Rize, Artvin, Trabzon, Gümüşhane, Giresun ve Ordu illerindeki vadilerin doğal varlıklarının değerlendirildiği 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, 2011 yılının Ağustos ayında dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlandı. TEMA Vakfı, daha sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen çalışma ile ilgili olarak, bir haftalık askı süresi içerisinde planın 36 maddesine itiraz etti.

Ancak itirazlardan sonuç alamayan TEMA, planın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle 2011 yılının Aralık ayında Danıştay’a dava açtı. Dava kapsamında 2013 yılının Kasım ayında Danıştay üyeleri ile birlikte aralarında Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) öğretim görevlilerinin yer aldığı bilirkişi heyeti, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 36 noktada 3 gün süreyle inceleme yaptı. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, bilirkişi raporunda bölgedeki önemli doğa koruma alanları, su havzaları ve tarım alanlarını korumadığına vurgu yapılan 6 ilin Çevre Düzeni Planı’nın yürütmesini durdurma kararı verdi.

TEMA VAKFI’NIN İTİRAZLARI KABUL EDİLDİ

Danıştay’ın verdiği karar, 14 Ocak tarihinde UYAP’ta yayınladı. TEMA Vakfı’na da ulaşan kararla Doğu Karadeniz’de ekosistemi, doğal ve kültürel varlıkların korunmasını tehdit eden pek çok planın yürütmesi durdurulmuş oldu. Karara göre dere yatakları ıslah çalışmaları, hidroelektrik santraller, Trabzon’un Yomra ilçesindeki sanayi alanı ve kentsel yerleşik alan olarak planlanan bölge, Rize ili İkizdere İlçesi’ndeki maden sanayi alanı olarak planlanan bölge, Yeşil Yol olarak bilinen, yayla turizmi kapsamında yaylalar arası entegrasyon projesi durduruldu. TEMA Vakfı, şimdi Danıştay’ın nihai kararını bekliyor.

TEMA VAKFI: PLANDA YER ALMAYAN PROJELERİN YAPIMI MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR

TEMA Vakfı Rize Temsilcisi Nevzat Özer, kararın Doğu Karadeniz Bölgesi’nde sayıları 500’ü aşan HES projeleri ile 2 bin 600 kilometre uzunluğunda, yayalarda ciddi değişimlere yol açacak Yeşil Yol projesinin geleceğini yakından ilgilendirdiğini belirterek şu değerlendirmede bulundu: 

“10 yıldır bölgenin geleceğini belirleyecek projelerin bütüncül olarak değerlendirilmesi gerektiğini söylüyorduk. Bugüne kadar verilen 100’e yakın yerel mahkeme kararlarında havza planlamalarına işaret edilmişti. Bu kez yargının en üst organı olan Danıştay bu kararları doğruladı. 10 yıldır savunduğumuz doğrular mahkemece kabul gördü. Bundan sonra bölgedeki her projenin Çevre Düzeni Planı’na uyumuna bakılacak. Bir proje geliştirilirken, diğer projelerle birlikte değerlendirilecek ve planda yer olması şartı aranacak. Karar, doğa koruma mücadelelerine önemli bir hukuki destek olacaktır. Bu yeni süreçte Çevre Düzeni Planı’nda yer almayan HES’ler ve Yeşil Yol projelesinin yapımı pek mümkün görünmüyor.”

YEŞİL YOL PROJESİ NEDİR?

Yeşil Yol, Samsun’dan başlayarak Ordu, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Trabzon, Rize ve Artvin’in yaylaları ve turizm merkezlerini üst koddan birbirine bağlayan yaklaşık 2 bin 600 kilometre uzunluğunda turizm yolu olarak planlandı. 7 metre genişliğinde gidiş- geliş tek şerit olarak planlanan yolun zemini taş parke döşemeli olacak. Bu yolla birlikte 40 noktada oteller, restoranlar ve kayak tesislerinden oluşan turizm merkezleri oluşturulacak. İki yıldır süren ve 90 milyon lira harcanan Yeşil Yol çalışmasının 2018 yılında tamamlanması planlanıyor.