İstanbul Sanayi Odasının (İSO) ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ 2015 yılı araştırmasının sonuçları açıklandı. Listeye 49 yeni firma girdi. Bunlardan 38’i geçen yıl İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında yer aldı. 11 firma ise geçen yılki İSO 1000 dışından doğrudan 2015 yılı ilk 500 sıralamasına dahil oldu. Tüpraş üretimden satışlarda 35 milyar 437 milyon lira ile birinci olarak yerini korudu. 14 milyar 732 milyon lira ile Ford Otomotiv ikinci, 9 milyar 998 milyon lira ile Arçelik üçüncü oldu. Koç grubu bünyesindeki bu şirketlerin üretim satışları 60 milyar lirayı aştı.
İLK 5’TE İKİ BURSALI
Oyak-Renault üçüncü sıradan dördüncü sıraya inerken, Arçelik dördüncülükten üçüncülüğe yükseldi. Tofaş da dokuzuncu sıradan beşinci sıraya çıktı. EÜAŞ beşinci sıradan altıncı sıraya indi. Ereğli Demir ve Çelik sekizinci sıradan yedinci sıraya yükselirken, geçen yıl 13. sırada bulunan Hyundai Assan bu sene sekinci sıradan girdiği ilk 10’da tek yeni kuruluş oldu. İskenderun Demir Çelik AŞ yedinci sıradan dokuzuncu sıraya indi. İçdaş Çelik Enerji altıncı sıradan onuncu sıraya düşerken, Aygaz 10. sıradan 13’üncülüğe indi. İlk 10’da kamudan sadece EÜAŞ yer aldı.
İHRACATIN YENİ LİDERİ FORD
-Üretici fiyatları ile en yüksek katma değer yaratan kuruluş Tüpraş oldu. İkinci sıradaki isminin açıklanmasını istemedi. Üçüncülük koltuğuna ise JTI Tütün oturdu.
-Tüpraş karda da şampiyon olurken, ikinci sırada Eti Maden, üçüncü sırada Ereğli Demir ve Çelik, dördüncü sırada ise İskenderun Demir ve Çelik yer aldı.
-En fazla kar eden ilk iki şirket değişti. İlk iki sırada yer alan Ereğli Demir ve Çelik ve İskenderun Demir ve Çelik yerlerini Tüpraş ve Eti Maden’e bıraktı.
-En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş 2015 yılında Ford Otomotiv, Tüpraş ve Oyak-Renault oldu. İlk üç değişmedi ama Tüpraş bu alanda liderliği Ford’a bıraktı.
-En fazla ihracat yapan ilk 10 kuruluşun toplam ihracat tutarı 19 milyar dolar, ilk 500 kuruluşun gerçekleştirdiği toplam dış satım ise 53,4 milyar dolar oldu.
-İSO 500 listesinde, Borsa İstanbul işlem gören 80 şirket yer alırken, bu şirketlerin üretimden satışları 157,8 milyar lira ile İSO 500’ün toplamının yüzde 35’i oldu.
KARIN ÜÇTE İKİSİ FİNANSMANA GİDİYOR
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, İSO 500’ün reel ekonominin bir anlamda check-up sonuçlarını gösterdiğini vurguladı. Bahçıvan, 2015 yılında İSO 500’ü oluşturan sanayi şirketlerinin 2014 yılında 421,2 milyar lira olan üretimden net satışlarının 2015 yılında yüzde 7 artarak 450,5 milyar lira olarak gerçekleştiğini söyledi. Sanayicinin esas faaliyetlerinden elde ettiği karın 2014 yılına göre ciddi şekilde arttığını dile getiren Bahçıvan, ”2014’te 30 milyar 457 milyon lira olan faaliyet karı yüzde 44,9’luk bir artışla 44 milyar 144 milyon liraya çıkarılmış” dedi.
Buna karşın sanayicinin finansman giderlerinin anormal yükseldiğine dikkati çeken Bahçıvan, şöyle devam etti: ”Yüzde 75,1’lik artışa dikkatinizi çekmek istiyorum. Yani sanayici elde ettiği 44 milyar lira karın 28 milyar lirasını, bir başka ifadeyle yüzde 63,4’ünü, finansman gideri olarak kaybediyor. Bir başka deyişle, sanayicinin dişiyle tırnağıyla kazandığı paranın neredeyse üçte ikisi finansmana gidiyor. Bu kabul edilebilir, sürdürülebilir bir durum değil. Burada bankaları suçlamak istemiyorum, ancak böyle bir modelle sanayinin çarklarının sağlıklı olarak dönmesi çok kolay görünmüyor.”
YEŞİM SEKTÖRÜN GURURU
Nergis Holding’in amiral gemisi Yeşim, ”Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesine Bursa’dan adını yazdırmayı başaran tek hazır giyim ve konfeksiyon şirketi oldu. Şirket, 384 milyon 176 bin 388 lira ile devler liginde 298’inci sırada yer aldı.
ALTINCILARIN YÜKSELİŞİ
İSO 500 listesinde kıymetli madenler şirketlerinin yükselişi dikkati çekti. Geçen yıl listede 26’ıncı sırada bulunan İstanbul Altın Rafinerisi (İAR), bu yıl 12 basamak yükselerek 14’üncü sıraya yerleşirken, Nadir Metal Rafineri de 56’ıncı sıraya çıktı. Geçen yıl ilk 500 listesinde yer almayan Gram Altın Pazarlama da listeye bu yıl 207’inci sıradan girdi. Karakaş Atlantis Kıymetli Madenler ise 233’üncü sıraya yükseld
İŞTE SANAYİDE İLK 10
Sıra Kuruluş Üretimden Satışlar (Net) (TL)
1 Tüpraş 35.437.857.256
2 Ford 14.732.855.608
3 Arçelik 9.998.905.712
4 Oyak-Renault 9.893.409.307
5 Tofaş 8.434.241.768
6 EÜAŞ 6.794.953.087
7 Ereğli Demir. 6.475.141.395
8 Hyundai Assan 6.236.714.393
9 İskenderun Dem. 5.890.461.750
10 İçdaş 5.773.475.786
DEVLER LİGİNDE 36 BURSALI VAR
Sıra Kuruluş Üretimden Satış (Net-TL)
4 Oyak-Renault 9.893.409.307
5 Tofaş 8.434.241.768
22 Bosch 2.937.537.726
28 Borçelik 2.371.000.305
49 Sütaş 1.755.522.860
96 Türk Prysmian 928.625.248
114 Delphi 837.743.234
119 Adı açıklanmadı
131 Componenta 750.972.791
141 Beyçelik Gestamp 719.249.309
155 Cargill Tarım 642.901.939
157 Asil Çelik 639.805.308
159 Korteks 637.120.701
169 Matlı Yem 609.080.547
178 Aunde Teknik 584.759.788
182 Coşkunöz Metal 564.544.642
196 Gemlik Gübre 537.087.192
264 Hastavuk 413.033.576
282 Trakya Cam 401.493.112
298 Yeşim Tekstil 384.176.388
300 Bosch Rexroth 380.949.554
313 Adı açıklanmadı
317 Eker 364.374.690
353 Durmazlar 327.180.995
361 Leoni Kablo 323.276.881
371 Akbaşlar Teks. 316.332.796
382 Marmarabirlik 304.350.563
387 B-Plas 302.415.526
424 Yazaki Wiring 276.543.044
438- Özdilek 267.502.275
443- Ermetal 262.644.517
445- Küçükçalık 260.946.054
450- Erikli 258.153.383
464- Çemtaş 247.953.623
486- Bursa Beton 233.912.930
489- BPO B-Plas 231.753.159.