiyorum. Bu yönden sevinelim mi üzülelim mi ayrı bir olay. Üreticinin eline geçen paraya baktığınız zaman miktar geçen senenin yarısı” diye konuştu. Dönmez, ellerinde kalan ürünlerin soğuk hava depolarında beklediğini belirtti.

TARLASININ BİR KISMINI SATANLAR VAR

Kestel Ziraat Odası Başkanı Fevzi Fırtına, Bursa olarak tamamen ihracata yönelik ürünler yetiştirdiklerini ifade etti. Elma, armut ve şeftalinin depolarda olduğuna ve maliyetin altında fiyatlarla satıldığına dikkat çeken Fırtına, üreticinin borcunu ödeyebilmek adına tarlasının bir kısmını sattığını ileri sürdü. Rusya’nın kendileri için bir deniz olduğunun altını çizen Fırtına şunları kaydetti:

”Ciddi döviz girdisi sağlıyorduk. Bunlardan bir kaç seneden beri mahrum kaldık. Ciddi önlemler alınması gerek. Bahçelerimizde elmayı, şeftaliyi armudu keser hale getirdik. Üretici tarım dışına çıkıyor, bahçeyi bitiriyor. Çiftçiler depolarda elmayı, armudu maliyetin altına satamaz durumda. Rusya’ya saplanıp kalmanın anlamı yok. Rusya bir alternatif, dipsiz bir deniz. Eğer satabilirsek bunun Kazakistan’ı, Tacikistan’ı, Türkmenistan’ı, Azerbaycan’ı, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, İskandinav ülkeleri var. Bunların bizim meyvemize, sebzemize ihtiyacı var. Yeni pazarlara yönelip oralara da ürün satalım.”

DEPOLAR AĞZINA KADAR DOLU

Devlet büyüklerinin Rusya’ya veya diğer ülkelere giderken yanlarında sanayicilerden oluşan bir heyet götürdüklerini hatırlatan Fırtına, söz konusu iş gezilerine çiftçi birliklerinden temsilcilerin de olmasını istedi. Soğuk hava depolarının ağzına kadar dolu olduğunu bir tane bile ihracatçının bu ürünlerle ilgilenmediğini vurgulayan Fırtına, Kestel’de yaşanan olumsuz hava koşulları nedeniyle yüzde 58’lik bir rekolte kaybı oluştuğunu da hatırlattı. Tarım AŞ ile ilgili de konuşan Fırtına, Tarım AŞ’nin tabana oturtulması ve üreticiyle ortak plan içinde hareket etmesi gerektiğini dile getirerek, ancak böyle depolardaki meyvelerin değer bulacağını kaydetti.

2017’DEN UMUTLUYUZ

Osmangazi Ziraat Odası Başkanı Hakan Ekim, Rusya’ya yaş sebze meyve ihracatının 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 74 düştüğünü ifade etti. Çiftçinin 2017’den umutlu olduğuna işaret eden Ekim, ”Umuyoruz ki 2106 gibi kötü bir sezon geçirmeyiz. 2016’da bir çok üründe hava şartlarından dolayı büyük kayıplarımız oldu. 2017’de hava şartlarının iyi gitmesini ve kaliteli ürün elde etmeyi ardından da iyi bir satış ve ihracat yapabilmeyi bekliyoruz. BU yıl üretici için çok kötü bir sezondu. Borç ertelemeleri üreticiye biraz nefes aldırıyor” dedi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ile sürekli irtibat halinde olduklarını anlatan Ekim, bakanlık çalışmalarını desteklerini söyledi. Rusya’nın ithalat yasağını kaldırdığı ürünlerin şuan sadece Akdeniz bölgesini ilgilendirdiğine dikkat çeken Ekim, bütün çiftçilerin kalkınmasının birbirine bağlı olduğunu ve yasakların kalkmasının tüm çiftçilere moral olarak yansıyacağını savundu.

TURİZMDEKİ DÜŞÜŞ DE VURDU

Hala armut, şeftali gibi ürünlerin soğuk hava depolarında olduğuna vurgu yapan Hakan Ekim, şunları kaydetti: ”Bizim ürünlerimizde bir birikim var. Depolarda bekleyen ürünümüz çok. Elma 10 kuruşa kadar düştü. Depolar full. Ufak ufak iç pazara gönderiliyor. Yaşanan bu durumu sırf ihracat olarak değerlendirmemek lazım. Bizim Akdeniz’de bir turizm potansiyelimiz vardı. Rusya ile olan kriz ve terörün getirdiği olumsuzluk bunu etkiledi. Turizm olmayınca iç piyasa da boğuluyor. Turizm bizim büyük kapımız. Yaş meyve sebzenin tüketildiği sektörün en başında ihracatın dışında turizm de geliyor. Ege ve Akdeniz bölgesine çok ürün gidiyordu. Yaşanan bu sıkıntıyı sırf Rusya’nın uçak krizine bağlamak doğru değil. Terörün bitmesini istiyoruz. Sırf ihracata bakmamak lazım.”