Kültür ve Turizm Bakanlığınca, Türkiye’de ticari amaçlı film çekmek isteyen yapımcılarla ortak yapım sinema filmlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanan “Film Çekim İzinleri ve Ortak Yapımlar Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlandı. 

Ortak yapımların niteliklerine, ortak yapım başvurusuna ve değerlendirilmesine, Türkiye’de çekilecek sinema ve dizi filmleri için izin verilmesine, film çekim ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin hükümleri kapsayan yönetmelikte, ortak yapımların özellikleri şöyle belirlendi:

“İkili ortak yapımlarda, tarafların finansal katılım payı yüzde 10’dan, çok taraflı ortak yapımlarda tarafların finansal katılım payı yüzde 5’ten az, yüzde 80’den çok olamayacak. Ortak yapım sinema filmlerinin jeneriklerinde, tanıtım ve reklamlarında ortak yapımcı ülkelerin her birinin adı belirtilecek. Filmin nihai kopyası, tarafların müştereken kararlaştırdıkları yerde saklanacak ve taraflar bu kopyaya erişim hakkına sahip olacak. Aksi kararlaştırılmadıkça film, uluslararası festivallere ve yarışmalara finansal katılım payı en çok olan ortak yapımcının ülkesi adına, eşit finansal katılımla üretilen filmlerde ise yönetmenin ülkesi adına katılacak.

Kota uygulayan bir ülkeye ihraç edilmesi halinde ortak yapım, finansal katılım payı yüksek ülkenin kotasına, eşit finansal katılımla üretilmesi halinde en iyi koşullarda ihraç edebilecek ülkenin kotasına dahil edilecek. Bunların dışındaki durumlarda ise yönetmenin ülkesinin kotasında olacak.”

Ortak yapım başvurusu

Ortak yapım müracaatı, yerli yapımcı tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenen başvuru formu ve belgelerin Sinema Genel Müdürlüğüne iletilmesiyle yapılacak.

Genel Müdürlükçe yapılacak incelemenin ardından belirlenen eksiklikler, başvuru sahibine bildirilecek.

Eksik belgeleri 15 iş gününde tamamlanmayan, insan onuruna aykırı, pornografik içerik barındıran, ayrımcılığı, nefreti, şiddeti destekleyen projeler ile finansal katılım payı en fazla olan ortak yapımcının ülkesinin yetkili kurumundan geçici ortak yapım belgesi alınmaksızın yapılan başvurular değerlendirmeye alınmayacak.

Bakanlık, başvuruları değerlendirirken, yapımcıların yeterli teknik ve mali olanaklara sahip ve yerli yapımcının ilgili alan meslek birliğine üye olması gibi ölçütleri göz önünde bulunduracak.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, gerekli gördüğü hallerde sinema ve dizi filmlerinin Türkiye’de gerçekleştirilecek çekimlerinde çalışacak yabancıların yurda giriş çıkışı ve çalışma izni ile filmin yapımında kullanılacak malzemelerin yurda giriş çıkışı konusunda ilgili kurumlar nezdinde gerekli girişimlerde bulunabilecek.

Yerli yapımcı, film tamamlandıktan sonra, filmin dili Türkçe ise dijital sinema paketi formatındaki nihai kopyasını, film yabancı dilde ise orijinal ve Türkçe altyazılarını içeren dijital sinema paketi formatındaki nihai kopyasını teslim edecek. Filmin teslim edilmemesi halinde yerli yapımcı, yeni bir proje için ortak yapım başvurusunda bulunamayacak.

Yabancı yapımcılar için çekim izni

Türkiye’de ticari amaçlı film çekmek isteyen yabancı yapımcılara çekim izinleri Sinema Genel Müdürlüğünce verilecek.

Yabancı yapımcılar için çekim izni başvuru formu ve belgeleri Bakanlıkça belirlenecek.

Başvurular, Genel Müdürlüğe çekimlerin başlamasından en az 10 iş günü önce yapılacak. Uygun bulunanlar için başvuruda belirtilen süre boyunca geçerli olacak izin belgesi düzenlenip, başvuru sahibine iletilecek.

Alınan çekim izni, çekimin gerçekleştirileceği mahallin en büyük mülki idare amirliğinden, özel izin gerektiren mahaller söz konusu olduğunda ise o mahallin bağlı olduğu kamu kurumu veya kuruluşundan izin alma zorunluluğunu ortadan kaldırmayacak.

Yerli yapımcılar için çekim bildirimi

Türkiye’de ticari amaçlı film çekmek isteyen yerli yapımcılar, film çekim bildirimlerini, çekimlerin başlamasından en az 5 iş günü öncesinden, söz konusu mahallin en büyük mülki idari amirliğine yapacak.

Yerli yapımcılar için çekim bildirimi başvuru formu ve belgeleri Bakanlıkça belirlenecek.

Çekim bildirimi, özel izin gerektiren mahaller söz konusu olduğunda o mahallin bağlı olduğu kamu kurumu veya kuruluşundan ayrıca izin alma zorunluluğunu ortadan kaldırmayacak.

Mihmandar çalıştırılması

Türkiye’deki yabancı film çekimlerinde T.C. vatandaşı en az bir mihmandarın çalıştırılması veya Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş ticaret şirketlerinden hizmet alınması zorunluğu bulunacak.

Yabancı yapımcıların çekim izni, başvuruda beyan edilen bilgi ve belgelerin gerçeğe aykırı olduğunun tespiti halinde, verildiği yetkili makamca iptal edilip çalışmalar durdurulacak.

Yerli yapımcılarca yapılan çekim bildiriminde beyan edilen bilgi ya da belgelerin gerçeğe aykırı olduğunun belirlenmesi halinde, çalışmalara çekim mahallinin en büyük mülki idari amirliğince son verilecek.

Film Çekim Koordinasyon Komisyonu

Türkiye’deki film çekimlerine ilişkin ihtiyaç ve çözümlerin tespiti, kurumlar arası koordinasyonun sağlanması, iş ve işlemlerin hızlı ve etkin yürütülmesi ile film çekim ücret tarifesinin ve çekim güvenliği esaslarının belirlenmesini teminen, Kültür ve Turizm Bakanlığınca ihtiyaç duyulan illerde Film Çekim Koordinasyon Komisyonu oluşturulacak.

Komisyon, ilin valisi ya da vali tarafından görevlendirilecek bir vali yardımcısının başkanlığında, Bakanlık temsilcisi, büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediyesi temsilcisi, diğer illerde belediye temsilcisi, il kültür ve turizm müdürlüğü, il çevre ve şehircilik müdürlüğü, il emniyet müdürlüğü, il tarım ve orman müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı il müdürlüğü temsilcileri ile sinema alanında faaliyet gösteren yapımcı meslek birlikleri temsilcilerinden oluşacak. Yapımcı meslek birlikleri temsilcisi sayısı 3’ü geçmeyecek.

Komisyon ihtiyaç duyulan hallerde, görüşlerine başvurmak üzere diğer kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ile özel sektör temsilcilerini toplantıya davet edebilecek.

Sinema ve dizi filmlere yönelik film çekim ücret tarifesini ve çekim güvenliğine ilişkin esasları belirleyecek komisyon, en az 7 üyenin katılımıyla toplanacak ve en az 6 üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alacak. Komisyon kararları, Bakan onayıyla yürürlüğe girecek. Tarifede belirlenen ücret, çekim yapılan yerden/alandan sorumlu olan kamu kurum ve kuruluşlarının ya da mahalli idarelerin muhasebe birimlerinin ilgili hesaplarına yatırılacak.

Çekim yapılan yerden/alandan sorumlu kamu kurum ve kuruluşlarının, merkezi yönetim bütçesine dahil kamu kurum ve kuruluşları olması durumunda, ücret tutarı genel bütçeye gelir kaydedilecek.

Yılda en az bir kez toplanacak

Film Çekim Koordinasyon Komisyonu kurulan illerde, komisyonca tarife belirlenmesinden önce yapılan film çekim başvuruları hariç olmak üzere daha önce belirlenmiş tarifeler uygulanmayacak.

Yılda en az bir kez toplanacak komisyonun sekretarya hizmetleri, il kültür ve turizm müdürlüğünce yerine getirilecek.

Bu yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar veya ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanacak.

Öte yandan, 12 Ağustos 2005 tarihli ve 25904 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sinematografik Ortak Yapımlar ve Türkiye’de Ticari Amaçlı Film Çekmek İsteyen Yerli ve Yabancı Yapımcılar Hakkında Yönetmelik, yürürlükten kaldırıldı.