Kadınlarda büyük psikolojik ve sosyolojik etkiler gösteren bir rahatsızlık olan idrar kaçırma, toplumumuzda çoğu zaman bir sır gibi saklanıyor ve doktora dahi anlatılmaya utanılan bir durum olarak karşımıza çıkıyor.

Sürekli ped kullanmaya bağlı olarak vajinada enfeksiyonlara hatta kimi zaman cinsel sorunlara bile sebebiyet verebilen idrar kaçırmanın birçok nedene bağlı olabileceğini anlatan Üroloji Uzmanı Dr. Cem Şah, kadınların neredeyse yarısını etkileyen bu hastalık ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.

EN ÇOK KADINLARI ETKİLİYOR

İdrar kaçırmanın aslında toplumda sık görülen bir durum olduğunu belirten Dr. Cem Şah, “Bu sorun kadınları daha çok etkiliyor. Literatüre baktığımızda erkeklere göre 2-3 kat daha fazla olduğunu görüyoruz. Kadınlarda 30 yaşın üzerinde görülmeye başlayan bu sorun 60 yaşından sonra kadınların yüzde 40’tan fazlasını etkiliyor. Utanma ve toplumda sık görülmesi sebebiyle neredeyse normal yaşamın bir parçası olarak algılandığından doktora başvurma sayısı ise yetersiz oluyor. Cinsel ve psikolojik problemler, özgüven sorunları, huzursuzluk ve depresyon gibi sorunlar bu hastalıktan muzdarip kadınlarda daha fazla görülüyor” diyor.

İŞTE SEBEPLERİ…

“Sorun birçok sebebe bağlı olarak meydana gelişebiliyor. İleri yaş, obezite, sigara içimi, astım ve kronik bronşit, mesanede veya vajinada oluşabilecek enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, menopoz, mesane taşları veya tümörleri, rahimin alınması, zorlu gerçekleşen doğumlar, hormonal değişimler, bazı nörolojik hastalıklar, mesane çıkım darlıkları idrar kaçırmanın nedenleri olabilir” diyen Dr. Cem Şah, bu hastalığın 3 tipi olduğunu söylüyor:

Sıkışma tipi idrar kaçırma

Görülme sıklığı yüzde 25 ila 30 oranındadır. Çok sıkışmış gibi acil idrar yapma isteği ile birlikte veya bu hissin hemen sonrasında görülen idrar kaçırmadır. Bu sorunla doktora başvuran hastaların büyük çoğunluğunda esas neden bilinememektedir. Mesane, gelen idrarla dolarken ani ve kontrolsüz kasılmalar meydana gelir. Bu kontrolsüz kasılmalar sonucu acil idrar yapma zorunluluğu ve yetiştiremeyip idrar kaçırma ortaya çıkar.

Hapşırma, ıkınma, zıplama, öksürme gibi karın içi basıncının arttığı durumların meydana getirdiği idrar kaçırma tipidir. Kadınların yaklaşık yüzde 30 ila 35’inde görülür. Mesane boynu ve üretranın anatomik destek yapılarının zayıflaması sonucunda oluşur. Bu şikâyet nedeniyle bir uzmana başvuran kadınlarda aynı zamanda rahim ve idrar kesesinin taban kısmının da aşağıya yani vajene doğru kısmen veya ileri derecede sarkma durumu olabilir.

Karma tip idrar kaçırma

En sık kaçırma tipidir, stres ve sıkışma tipi idrar kaçırmanın bir arada olması durumudur. Kadınlar arasındaki görülme oranı yaklaşık yüzde 40’dır.

CERRAHİ DIŞI YÖNTEMLER 

İlaç tedavisi: İstem dışı mesane kasılmaları engelleyen antikolinerjik ilaçlar kullanılır.

Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri: Günlük sıvı alımının en az 1500 ml civarında olması önerilir. Alkol ve yiyeceklerin alımının, kafeinli sıvıların (çay-kahve, çikolata) tüketiminin azaltılması hastalık şiddetini azaltır. Acı, baharat ve asidik gıdalardan da uzak durulmalıdır. Kabızlık tedavisi ve varsa diyabetin kontrol altına alınması önemlidir.

Pelvik taban kas egzersizleri (Kegel): Vajina ve makat etrafını saran kasların beraber kasılarak idrar ve gaz çıkışını durduracakmış gibi davranılması hedeflenir. Bu egzersizlerin süresi ve sayısı gün geçtikçe arttırılır.

Mesanenin eğitimi: Haftalık artan süreler ile sadece belirli zamanlarda idrar yapmanın öğretildiği ve hasta uyumuna göre 6-8 hafta süren bir programdır. İdeal kiloyu korumak ve sigarayı bırakmak ise tüm idrar kaçırma tiplerinde etkisi olan bir yöntemdir.

Cerrahi yöntem

Cerrahi yöntem pratiktir ve başarı şansı yüksektir. Yapılan bilimsel çalışmalarda idrar kaçırmanın asıl sebebinin “pelvis tabanındaki kas desteğinin yetersizliği” olduğunun anlaşıldığını söyleyen Dr. Cem Şah, “Özellikle stres tipi idrar kaçırmada son yıllarda popüler olan askı ameliyatları günü birlik olacak şekilde ve genel anesteziye gerek kalmadan bölgesel anestezi yöntemiyle yapılabiliyor. 

Hastanede yatmayı gerektirmeyen bu yöntem neredeyse yüzde 90’lara varan oranda başarılı oluyor. Medikal tedaviye dirençli sıkışma tipi idrar kaçırmada ise mesaneye botoks enjeksiyonu da bir cerrahi seçenek olarak tercih edilebiliyor” diyor.