SEYİT GÜNDOĞAN

Anayasa Mahkemesi, dershanelerin kapatılarak özel okula dönüşmesini öngören kanun maddesini önceki gün iptal etti, eğitim camiası karıştı.

Türkiye’de yaklaşık 3 bin 500 dershane bulunuyordu. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından 400 dershane  kapısına kilit vururken, 2 bin 280 dershane ise dönüşüm için başvurdu, 850 dershane de özel okula dönüşüp öğrenci kaydı aldı. AYM’nin kararına sevinen ancak hazırlıksız yakalanan sektör, “şimdi ne olacak” sorusuna yanıt arıyor. Özel okula dönüşen kurumların ne olacağı, temel liselere kayıt yaptıran öğrencilerin durumu, özel okul olmak için başvuru yapan kurumların başvurularını geri çekip çekmeyeceği en büyük tartışma konuları… AYM kararının kapsamı ve nasıl uygulanacağı konusu için Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı bekleniyor. 

O DERSHANELERE NE OLACAK?

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yayımlanan listeye göre, temel lise olmak için başvuru yapan kurumlardan 850’sine onay verildi. AYM’nin kararıyla dönüşümü tamamlamayan dershaneler ise faaliyetine devam edebilecek. Dönüşümü tamamlanan dershaneler ise yeni başvuru yaparak tekrar dershane statüsüne dönebilecek. Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeni yol haritası için AYM’den gerekçeli kararı beklediği, eğer 1 Eylül’den sonra gerekçe yayımlanırsa dershanelerin ancak 1 yıl sonra 2016’da açılacağı belirtiliyor. 

ÖĞRENCİLER NASIL ETKİLENİR?

Bir diğer sorun ise temel liselere kayıt yaptırıp senet imzalayan ve ücret ödemeye başlayan öğrenciler… Velilerin AYM kararının ardından kayıtlarını geri almak istedikleri, dershane temsilcilerinin de “isteyen veliye ücretini geri öderiz” dediği ifade ediliyor ancak bütün kurumların böyle davranıp davranmayacağı bilinmiyor.  

YENİ YASAL DÜZENLEME ŞART

Eğitimciler ve hukukçulara göre dönüşüm onayı alan, kapanan ya da dönüşüm başvurusu yapan kurumların bakanlığa tazminat davası açma hakkı yok… Çünkü yapılan işlemler mevcut kanunlara göre yapıldı. Ayrıca kanunlarda ‘dershane’ ibaresi geçmediği için şimdi dershane olarak kalmak isteyen kurumları bakanlığın yasal zemine oturtması için yeni bir kanun hazırlaması gerekecek. 

“BU KARARI BEKLEMİYORDUM”

CHP’nin başvurusu üzerine dershanelerin kapatılmasını düzenleyen ilgili yasadaki maddeleri oy çokluğuyla iptal eden AYM’nin kararına ilk tepki Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’dan geldi.

“Bu kararı beklemiyordum” diyen Bakan Avcı, yeni bir yasal düzenleme gerekiyorsa bunun ancak Yüksek Mahkeme’den gelecek gerekçeli karara göre yapılabileceğini belirterek, şöyle konuştu: “Bakanlığa ulaşmış herhangi bir resmi karar yok. Mahkeme gerekçeli kararını açıklasın, hangi maddeyle ilgili olarak ne tür gerekçelerle ne karar verdi, onu net olarak görelim. Yönetmeliklerde ne tür değişiklikler yapacağımızı önceden planladık. Hangi gerekçeyle hangi madde iptal edildiyse onun karşılığında atacağımız adımları yine hep birlikte konuşuruz. Yeni bir yasa düzenleme çalışmamız yok. Böyle bir çalışmanın ancak iptal davasını açanlar tarafından gündeme getirilmesi beklenir. Ne eğitim sektörümüzün, ne özel eğitim sektörümüzün ne öğrencilerimizin ne velilerimizin tedirgin olmasını gerektirecek bir durum yok. Mevzuat dışı bıraktığımız dershane kavramı yasada olmayacağına göre, burada bir gri bölge oluşturuluyor demektir. Bu gri bölgenin düzenlenmesi işi de bakanlığa düşer.”

EĞİTİNCİLER NE DİYOR?

AYM’nin dershanelere hayat veren kararı eğitimcileri sevindirdi. Özel Dershaneler Birliği’ne göre “hukuk yerini buldu”, sendikacılara göre ise “AK Parti’nin eğitim politikaları iflas etti”.

Özel Dershaneler Birliği Bursa İl Temsilcisi İnanç Düzgün, 18 aydır mücadele ettiklerini, adaletin yerini bulduğunu ama geç kalındığını söyledi. Düzgün, “Bu  kararı Mayıs ayında bekliyorduk.  Artık dershaneler kapanmayancak, bu kesinlik kazandı. Sıkınıtı dönüşen kurumlarımızla ilgili olacak. Bakanlığın bu kurumlara geri dönüşüm hakkı vereceğini düşünüyoruz” dedi. 

“GÜNAHLARINDAN KURTULAMAZLAR…”

Türk Eğitim-Sen 2 Nol’lu Şube Başkanı Selçuk Türkoğlu ise, AYM kararını olumlu bularak, şöyle konuştu: “AK Parti’nin eğitim politikalarının iflası bir nevi ispatlanmıştır. 2015 Eylül’de dershaneler kapatılacak denmesinden dolayı pek çok dershane hazırlığını yapmadı, kapattı, öğrenci almadı, insanların hayatları, düzenleri allak bullak oldu, kurulu düzenleri bozuldu. Özellikle bu yıl dershaneler nasıl olsa olmayacak diye mecburiyetten özel okula çocuğunu yazdıranlar oldu. Onların da ciddi bir mağduriyetleri doğacak. Yani Türkiye’de hukukun ne yazık ki olmadığını Türkiye’nin tam anlamıyla eğitim anlamında bir kaos yaşadığını bir kez daha görmüş olduk. Hukuksuzluk gördüğü halde bu kararları alan eğitim yöneticileri ve AK Parti iktidarı, bu satten sonra bir bir hamamda 40 yıl yıkansa da günahlarından kurtulamazlar.”  

FARKLI YORUMLAYAN EĞİTİMCİLER DE VAR

Eğitim-Sen Şube Başkanı Güney Özkılınç da şu ifadeleri kullandı: “Dersanelerin kaldırılması halkın eğitimi eşit ve parasız ulaşması için yapılan bir uygulama değildi, daha çok özelin desteklendiği bir uygulamaydı. Ama paralel yapıyla mücadele altında piyasaya güçlendirildi. Devlet liselerinden fazla özel liseye ulaşmış bulunuyoruz. Biz hem özel okula temel liseye, hem de dersaneciliğe karşıyız. Devlet tüm olanaklarını devlet okullarına seferber etmeli.”

Eğitim-İş Şube Başkanı Özkan Rona ise şunları kaydetti: “Dershaneler bir ihtiyaç değil, sınav odaklı eğitim sisteminin bir sonucudur. Dershanelere duyulan ihtiyaç ortadan kaldırılmadan kapatılması büyük bir karmaşa yarattı. Şimdi verilen iptal kararı daha büyük bir kaos oluşturdu. Milyonlarca öğrenci velisinin derhaneleri kapatan AK Parti hükümetine duydukları öfke giderek büyümekteyken, Anayasa Mahkemesi bu toplumsal tepkiyi ortadan kaldırarak iktidara hayat öpücüğü verdi.”

‘POLİTİKALARI HÜKÜMET BELİRLER’

Başbakan Ahmet Davutoğlu’na, dershanelerin kapatılmasıyla ilgili yasayı iptal eden AYM kararı soruldu.

Daha gerekçeli kararın kamuoyuna ulaşmadığını belirten Davutoğlu, ‘Eğitim politikalarını belirleme hakkı siyasi iradeye aittir. Eğitim politikalarının ne olacağına karar verecek makam yürütme erkidir. Hukuka saygımız var, Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli izahını, çerçevesini göreceğiz ama bu konulardaki kararlı tutumumuzda da bir değişiklik olmadığını ifade etmek isterim. Değerlendirmelerimizi yapacağız. Alacağımız tedbirler hususunda kimsenin tereddüdü olmasın. Bu anlamda boşluk olmaması için gayret sarf edeceğiz’ dedi.