Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), askeri stratejik konseptinin, ana program ve hedeflerinin belirlendiği “çok gizli” nitelikli Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantılarında yıllar içinde önemli değişiklikler yapıldı.

Toplantı masasındaki ilk değişiklik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakan olduğu dönemde şura başkanı iken, en köklü değişiklik ise Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yaşandı.

1972 yılında kurulan ve yalnızca barış dönemlerinde görev yapan Yüksek Askeri Şura, kanuna göre Başbakanın çağrısıyla yılda en az bir kez toplanıyor. “Çok gizli” nitelikli toplantıda, Genelkurmay Başkanlığınca hazırlanan askeri stratejik ana fikrin tespiti ve gerektiğinde yeniden gözden geçirilmesi, Silahlı Kuvvetlerin ana program ve hedefleriyle ilgili konular ele alınıyor.

Teamüllere göre yılda iki defa bir araya gelen şura üyelerinin toplantıları, kamuoyunda yaz ve kış dönemi şura toplantıları olarak adlandırılıyor. Kış dönemi toplantılarında Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve kabiliyetleri, bölgesel gelişmeler, terörle mücadele gibi konular ele alınırken, yaz dönemi şura toplantılarının ana başlığını terfi, atama ve emeklilik işlemleri oluşturuyor.

Masa düzeninde ilk değişiklik

Şura toplantısı dönem içinde birçok değişikliğe de sahne oldu. Yapılan değişiklik öncesi şura üyeleri Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Milli Savunma Bakanı, kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı, ordu komutanları ve donanma komutanının da bulunduğu orgeneral ve oramirallerden oluşuyordu. Genelkurmay Başkanlığının “Çakmak Salonu”nda yapılan toplantıda, “U” şeklindeki masanın başında Başbakan ve Genelkurmay Başkanı bulunuyordu.

Oturma düzenindeki ilk değişikliğe 2011 yılının Ağustos ayında gerçekleştirilen şura toplantısında gidildi. O dönem Başbakan olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, masanın başında tek başına otururken, sağ tarafında Genelkurmay Başkanvekili ve Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Necdet Özel, dönemin Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz yer aldı.

YAŞ üyelerinde değişiklik

Yüksek Askeri Şura’nın yapısındaki en büyük değişiklik ise FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yaşandı.

Düzenlemeyle başbakan yardımcılarının yanı sıra adalet, dış ve içişleri bakanları da toplantılara katılmaya başladı, ordu ve donanma komutanlarının ise şura üyelikleri kaldırıldı. Böylelikle başbakan başkanlığında toplanan şuranın üyeleri, genelkurmay başkanı, başbakan yardımcıları, adalet bakanı, dışişleri bakanı, içişleri bakanı, milli savunma bakanı ve kuvvet komutanları olarak yeniden belirlendi.

Şura toplantılarının ağustos ayında yapılması zorunluluğu kaldırıldı. Bunun yerine toplantının başbakanın çağrısıyla ihtiyaç duyulan zamanlarda yapılması kararlaştırıldı. Değişiklikle ayrıca daha önce Genelkurmay Başkanlığınca yürütülen şuranın sekretarya hizmetlerini yürütme görevi Milli Savunma Bakanlığına devredildi.

Önceden kuvvet komutanlığı yapma şartı bulunan Genelkurmay Başkanlığı için ise orgeneral rütbesinde bulunmak yeterli sayıldı.

Toplantı karargahtan çıkıyor

Daha önce Genelkurmay Başkanlığındaki “Çakmak Salonu”nda yapılan “çok gizli” nitelikli şura toplantısı, Genelkurmay Karargahı dışına üçüncü kez taşınmış oldu. Çankaya Köşkü’ndeki ilk şura toplantısı, FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında 28 Temmuz 2016’da gerçekleştirilmişti. Yıldırım başkanlığında Çankaya Köşkü’ndeki ikinci şura toplantısı ise 23 Ağustos 2016’da yapılmıştı.

Başbakan Yıldırım başkanlığında bugün yapılan Yüksek Askeri Şura toplantısına, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Başbakan Yardımcıları Bekir Bozdağ, Mehmet Şimşek, Fikri Işık, Recep Akdağ ve Hakan Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ile Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu ile Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal katıldı.

Daha önce üç gün süren YAŞ toplantıları, yapılan değişikliğin ardından bir günde tamamlanacak. YAŞ toplantısında alınan kararlar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından kamuoyuyla paylaşılacak.