Osmanlı Devleti’nde bir dönem her yıl ramazan ayının 15’inde Topkapı Sarayı’nda ziyarete açılan “Hırka-i Saadet”e dokundurulduğu için büyük manevi öneme sahip el bezlerinden (destimal-i şerif) biri Bursa Kent Müzesi’nde sergileniyor.

Bursa’daki destimal-i şerif, soyu Akkoyunlulara uzanan, Osmanlı döneminde 56 paşa çıkaran ve kuşaktan kuşağa geçen Bosna Hersek Sancak Beyliğini dört asır yürüten “Çengiç” ailesinin, müzeye bağışladığı barutluktan çıktı.

Sultan 2’nci Abdülhamid tarafından Haydar Çengiç’e hediye edilen, üzerinde Osmanlıca yazılar bulunan ve manevi değeri büyük olan destimal-i şerif ramazan ayı dolayısıyla ziyarete açıldı.

Müzenin ziyaretçileri büyük ilgi gösterdikleri destimal-i şerifi inceleyerek, görevlilerden bilgi alıyor.

Bursa Kent Müzesi Koordinatörü Ahmet Erdönmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık 1,5 yıl önce Bursa’nın köklü ailelerinden Çengiç ailesinin son ferdi Leyla İlova’nın, atalarından kalan kılıç, ateşli silah, tılsımlı gömlek, tekstil malzemeleri, ferman, barutluk gibi eşyaları müzeye bağışladığını söyledi.

Söz konusu eşyaları müzede sergilediklerini belirten Erdönmez, “Bu eşyalar, bir yıl boyunca sergide kaldı. Bir gün silahları ve barutlukları temizlerken, barutluğu açtık, içinden bir bez tülbent çıktı. Tülbenti açtığımızda üzerinde bazı Osmanlıca yazılar olduğunu gördük. Ne olduğunu çözemedik. Daha sonra Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesindeki hocalar vasıtasıyla bunun destimal-i şerif olduğunu öğrendik” diye konuştu.

Erdönmez, Osmanlı Devleti zamanında Çengiç ailesinden birçok paşanın görev yaptığını dile getirdi.

Bu aileden bir paşanın 2’nci Abdülhamid döneminde görev yaptığını aktaran Erdönmez, “Bir ramazan ayında, Peygamber Efendimizin hırkası üzerine bu bez seriliyor ve Topkapı Sarayı eşrafı hırkayı ziyaret ediyor. Sonunda padişah, sevdiği, yakın hissettiği birine bu destimal-i şerifi hediye ediyor. Bu da Çengiç paşalarından biri. O da bunu saklıyor ve tesadüfen barutluğun içinden çıkıyor. Demek ki mendil, burada unutulmuş” diye konuştu.

Destimal-i şerif

Bazı kaynaklarda yer alan bilgilere göre, destimal, Farsçada el bezi, mendil anlamına geliyor. Destimal-i şerif ise Topkapı Sarayı’nda, kutsal emanetlerden Hazreti Muhammed’e ait Hırka-i Saadet ziyaretlerinde dağıtılan ince tülbentleri ifade ediyor.

Sarayda Enderunlular tarafından yıl boyunca tahta kalıplarla basılarak hazırlanan ve Osmanlıca yazılar bulunan destimaller, ramazan ayına kadar Hırka-i Saadet Dairesi’ndeki Destimal Odası’nda muhafaza edilirdi.

Topkapı Sarayı’nda her sene ramazanın 15’inci günü bir program düzenlenirdi. Hazreti Muhammed’in hırkası özel sandıktan çıkarılır ve önceden hazırlanmış destimaller ona tek tek dokundurulurdu. Daha sonra destimal-i şerif adıyla anılan bu mendiller misafirlere hediye edilirdi. Her bir misafir bu mendilleri ömür boyu özenle saklar, vefat ettiğinde kefenlenmeden önce yüzlerine kapatılmasını vasiyet ederdi.