Filistin siyasi hayatında adı birçok tartışmalı meselenin merkezinde yer alan Muhammed Dahlan, Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas) ile Mısır arasındaki normalleşme süreci ve Körfez kriziyle bir kez daha odak noktası oldu.

Fetih Hareketi’nden 6 yıl önce ihraç edilen Dahlan, 26 Temmuz’da Hamas’ın kontrolündeki Gazze’de düzenlenen Filistin Yasama Konseyi toplantısına video konferans yöntemiyle katıldı. Burada yaptığı konuşmada, “Gazze’nin kahraman

halkının umutlarını tekrar yeşertmek için Hamas’taki kardeşlerimizle ortak çabalarda bulunuyoruz.” diyen Dahlan, önce Gazze’de, daha sonra Filistin’de üstleneceği yeni rolün sinyallerini verdi.

Hamas-Fetih gerginliğinden faydalanıyor

Filistin siyasetinin en tartışmalı isimlerinden, “gölge adam” olarak nitelenen Dahlan’ın yeniden ortaya çıkışında Körfez bölgesindeki krizin ve Hamas ile Fetih arasında yıllardır süren gerginliğin payı büyük.

Hamas’ın önemli destekçilerinden Katar’ın bazı Arap ülkeleri tarafından boykot edilmesi, Gazze Şeridi’ndeki insani krizin giderek derinleşmesi ve Filistin yönetiminin Gazze’ye dolaylı baskıları Hamas’ı Mısır ile ilişkileri düzeltmesi için Dahlan’a yönlendirdi.

Hamas’ın, Fetih’ten ihraç edilen Dahlan ile ortak çıkar gereği yakınlık kurduğunu belirten Filistinli analistler de bu yakınlaşmanın Hamas-Fetih gerginliğinden kaynaklandığı ve Dahlan ile böyle bir ittifakın Filistin’deki bölünmüşlüğü daha da derinleştireceği görüşünde.

Siyasi uzmanlar, Hamas’ın çıkar ilişkisine karşın Dahlan’ın hedefinin Hamas’ı başta Katar olmak üzere direnişe destek veren ülkelerden uzaklaştırmak, Filistin toplumundaki prestijini yitirmesini sağlamak ve İsrail’e karşı güçsüzleştirmek olduğunu kaydediyor.

“İsrail Dahlan’ı destekliyor”

Filistinli analistlere göre, Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) desteğini alan Dahlan’ı İsrail de destekliyor. İsrail’in Dahlan’ı desteklemesinin en önemli nedeni olarak, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın rakibi ve Hamas’ı Gazze’de zayıflatacak “maddi güce ve tabana sahip” olması gösteriliyor.

Analistler, “ABD ve İsrail’in favori aktörü” olarak öne çıkan Dahlan’ın, hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle orta vadede Filistin siyasetinde ciddi gerilimlere neden olacağını ancak toplumsal bazda güçlü bir rol üstleneceğini ifade ediyor.

Muhammed Dahlan kimdir?

Gazze Şeridi’nin güneyinde yer alan Han Yunus kasabasında 1961’de dünyaya gelen Muhammed Dahlan, Fetih Hareketi içindeki çalışmaları nedeniyle genç yaşta İsrail hapishaneleri ile tanıştı. Hapiste geçirdiği sürede İbranice öğrendi.

1993’teki Oslo Anlaşması’nın ardından Gazze’de oluşturulan 20 bin kişilik Filistin Önleyici Gücü’nün başına geçerek CIA ve İsrail istihbarat servisleriyle sürekli temas haline giren Dahlan, Yasir Arafat ile rekabet etmeye başladı.

Dahlan’ın liderlik ettiği önleyici gücün hapishanedeki Hamas üyelerine işkence ettiği iddiaları ve elde ettiği güç nedeniyle Gazze’nin adı “Dahlanistan” olarak anılmaya başladı.

Filistin’in en tartışmalı ismine yönelik “sınır geçiş noktasından elde edilen gelirlerden bir milyon şekele (yaklaşık bir milyon TL) yakın miktarı zimmetine geçirdiği” iddiaları ise Dahlan hakkında konuşulan ilk yolsuzluk suçlaması değildi.

ABD ve İsrail ile “şüpheli” ilişkiler geliştiren Dahlan, İsrail’in Gazze’deki işgali boyunca kanlı siyasi hamlelerle pozisyonunu güçlendirmeye devam etti. Dahlan’ın “kendi kontrolündeki özel ordusu için Hamas ve diğer İslami gruplara karşı kullanmak üzere ABD ve İsrail’den silah aldığı” iddiaları da büyük yankı uyandırdı.

İsrail’in 2005’te Gazze’den çekilmesi ve 2006’daki seçimlerin Hamas’ın zaferiyle sonuçlanmasının ardından Dahlan, Fetih saflarında Hamas’a karşı “kanlı ve kirli bir kampanya” başlattı.

ABD merkezli “Vanity Fair” dergisi, Hamas’ın 2006’daki seçim zaferi sonrasında Washington yönetiminin Hamas’ı iktidardan uzaklaştırmak için hazırladığı komplonun merkezinde Dahlan’ın olduğunu ifade etti.

ABD ve AB’nin favori ismi

Muhammed Dahlan, Gazze’den mağlup bir şekilde çekilirken, Batı Şeria’ya Ulusal Güvenlik Danışmanı koltuğunu da kaybetmiş olarak döndü.

Batı Şeria’ya geçmesinin ardından Dahlan, Hamas-Fetih çekişmesinde gerilimi artırarak ABD ve İsrail’e hizmet etmekle suçlandı. Dahlan’a çeşitli suçlamalar yönelten Batı Şeria’daki Fetih içinde yer alan isimler de Dahlan’ın Gazze’deki ezeli rakibi Hamas lideri İsmail Heniyye gibi suikast girişimine maruz kaldı.

Fetih yetkilileri farklı mecralarda yaptığı açıklamalarda “ABD’deki George Bush yönetimi ve Avrupa Birliği’nin (AB) Dahlan’ı başkan yardımcılığına getirmesi için Abbas’a baskı yaptığını” dile getirdi.