Osman Hamdi Bey’in 1906 ve 1907 yılları arasında farklı versiyonlarını çizdiği meşhur tablo Kaplumbağa Terbiyecisi, ardında yatan yüksek kompozisyonla okuyanları mest ediyor.
Sanatçı kimliğinin yanı sıra, Kadıköy’ün ilk belediye başkanı da olan Osman Hamdi Bey, eserlerinde toplum eleştirisi yapmaktan keyif alan bir ressamdı.
Yıllardır ününü yitirmeyen, sarsılmaz bir başarı yakalayan Kaplumbağa Terbiyecisi tablosu da, birçok eseri gibi aksak düzeni eleştirme ve yerme üzerine kuruluydu.
Hamdi Bey, tabloda yer alan yaşlı, bakımsız ve yorgun erkek figürünü kendisi olarak resmetmiş, elinde tutuşturduğu nakkare çalgısıyla da Mesnevi kültüründen gelen huzuru temsil etmişti. Tabloda bulunan 5 adet kaplumbağayı nakkare ile terbiye etmeye çalışan Osman Hamdi, bu tablosunda Osmanlı bürokrasisinin ne kadar ağır işlediğini anlatmaya çalışmıştır.
Öyle ki, sarayda birçok görevi bulunan Osman Hamdi, kendisini sorumluluklarını yerine getirmeyen astlarını düzene sokmaya çalışan bir terbiyeci, astlarını ise bir kaplumbağa olarak tasvir ederek, etkisi yıllar süren bir toplum eleştirisi yapmıştır.
Bu arada kaplumbağanın dünyada terbiye edilmesi en zor hayvanlardan biri olduğunu söylemekte fayda var.