Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko baş başa görüşme ve ardından gerçekleştirdikleri Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı sonrasında Devlet Başkanlığı İdaresi’nde ortak basın toplantısı düzenledi. 

Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı’nın altıncı kez gerçekleştiğini ve iki yıl aradan sonra Ukrayna’yı tekrar ziyaret etmekten duyduğu memnuniyeti ifade eden Erdoğan, şahsına ve heyetine gösterilen misafirperverlik dolayısıyla Poroşenko ve ekibine teşekkürlerini iletti. 

Erdoğan, toplantının iki ülke ve bölge için hayırlara vesile olmasını dileyerek, “Dostumuz, komşumuz ve stratejik ortağımız Ukrayna ile ilişkilerimiz her geçen gün gelişiyor, derinleşiyor. Evet 25’inci yıl dönümündeyiz, geriye kalan çeyrek asırda ilişkilerimizin en temel unsurları dostluk, dayanışma ve iş birliği olmuştur.” dedi. 

Ukrayna’nın bölgenin istikrarı, güvenliği ve barışı noktasında kilit ülkelerden biri olduğuna işaret eden Erdoğan, “Bu itibarla biz ikili ilişkilerimize hep stratejik bir vizyonla yaklaştık. Ukrayna’yı daha 2003 yılında öncelikli ortak ülkelerden biri ilan ettik. 2011’de de stratejik konseyi kurarak ilişkilerimizi en üst seviyeye çıkardık. 2012’de yürürlüğe giren vize muafiyeti anlaşmasının ardından, bu yıl kimlikle seyahat imkanını başlattık.” diye konuştu. 

“Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımadık ve tanımaya​cağız” 

Görüşmelerinde ikili ilişkileri kapsamlı bir şekilde ele alma imkanı bulduklarını söyleyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Karadeniz havzasının güvenliği dahil olmak üzere ülkelerimizi ilgilendiren uluslararası ve bölgesel konuları enine boyuna müzakere ettik. Değerli dostumla bu konularda eşgüdüm ve istişare halinde hareket etme konusunda mutabık kaldık. Sayın Poroşenko’ya Türkiye’nin Ukrayna’nın egemenliğini, Kırım dahil toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini desteklemeye devam edeceğini bir kez daha ifade ettim. Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımadık ve tanımayacağız. Ukrayna’nın ülkelerine sadakatlerini kanıtlamış Kırım Tatarlarına verdiği destekten büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Soydaşlarımızın durumunu yakından takip etmeye ve bu konuyu uluslararası kamuoyunun gündeminde tutmaya devam edeceğiz. Kırım’daki yasa dışı durumun aşılması için diplomasi ve hukuk çerçevesinde atılacak adımların önemine inanıyoruz. Bu konuda Ukrayna ile eşgüdüm halinde çalışmaya devam edeceğiz.”

Ukrayna’nın doğusundaki çatışmaların bir an önce sona ermesini temenni ettiklerini dile getiren Erdoğan, “Sorunun ancak uluslararası hukuk ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğü temelinde çözüme kavuşturulabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede Minsk sürecini destekliyoruz. Ukrayna halkı kendi kararlarını kendisi veren, demokratik, müreffeh, toplumun tüm kesimlerini kucaklayan bir ülkede yaşama arzusunu ortaya koymuştur. Bu arzuya herkesin saygı duyması gerekir. Biz bu çerçevede zorlu bir dönemde ortaya konan reform ve dönüşüm çabalarını önemsiyoruz. Bu çabaları desteklemeye de devam edeceğiz. Güçlü bir Ukrayna ülkemizin çıkarına olduğu gibi bölgesel barış ve düzen için de bir ihtiyaçtır.” değerlendirmesinde bulundu. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2015 yılında Poroşenko ile ikili ticareti 2023 yılı itibarıyla yüksek bir seviyeye çıkarma kararı aldıklarına değinerek, “Bugün mevcut gelişmeleri de göz önüne alarak 10 milyar dolar seviyesine çıkarma kararlılığını gösterdik. Arzu ettiğimiz seviyeye çıkabilmek için tabii ki çok çalışacağız.” diye konuştu.

İki ülke arasında serbest ticaret anlaşmasını bir an önce sonuçlandırma isteğini dile getiren Erdoğan, Poroşenko ile bu konularda mutabık olduklarını, ayrıca yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması ile çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmalarının imzalanmış olmasından memnuniyet duyduğunu söyledi. 

Erdoğan, görüşmelerinde ulaştırma, enerji, askeri ilişkiler, savunma sanayi, eğitim ve kültür alanlarında işbirliğini ilerletmek için atacakları adımları da ele aldıklarını bildirdi.

Ukrayna’da Türk diline ve kültürüne yönelik büyük ilgiye cevap vermek için Yunus Emre Türk Kültür Merkezi açılacağı bilgisini paylaşan Erdoğan, bu konuda destek veren Ukraynalı yetkililere teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bildiğiniz gibi Türk milleti geçtiğimiz yıl 250 insanını şehit verme pahasına bir darbe teşebbüsünü boşa çıkardı. Bu darbe girişiminin faili olan Feto örgütü dünyanın birçok ülkesinde farklı isimler altında faaliyet gösteriyor. Malesef eğitim kurumları bu yapının en önemli militan devşirme kaynaklarından biridir. Bu örgütle mücadele konusunda atabileceğimiz adımları da değerli dostum Sayın Poroşenko ile konuştuk.” dedi. 

Türkiye ve Ukrayna’nın ilişkilerini daha ileri mertebelere taşıma konusunda hemfikir olduğunu dile getiren Erdoğan, bugünkü görüşmeler ve anlaşmaların imzalanmasının bu iradeyi göstermesi bakımından çok önemli olduğunu vurguladı. 

“İnşallah önümüzdeki dönemde Türk ve Ukrayna halklarının birbirine daha da yakınlaştığını hep birlikte göreceğiz.” ifadesini kullanan Erdoğan, misafirperverliklerinden ötürü Poroşenko ve heyetine teşekkürlerini sundu. 

“Kırımlı kardeşlerimizi ken​dimizden ayrı görmedik”

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, cezaevindeki Kırım Tatarlarının durumuna ilişkin bir soru üzerine, “Cezaevinde olan Kırım Tatarı dostlarımızla ilgili her türlü girişim ve gayretin içindeyiz. Temenni ederim ki bu girişimlerin de neticesini alırız. Bunların takipçisiyiz. Kırım ile ilgili geçmişten bugüne tavrımız, bu konuyla ilgili ulusal ve uluslararası noktadaki yaklaşımımız bellidir. Kırımlı kardeşlerimizi kendimizden ayrı görmedik bundan sonra da görmeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.

Erdoğan, Türkiye ile ABD arasında vize işlemlerinin askıya alınmasına ilişkin de şunları kaydetti:

“Bu karar her şeyden önce çok çok üzüntü verici. Yani Ankara’da büyükelçinin böyle bir kararı alarak uygulamaya sokması üzüntü verici. Dışişleri Bakanlığımız yetkilileri konuyla ilgili bunu duydukları anda gerekli girişimlerde bulunmak suretiyle muhataplarını aramışlardır. Bakanımız bana bu konuyu ilettiği anda kendilerine sadece şunu söyledim, Türkiye bir hukuk devletidir. Her şeyden önce biz bir kabile değiliz, bir kabile devleti de değiliz. Onların açıkladığı metin neyse mütekabiliyet esasına dayalı olarak, ona göre o metnin karşı metnini aynen bizim de Amerika’da büyükelçimiz anında açıkladı. Süreç bundan ibarettir.”

İmza töreni

Erdoğan ve Poroşenko’nun basın toplantısı öncesi iki ülke arasındaki ortak bildiri, mutabakat zaptı ve anlaşmaların imza töreni gerçekleştirildi. 

“Türkiye Cumhuriyeti ve Ukrayna arasında Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Altıncı Toplantısı Sonuçlarına Dair Ortak Bildiri” Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko tarafından imzalandı.

“Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna arasında İkili İlişkilerin Geliştirilmesine ilişkin 2017-2019 Eylem Planı” ile “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi ile Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna Diplomasi Akademisi Arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Pavlo Klimkin tarafından imza altına alındı. 

“Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması” Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Ukrayna Başbakan Birinci Yardımcısı, Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanı Stepan Kubiv tarafından imzalandı.

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığının Engellenmesi Anlaşmasının Değiştirilmesine İlişkin Protokol”e Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Ukrayna Maliye Bakanı Yardımcısı Serhii Marchenko imza koydu.

“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu Arasında Coğrafi Bilgi Alanında İşbirliği Uygulama Protokolü” Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve Ukrayna Savunma Bakanı Stepan Poltorak tarafından imzalandı.

Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile Ukroboronprom arasında imzalanan 14 Mart 2017 tarihli iş birliği memorandumunun uygulanmasına yönelik eylem planı (Kara Platformları) ile Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile Ukroboronprom arasında imzalanan 10 Mayıs 2017 tarihli iş birliği memorandumunun uygulanmasına yönelik eylem planı (Hava Araçları), Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir ile Ukroboronprom Genel Müdür Yardımcısı Vladimir Kostaritskiy tarafından imzalandı. 

“Aselsan Taktik Telsiz ve İç Haberleşme Sistemleri Satış Sözleşmesi”ne Aselsan Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Özkol ile Ukrayna Devlet Dış Ticaret Şirketi Spets Techno Export Müdür Vekili Vladislav Belbas tarafından imza atıldı.   

Erdoğan, Poroşenko tarafından onuruna verilen yemeğe katıldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko tarafından onuruna verilen yemeğe katıldı.

Devlet Başkanlığı İdaresi’ndeki yemek, basına kapalı gerçekleşti. Yemekte, Ukrayna Parlamentosu Başkanı Andrey Parubiy de yer aldı.