Sindirim sistemi söz konusu olduğunda çözüm yollarında çeşitli besinler karşımıza çıkmakta ve kabızlık tedavisinde kullanılmaktadır. Bazı özel içerikli, bağırsaklara dost besinler bu dönemde bize yardımcı olmaktadır. Örneğin; kuru kayısı, kuru erik, kuru incir ya da sebzelerden kabak, salatalık, yeşil yapraklılar, taze meyvelerden kivi, mandalina gibi seçenekleri kabızlık durumlarında beslenme önerilerinde sıkça duymuşsunuzdur. Ya da diyara halk arasında bilenen adıyla ishalde ise armut, şeftali, pirinç, patates gibi besinlerin içerisindeki liflerin iyi geldiği de bilinir. Ancak muz konusunda kafalar biraz karışmaktadır. Muz hem ishal hem de kabızlıkta kullanılabilir bir besin olarak bilinmektedir. Bakalım araştırma sonuçları ve bilim dünyası muzun içeriğinin kabızlık durumuna etkisini nasıl açıklıyor.

MUZ, LİF İÇERİĞİ AÇISINDAN ZENGİN BİR BESİNDİR

Dünyanın en popüler ve yaz kış sıklıkla severek tüketilen meyvelerinden biridir. Tüketimde pratik oluşları, taneli değil tek tek porsiyonları, diğer meyvelere göre tatlılık oranları, kıvamlı besin dokuları sayesinde tercihlerde ön plana çıkmaktadır.
Önemli vitamin ve mineralleri içinde barındıran muz, lif bakımından oldukça değerli meyvedir. Ortalama bir orta boy muz yaklaşık 3.1 gram lif içermektedir. Günlük lif alımının en az 14 gram olması gerektiğini düşünüldüğünde bu rakam oldukça kıymetlidir.

Besinlerden gelen lifin kabızlığın rahatlamasına ve ishalin önlenmesine yardımcı olduğu uzun süredir araştırmalara konu olmaktadır. Ancak lifin de türleri vardır. Hangi tür liften ne kadar alınmalı ya da hangi besinde hangi lif türü olduğun bilmek kabızlık veya ishal tedavisinde önemli rol oynamaktadır.

LİFLER ÇÖZÜNEBİLEN VE ÇÖZÜNMEYEN OLARAK SINIFLANDIRILIR

Çözünebilir lifler suyu emer, dışkıların büyük ve yumuşak kalmasına yardımcı olurlar. Bu sayede dışkı hareketi kolaylaşır ve sindirim kanalına geçiş hızlanır. Bu nedenle, lifin kabızlığın giderilmesine yardımcı olduğu fikrini destekleyen kanıtlar gösterilmektedir. Ancak durumun kişiden kişiye göre değiştiği, diğer öğünlerin ve beslenme planının tamamının irdelenmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Olgunlaşmamış (yeşil) muzların içeriğindeki dirençli nişasta miktarı yüksektir.
Dirençli nişasta, lif benzeri özelliklere sahip kompleks bir karbonhidrattır. İnce bağırsakta sindirimden geçer ve orada bulunan yararlı bakterileri besleyerek kalın bağırsağa ulaşır.

Bu bakterileri beslemek avantajlı bir durumdur. Sindirim sağlığına katkıda bulunan ve metabolizmayı olumlu yönde etkileyen kısa zincirli yağlar üretmelerine yardımcı olunan bir noktadır.

Olgunlaşmamış bir muz neredeyse tamamen nişastadan ibarettir, yani kuru ağırlığının % 70-80’ini nişasta oluşturur. Bu nişastanın büyük bir kısmı sindirime dirençli nişastadır.
 

Bir muz olgunlaştıkça dirençli nişasta miktarı azalır ve sindirilebilen şekere dönüştürülür. İşte bu noktada muzun kabızlık nedeni mi yoksa çözümü mü olduğu sorusu cevap bulmaktadır.

DİRENÇLİ NİŞASTA KABIZLIĞA YARDIMCI OLAN ÇÖZÜNÜR LİF GİBİ İŞLEV GÖRÜR

Yapılan bir araştırma, kabızlık sorunu yaşayan ve muz verilen farelere dirençli nişastanın etkisiyle dışkılarının bağırsakları boyunca hareketini hızlandırdığı ortaya koyulmuştur.

Başka bir araştırma ise; olgunlaşmamış yeşil muzların çocuklarda ve yetişkinlerde ishalin tedavisinde kullanıldığına dikkat çekmektedir. Bu araştırmaların ortak noktası muzun içerdiği yüksek dirençli nişasta içeriklerine bağlanmaktadır.
Bazı araştırmalar muzların kabızlığa neden olduğunu göstermektedir.

İnternetteki birçok makale, muzların kabızlığa neden olduğunu iddia etmektedir. Araştırmalar bunu net olarak doğrulamamıştır, ancak bazı bilim insanları bu durum için bir risk faktörü olduğuna inanmaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi diyetin diğer bileşenleri, genetik faktörler, stres, herhangi bir hastalık varlığı kabızlık durumunu etkilemektedir. Bu nedenle daha fazla ve spesifik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

SİNDİRİM SAĞLIĞINI HER YÖNÜYLE İYİ ETKİLER

Çoğu insan uygun porsiyondaki muz tüketiminde sindirim ya da hazım sorunu çekmemektedir. Muz, içerdiği liflerin yanında minerallerden de zengin olduğu için sindirim sağlığını iyileştirir ve bağırsak bakterilerini besleyici, büyümelerini uyarıcı etkilere sahiptir.

Fazla kilolu 34 kadını kapsayan bir çalışmada, muz yemenin bağırsak bakterilerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Kadınlar iki ay boyunca günde iki muz yedikten sonra araştırmacılar Bifidobacteria adı verilen yararlı bakterilerde artışlar gözlemlemişlerdir.

Dahası, muz grubu şişkinlik ve mide ağrısı gibi sindirim semptomlarında da iyileşmeler sağlamıştır.

Sonuç olarak; bilimsel çalışmalar muzun kabızlığa ve ishale neden değil çözüm olduğunu, özellikle yeşil yani olgunlaşmamış muz tüketilmesinin daha fazla prebiyotik etki gösterdiğini söylemektedir. Ancak durumu etkileyen pek çok değişken faktör olduğu unutulmamalıdır.